Đăng
ngày 03-05-2015 Sửa đổi ngày 03-05-2015 12:27
2014 : Năm đen tối của Tự do báo chí trên thế giới
Ngàn lẻ một cách để bịt miệng báo chí.REUTERS/Tyrone Siu
Việt Nam, Trung Quốc, Bắc Triều Tiên, Syria, Eritrea là những nước
mà quyền tự do báo chí bị xếp vào « vùng
đen » của Tổ chức Phóng Viên Không Biên Giới Reporters Sans
Frontières RSF. Bản tổng kết công bố nhân Ngày Tự do Báo chí Thế giới 03/05,
khẳng định năm 2014 là năm mà quyền tự do thông tin « thoái
giảm một cách thô bạo ».
Bốn tháng sau ngày Tòa soạn tuần báo trào phúng Charlie Hebdo của
Pháp bị khủng bố nhân danh Hồi giáo tấn công, bản tổng kết tình hình tự do báo chí
trên thế giới năm 2014 nhấn mạnh chiều hướng « đi xuống » của quyền tự do thông tin và
được thông tin. Nếu khu vực Bắc Âu, với Phần Lan đứng nhất trong năm năm liên
tiếp , tiếp theo là Na Uy, Đan Mạch, Hà Lan dẫn đầu bản xếp hạng thì những quốc
gia như Việt Nam (hạng 175),
Trung Quốc (hạng 176) cùng với Bắc Triều Tiên và Eritrea (180) đóng chốt ở cuối
bảng.
Trung Quốc và Việt Nam mỗi nước bị sụt một hạng so với năm trước.
Lý do làm cho Việt Nam bị xếp gần cuối bảng , kém hơn cả Cam Bốt, hạng 139, là
vì « chế độ độc đảng kiểm soát thông tin
» theo như nhận định của Phóng Viên Không Biên Giới.
Hoa Kỳ cũng mất ba hạng từ 46 xuống 49 do « cuộc
chiến chống WikiLeaks » của chính quyền Obama. Tuy nhiên, điều này
không làm Tổng thống Mỹ ngần ngại đón tiếp ba nhà báo nạn nhân của chế độ đàn
áp tự do báo chí, «yếu tố cốt lõi của nền dân chủ
» : Nga, Eritrea và Việt Nam (Điếu Cày Nguyễn Văn Hải) ngày 02/05/2015 tại Nhà
Trắng . Pháp lên một hạng từ 39 lên 38 nhưng RSF lấy làm tiếc là còn nhiều trường
hợp « nguồn tin mật » của
phóng viên không được bảo vệ tốt.
Nếu tổng kết theo từng khu vực địa lý thì so với một năm trước,
Tây Âu và vùng Balkan được cải tiến, tiếp theo là Châu Mỹ và ngay Châu Phi cũng
tiến bộ hơn vùng Châu Á Thái Bình dương, Đông Âu, Trung Á. Cuối cùng, hai khu
vực Trung Đông và Bắc Phi là nơi mà quyền tự do thông tin bị suy thoái nghiêm
trọng nhất do xung đột vũ trang.
«
1001 cách bịt miệng báo chí »
Ở một số quốc gia, tính mạng các nhà báo, sự tồn tại của các
phương tiện truyền thông bị trực tiếp đe dọa. Tại Trung Quốc một trong những
trường hợp được biết đến nhiều hơn cả, là nhà báo Cao Du, 71 tuổi, vừa lãnh án
7 năm tù vì tội « tiết lộ
bí mật quốc gia ». Nhà báo Cao Du từng bị chính quyền Trung Quốc
bắt giữ vì đã viết bài ủng hộ phong trào dân chủ Mùa Xuân Bắc Kinh năm 1989.
Gần đây, bà đã phơi bày những nét tiêu cực trong guồng máy chính trị của đất
nước.
Trong trường hợp của Việt Nam, theo tổ chức Phóng viên Không Biên
giới, chính quyền đàn áp báo chí bằng cách sách nhiễu gia đình các nhà báo, bắt
giữ các bloggers. Bên cạnh việc tấn công thẳng vào cá nhân các phóng viên, một
số quốc gia có thể nhân danh một tôn giáo, hay một đức tin để kiểm duyệt báo chí.
Tại Thái Lan chẳng hạn, những chỉ trích liên quan nhà vua hay gia đình hoàng
tộc đều coi là một điều cấm kỵ, có thể khép vào tội khi quân.
Còn tại Nga, theo lời thông tín viên đài RFI Muriel Pomponne,
không một tờ báo nào dám đăng những bức biếm họa của tuần báo trào phúng Pháp, Charlie
Hebdo vì sợ đụng chạm đến đức tin của một phần công luận. Vi phạm điều đó, có
thể bị phạt đến 3 năm tù giam. Mỉa mai thay là mới chỉ tuần trước, chính Tổng
thống Putin đã tuyên bố rằng « một nền báo chí độc lập sẽ góp phần củng cố cho sự vững
chắc của Nhà nước ». Cắt quảng cáo, nguồn tài trợ chính của các
phương tiện truyền thông độc lập là hình thức để nước Nga của ông Putin kiểm
duyệt báo chí.
Gần đây, nhiều quốc gia cũng có thể bịt miệng báo chí bằng cách
gia tăng kiểm duyệt mạng Internet. Không chỉ ở Trung Quốc hay Việt Nam, mà tại Pakistan,
các nguồn cung cấp dịch vụ internet phải cung cấp cho chính phủ các dữ liệu tin
học theo mô hình đã được áp dụng tại Anh, Mỹ. Tại Pháp, chiếc nôi của nhân
quyền, dự luật về thông tin, đang gây nhiều tranh cãi.
Nhìn sang Châu Mỹ La Tinh, 2014 là một năm đen tối đối với báo chí
Venezuela. Các hành vi sách nhiễu nhắm vào giới phóng viên gia tăng. Nhiều tờ
báo phải giảm số trang vì lý do kinh tế, hay chỉ còn ấn bản trên internet, đơn
giản là vì không có tiền để mua giấy phục vụ cho độc giả.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment