Văn Quang - Viết từ Sài Gòn ngày 12.10.2015
Công nhân Việt Nam
Rất nhiều hội nghị đến “hội thảo” ở
đủ các cấp bàn về lương tối thiểu (LTT) của công nhân VN hiện nay, nhưng kết quả
là gì? Người công nhân vẫn sống dưới mức nghèo khổ, mòn mỏi theo năm tháng.
Trong khi các ông chủ vẫn cứ ngày một giàu lên, khi cần thì “chạy làng” quỵt
lương thợ, mặc cho cả gia đình họ chết đói.
Hơn
1.000 Công Nhân khốn đốn vì bị nợ gần 20 tỉ đồng tiền lương và bảo hiểm xã hội
Gần đây nhất, ông Koo Sun
Heau, Giám đốc Công ty Keo
Hwa Vina (100% vốn Hàn Quốc; xã Xuân Thới Sơn, huyện Hóc Môn, TP Sài
Gòn), đã bỏ về nước khi đang nợ hơn 6,2 tỉ đồng tiền lương của 1.073 công nhân
(CN) và hơn 13 tỉ đồng tiền Bảo hiểm xã hội (BHXH).
Tổng giá trị tài sản bao gồm tiền
cho thuê nhà xưởng, máy móc,
nguyên phụ liệu, hàng hóa… ông Koo Sun Heau để lại ước khoảng hơn 10 tỉ đồng. Các cơ quan chức
năng địa phương đang hướng dẫn CN khởi kiện đòi quyền lợi song
CN lo lắng không biết khi tòa án xét xử, liệu số tiền đến tay CN còn được mấy đồng?
Các cơ quan đá đi đá lại, công nhân
trắng tay
Điều CN lo lắng không phải không có
cơ sở khi chứng kiến CN Công ty Kyung Sung Vina (cũng đóng trên địa bàn huyện
Hóc Môn) lâm vào cảnh tương tự. Tròn 2 năm kể từ khi xảy ra vụ việc, hơn 180 CN
Công ty Kyung Sung Vina vẫn chưa nhận được đồng nào!
Ông Huỳnh Văn Tuấn, Chủ tịch LĐLĐ huyện
Hóc Môn, cho biết vào thời điểm giám đốc Công ty Kyung Sung Vina bỏ trốn,
công ty nợ CN gần 1 tỉ đồng tiền lương, BHXH. Lúc đó, số
tài sản của công ty ước tính giá trị cũng xấp xỉ 1 tỉ đồng. Thế nhưng, do thủ tục,
quy trình khởi kiện mất quá nhiều thời gian, nay tòa xử xong mà số tài sản vẫn
chưa được thanh lý (tức là bán đi để trả nợ lương công nhân) khiến máy móc xuống
cấp, giá trị cũng giảm; chưa kể chính quyền địa phương phải
chi khoản tiền không nhỏ để thuê chỗ chứa số máy móc này. “Cách đây 1 năm,
trong lần định giá đợt 1 của cơ quan thi hành án, số máy móc
có giá 875 triệu đồng. Nhưng trong lần định giá mới đây, số tài sản này chỉ còn
hơn 600 triệu đồng. Không biết đến khi thanh lý xong, số tiền thu về còn được
bao nhiêu?”
Cũng vì chứng kiến thực tế nêu trên
nên khi sự việc xảy ra tại Công ty Keo Hwa Vina, các cơ quan chức năng địa
phương đã đề nghị một số giải pháp giải quyết linh động nhằm bảo đảm quyền lợi
cho CN nhưng Sở Lao động - Thương binh và Xã hội TP Sài
Gòn không đồng ý mà yêu cầu phải làm đúng quy trình như vụ việc tại Công ty
Kyung Sung Vina. Anh Phạm Văn Châu, CN Công ty Keo Hwa Vina, buồn rầu: “Giám đốc
bỏ trốn, tôi vừa mất lương vừa không được hưởng trợ cấp thất nghiệp, vợ tôi
sinh con cũng không được hưởng chế độ thai sản”. Thế là trắng
tay.
Các quan đá đi đá lại với cái cơ sở
đã rống tuyếch đó, nào là quy trình, nào là chờ đợi lệnh thi hành án, cho đến
khi cái cơ sở đó chẳng còn giá trị nữa. Công nhân đành bó tay. Có mà kiện củ
khoai.
Nguy cơ tụt hậu của VN
Tại hội thảo “Cải cách thể chế kinh
tế Việt Nam để hội nhập và phát triển giai đoạn 2015 -2035” do Bộ Kế hoạch
& Đầu tư tổ chức sáng 28/8, bao trùm bầu không khí là những quan ngại về
nguy cơ tụt hậu của đất nước so với khu vực và trên thế giới, những vấn đề của
mô hình tăng trưởng hiện nay, nút thắt của thể chế…
Việt Nam
tiếp tục thuộc nhóm nước có thu nhập trung bình thấp và chỉ ngang bằng mức GDP
bình quân đầu người của Malaysia năm 1988, Thái Lan năm 1993, Indonesia năm
2008, Philippines năm 2010 và Hàn Quốc năm 1982.
Ông Nguyễn
Đình Cung – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế trung ương (CIEM) nhận
định nền kinh tế Việt Nam đang có nguy cơ tụt hậu lớn.
Phải thay đổi về chính trị
Tiến sĩ
Võ Đại Lược cho hay tình hình kinh tế đang phức tạp. Ông nói:
“Ở thời điểm hiện nay, muốn giải quyết
thực sự vấn đề thì chuyện không phải là kinh tế mà là chính trị, phải có sự đổi
mới về tư duy quan điểm phát triển, từ đó đổi mới thể chế”.
Đồng
quan điểm, ông Trương Đình Tuyển khẳng định để thể chế kinh tế tốt lên, phải cải
cách chính trị, từ đó xây dựng xã hội hiện đại dựa trên ba nội dung: kinh tế thị
trường, nhà nước pháp quyền và xã hội dân sự.
Bộ trưởng
Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cũng cho rằng tuy kinh tế Việt Nam đang
phát triển, nhưng có sự thật là năng lực cạnh tranh đang kém hơn các nước, gây
nên mối nguy trong quá trình hội nhập mạnh mẽ. “Hội nhập là cạnh tranh, nếu
không cạnh tranh được thì chúng ta thất bại”.
Rõ ràng
sự đổi mới về thể chế là tiền đề chính trong phát triển kinh tế. Sự đổi mới về
chính trị, về quan điểm ở tất cả mọi mặt mới mang lại bộ mặt mới cho cuộc sống
của toàn dân. Còn nếu cứ khư khư ôm lấy cái tư duy cũ xì, cái quan niệm đã quá
lạc hậu trên toàn thế giới thì chỉ làm khổ nhân dân mà thôi.
Hãy nhìn
vào cuộc sống thực tế của những người có công ăn việc làm hẳn hoi, chứ chưa nói
đến người thất nghiệp.
Sống dưới mức tối thiểu, bữa sáng chỉ là 1 trái bắp luộc
Công
nhân Khu chế xuất (KCX) Tân Thuận TP Sài Gòn và khu công nghiệp (KCN) Tân Tạo,
mua thức ăn sáng trước giờ làm việc sẽ cho chúng ta một góc nhìn chân thực về đời
sống công nhân ở thành phố lớn nhất nước hiện nay (theo báo Người Lao Động).
Hai nữ công nhân mua khoai mì trước lúc vào làm việc
Bắp luộc
với giá 3.000 đồng/trái là món ăn sáng quen thuộc của nhiều công nhân (CN). Chị
Nguyễn Thị Thu Thủy, CN một doanh nghiệp vốn nước ngoài tại KCX Tân Thuận cho biết, giá một trái bắp như vậy là vừa với túi
tiền vốn đã eo hẹp của số đông CN. - Chị Thủy nói:
“Lót dạ
từ 1 trái bắp, tụi em có thể cầm cự đến giờ cơm trưa. Biết là không đủ dinh dưỡng
nhưng tụi em không có sự lựa chọn nào khác”.
Chuối chiên cũng nằm trong menu sáng của công nhân
Khoai
lang, khoai mì và chuối chiên cũng là “lựa chọn hàng đầu” của số đông công nhân trước khi vào ca. Giá cả khá rẻ,
chỉ từ 3.000 đến 5.000 đồng/bịch (3-4 củ khoai).
Anh Tuấn
một người bán khoai lang ở KCX Tân Thuận cho biết, dù bán rất rẻ nhưng vẫn có công nhân “kỳ
kèo trả giá". Anh Tuấn cho biết: “Thu nhập bấp bênh khiến họ dè sẻn đủ thứ. Nói thật, ăn vài ba củ
khoai lang thì làm sao có sức làm việc, chưa nói còn rất hại cho sức khỏe về lâu
dài”.
Chuối
chiên với giá từ 3.000 đến 5.000 đồng/miếng cũng nằm trong menu sáng của công
nhân. Chị Thảo, một nữ công nhân cho biết ăn đồ mỡ dầu vào buổi sáng là không
nên nhưng ăn khoai lang, khoai mì hoài cũng ngán. Thảo chua chát nói: “Chúng tôi
không có sự lựa chọn nào khác”!
Phải làm thêm mới đủ sống
Hãy nhìn
cuộc sống thật của người công nhân. Anh Nguyễn Văn Hải, công nhân (CN) Công ty
TNHH Xây dựng Đức Khải (quận Thủ Đức, TP Sài Gòn), vội vàng chạy về nhà trọ. Anh Hải và 2 người
bạn thân lại hấp tấp ra đi nhận làm phụ hồ để có thêm chút tiền mới đủ sống.
Một bữa cơm của công nhân KCN Thăng Long
Công việc
phụ hồ kéo dài từ 17 đến 21 giờ mỗi ngày, giúp Hải và 2 người bạn kiếm được
250.000 đồng/người/mỗi lần. Hải nói anh may mắn khi có việc làm thêm bởi rất
nhiều đồng nghiệp khác cùng công ty rất muốn cải thiện thu nhập sau giờ làm nhưng không có cơ hội. - Hải thở dài: “Đồng
lương CN của tôi chưa đến 5 triệu đồng trong khi lương CN may của vợ chỉ hơn 4
triệu đồng/tháng, dù dè sẻn hết mức nhưng cuộc sống hết sức chật vật. Chi phí
thuê nhà trọ, điện nước, kể cả khoản tiền gửi về quê phụ giúp ba mẹ nuôi 2 con
ngốn hết thu nhập nên tháng nào cũng thiếu trước hụt sau. Nếu không làm thêm,
nói thật vợ chồng em khó trụ lại TP”.
Cách nhà
vợ chồng Hải ở không xa, cuộc sống gia đình anh Ngô Văn Nam và chị Nguyễn Thị
Hương cũng chẳng khá hơn. Chị Hương là CN Công ty Liêm Trinh (thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương), còn anh Nam là CN của một doanh nghiệp nhà nước. Hương cho biết tổng thu nhập của vợ chồng chị hơn 9 triệu đồng và dù đã chi tiêu
tần tiện nhưng vẫn không có dư. Tiền nhà, điện, nước, tiền học của 2 đứa con nhỏ...
gần như nuốt trọn tiền lương hằng tháng của anh chị.
Thương vợ
con phải sống trong cảnh thiếu thốn nên ngoài giờ làm việc, anh Nam bươn chải đủ
nghề để kiếm thêm tiền. Làm bốc vác và chạy xe ôm là lựa chọn của anh.
Anh Nam
kể: “Nhiều hôm phải vác bao hàng nặng cả trăm ký trên vai khiến tôi rất đau nhức,
cả đêm không ngủ được. Làm bốc vác tuy cực khổ, có hôm đến 2 giờ mới về nhưng
bù lại tôi kiếm được 150.000-200.000 đồng. Số tiền này cũng đủ chi tiêu lặt vặt
cho gia đình. Mình là trụ cột trong nhà thì phải chịu khó cáng đáng, chỉ mong vợ
con bớt khổ”. Những ngày không có hàng, anh Nam chạy xe ôm lòng vòng quanh KCN
Sóng Thần để kiếm khách.
Chỉ nhìn
sơ qua đời sống quá cực nhọc củ hai gia đình CN thôi, bạn đã thấy cuộc sống của
họ chẳng có gì bảo đảm cho con quyền con người được sống. Chắng có một giờ nghỉ
ngơi. Chỉ cắm đầu cắm cổ làm và làm đú thứ việc nặng nhọc nhất.
Vì thế
tranh chấp lao động tập thể có chiều hướng ngày càng tăng.
Ngừng việc tập thể để phản đối
Gần đây
nhất, khoảng 13 chiều ngày 2-10, tại công ty Freewell – Khu công nghiệp
Bắc Đồng Phú (thị trấn Tân Phú, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước) đã xảy ra việc
đình công của khoảng 4-5 ngàn công nhân của công ty. Nhiều công nhân cho biết, thời gian qua, không chỉ yêu cầu làm tăng ca
và sắp xếp ra làm việc ở những xưởng độc hại, mà những phụ nữ mang thai gần tới
ngày sinh còn không được gia hạn hợp đồng làm việc.
Tại hội
nghị sơ kết hoạt động 9 tháng đầu năm tổ chức sáng 30-9 vừa qua, Sở Lao động -
Thương binh và Xã hội TP Sài Gòn cho biết từ đầu năm đến nay, tại TP đã xảy ra
69 vụ tranh chấp lao động tập thể với 23.812 người tham gia.
Ngoài
ra, còn có 26 vụ ngừng việc tập thể với 105.781 người tham gia để phản đối điều
60 Luật BHXH.
Trong 2
lần đàm phán về lương tối thiểu (LTT), Tổng LĐLĐ Việt Nam kiên quyết “bảo lưu”
mức đề xuất tăng 16,8%. Trưng ra kết quả khảo sát trung thực về đời sống CN,
thông điệp mà tổ chức CĐ muốn gửi đến là đừng bao giờ để NLĐ tiếp tục sống mòn
với LTT.
Công nhân ngừng việc tập thể để phản đối điều 60 Luật bảo hiểm xã hội
Kết quả
khảo sát thực tiễn cuộc sống NLĐ của Tổng LĐLĐ Việt Nam cũng cho thấy tiền LTT
mới đáp ứng 74%-75% mức sống tối thiểu. Ông Đặng Ngọc Tùng, Chủ tịch Tổng LĐLĐ
Việt Nam, khẳng định:
“Việc
LTT còn chênh lệch 25%-26% so với mức sống tối thiểu là không đúng với quy định
của Bộ Luật Lao động. Tổ chức Công đoàn sẽ đấu tranh mạnh mẽ để NLĐ được bảo đảm
quyền lợi theo quy định của Hiến pháp và pháp luật lao động”.
Tranh đấu với ai?
Nhưng
tranh đấu với ai, với nhà nước hay với doanh nghiệp? Khi DN kiên quyết bảo thủ “”Chúng
tôi chỉ có thể trả số lương đó, trả thêm thì công ty lỗ vốn. Nếu phải đóng cửa,
công nhân lại thất nghiệp”.
Cụ già lặn lội mưu sinh trên đường phố
Từ thất nghiệp sẽ nẩy sinh vô số hậu quả tai hại.
Trộm cướp, mãi dâm, không từ một thứ tệ nạn nào mà người ta không dám làm khi vợ
đói, con đau và cũng vì các ông bà chủ vá đám quan tham quá giàu sang nghênh
ngang trước mắt thiên hạ. Chính phủ cũng “thua”, chẳng làm gì được.
Thế là
những hội thảo, hội nghị và những lời hứa hẹn cũng bay theo gió. Chỉ còn anh
công nhân ở lại với nỗi buồn lo muôn thuở, nỗi cay đắng muôn đời.
Văn Quang
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment