Sự
tham gia chính trị của dân chúng
Kính Hòa, phóng viên RFA
2013-09-20
2013-09-20
- In trang này
- Chia sẻ
- Ý kiến của
Bạn
- Email
09202013-kinhhoa.mp3
Một phụ nữ buôn bán hải sản tại một chợ ở Hà Nội đang sử dụng iPad
hôm 26/7/2013
AFP photo
Sự phát triển của công nghệ thông tin đã tạo
điều kiện cho dân chúng Việt nam tham gia vào đời sống chính trị của quốc gia.
Sự tham gia như thế là cần thiết cho một xã hội văn minh mà đảng cộng sản tuyên
bố hướng tới.
Việc tranh luận về
điều khoản số 258, bộ luật hình sự Việt Nam cho thấy một sự quan tâm đến chính
trị của công chúng Việt Nam đã gia tăng đáng kể. Sự quan tâm này được phát
triển nhanh chóng nhờ vào công nghệ thông tin với các bloggers, và mạnh mẽ hơn
nữa trong vài năm gần đây với mạng xã hội. Nếu không có các điều kiện này thì
ắt hẳn những bình luận, những thông tin, những quan tâm tới chính trị quốc gia
không nở rộ như trong thời gian qua, vì các định chế chính trị ở Việt Nam không
cho phép điều đó.
Một tác giả người Mỹ
là ông Harold Lasswell trong một tác phẩm của mình về chính trị viết cách đây
rất lâu, năm 1936, đề cập đến chính trị như là một cuộc tranh giành giữa những
người thuộc tầng lớp tinh hoa.
Thập niên 30 này cũng
chứng kiến trận thanh lọc khổng lồ do Stalin thực hiện, trong một mô hình chính
trị Soviet, hoài thai từ các ý tưởng của Marx và Lenin, rằng nền chính trị phải
được hai giai cấp đông đảo nhất của xã hội là công nhân và nông dân thực hiện
một cách chuyên chính (chuyên chế.)
Sau thế chiến thứ hai,
Harold bổ sung những ý tưởng mới trong cách nhìn về chính trị, trong đó ông
nghiên cứu rộng hơn đến những tác nhân như văn hóa và con người tác động lên
nền chính trị. Cùng thời gian đó, mô hình Soviet được mở rộng sang Đông Âu,
Trung quốc,…với sự khẳng định mạnh mẽ nền chuyên chính, mà sau đó đôi khi được
gọi tên là nền dân chủ tập trung. Và điều đáng nói là trong mô hình này cuối
cùng cũng hình thành một tầng lớp tinh hoa mà Milovan Djilas, nhân vật ly khai
từng đứng hàng thứ hai của đảng cộng sản Nam Tư, gọi là giai cấp mới
thống trị bộ phận còn lại của xã hội..
Sự tác động của văn
hóa và con người trong các mô hình chính trị phương tây càng phát triển hơn nữa
với khái niệm xã hội dân sự mà Joseph Nye cho rằng, làm cho
quyền lực tản ra khỏi chính quyền trung ương. Trong khi đó, mô hình thực nghiệm
cộng sản đã sụp đổ, vết tích của nó tuy vậy vẫn tồn tại ở vài quốc gia mà Việt
Nam là một trong số đó.
Mặc dầu đã chấp nhận
kinh tế thị trường, nền chính trị Việt Nam vẫn được đảng cộng sản cầm quyền
tuyên bố là một nền dân chủ tập trung, không chấp nhận các nhóm xã hội tự do,
và do vậy sự tham gia vào chính trị của công dân vô cùng hạn chế. Hai tổ chức
mang màu sắc xã hội là Quốc Hội, và Mặt Trận Tổ quốc thật sự vẫn nằm dưới sự
lãnh đạo của đảng cộng sản. Nhưng công nghệ thông tin đang làm thay đổi nhiều
khía cạnh của nền dân chủ tập trung ấy.
Cây ngay không sợ gió
Kêu gọi tuyên bố chủ
quyền Hoàng Sa và Trường Sa qua internet hôm 10/6/2011. AFP photo
Hệ thống blogs và mạng
xã hội đã tạo nên hai tiền đề cho sự tham gia chính trị của dân chúng. Thứ nhất
là sự tiếp cận thông tin. Thứ hai là sự mất kiểm soát của bộ máy cai trị trên
một không gian điện tử mênh mông không biên giới.
Vài năm trước, trang
mạng Bauxite Việt Nam với mục đích phản biện dự án Bauxite ở Tây Nguyên của
nhiều nhân sĩ trí thức được thành lập. Trang mạng này tồn tại tới ngày nay và
là nơi xuất phát của nhiều hành động chính trị của công dân Việt Nam. Chính nơi
đây là nơi khởi phát kiến nghị 72 yêu cầu xóa bỏ điều 4 qui định sự độc tôn
chính trị của đảng cộng sản trong nền chính trị Việt Nam.
Trang nhật ký điện tử
của giáo sự toán học Ngô Bảo Châu thì dấy lên những ý kiến chính trị của công
dân trong mục Cùng viết Hiến pháp.
Sự tham gia chính trị
của những công dân tiếp cận với công nghệ thông tin càng dấy lên mạnh mẽ hơn
khi xuất hiện liên tục các kiến nghị đòi cải tổ chính trị, và gần đây nhất là
kiến nghị 258 cùng sự phản đối kiến nghị này như đã đề cập ở phần đầu.
Ý thức tham gia chính
trị đã rõ ràng nơi các công dân.
Công dân trẻ tuổi
Nguyễn Nữ Phương Dung nói về kiến nghị 258, “Chuyện chúng tôi làm là
bình thường để góp phần làm thay đổi xã hội Việt Nam.”
Ý thức về sự tham gia
chính trị, làm nhiều công dân vượt qua nỗi sợ hãi trước kia áp đặt bởi nền
chuyên chính. Một công dân trẻ tuổi khác là Thảo Chi, sau chuyến đi Bangkok
trao kiến nghị 258 cho Ủy ban nhân quyền Liên hiệp quốc đã nói về hoạt động của
mình sau chuyến đi, “Chúng tôi làm tất cả đều công khai, chúng tôi
không có gì lo ngại, chúng tôi không làm trái pháp luật, có thể là sẽ bị phiền
nhiễu đôi chút.”
Chúng tôi làm tất cả đều công khai, chúng tôi không có gì lo ngại, chúng tôi không làm trái pháp luật, có thể là sẽ bị phiền nhiễu đôi chút.
- Blogger Thảo Chi
Nếu sự tham gia chính
trị đó là rất rõ ràng nơi các công dân tiếp xúc với công nghệ thông tin, thì nó
vẫn còn e ngại, không rõ ràng nơi tầng lớp đông đảo của xã hội Việt Nam là
những người nông dân.
Dưới chính sách đất
đai sở hữu toàn dân, hàng ngàn nông dân bị mất đất đã và đang biểu tình khắp
nơi để đòi lại của cải của mình. Đây chính là những hành động chính trị, dù
người nông dân không ý thức rõ ràng về chuyện ấy. Có lẽ một trong những nguyên
nhân của sự không ý thức rõ ràng ấy chính là sự không tiếp cận với công nghệ
thông tin của tuyệt đại đa số nông dân Việt Nam, cùng với hệ thống kiểm soát
của đảng cộng sản ở thôn quê vẫn hữu hiệu hơn, nơi cuộc sống kém năng động hơn,
tĩnh tại hơn, dễ kiềm chế hơn. Một nông dân nói với chúng tôi về sự e ngại
những vấn đề chính trị:
“Khi đưa những thông
mình của mình lên thì nên giấu tên đi nhé vì nó mang tính chính trị. Mình muốn
tham gia câu chuyện một cách dân dã thôi vì mình không hiểu chính trị, mình
không được học luật. Nhưng mà đôi khi bức xúc lên (cười) thì cũng chiến luôn,
máu lắm (cười).”
Và thực sự là những
người nông dân đã …chiến luôn… trong những xung đột xã hội vừa qua.
Tiếng súng hoa cải Đoàn văn Vươn, tiếng súng lục Đặng Ngọc Viết, đều xảy ra ở
môi trường nông thôn.
Để tạo nên một xã hội
văn minh như đảng cộng sản vẫn hằng công bố, có phải chăng là nên dành chổ để đối
thoại nhiều hơn ở nghị trường, hơn là những tiếng súng ở chiến trường như Tiên
Lãng và Thái Bình? Phải chăng là cần sự tham gia chính trị nhiều hơn nữa của
dân chúng?
Anh Là Ai : Trúc Hồ, Mai
Thanh Sơn, Quốc Khanh, Đoàn Phi, & Đan
Triệu Con Tim (Million Hearts) - Nhạc sĩ Trúc Hồ
Việt Nam Tôi Đâu - Đan
Nguyên (HD exclusive clip from ASIA DVD
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment