TRUNG QUỐC - 

Bài đăng : Thứ bảy 13 Tháng Bẩy 2013 - Sửa đổi lần cuối Thứ bảy 13 Tháng Bẩy 2013

Kinh tế Trung Quốc mất đà đe dọa ổn định chính trị ?

Reuters

Lê Phước

Kinh tế Trung Quốc phát triển thần tốc trong mấy thập niên qua, nhưng hiện tại đã có dấu hiệu mất đà. Bắc Kinh đang ra sức tái cơ cấu nền kinh tế, một điều tế nhị vì sẽ ảnh hưởng đến lợi ích nhóm. Báo chí Pháp hôm nay chú ý nhiều đến chủ đề này. Le Figaro nói về sự mất đà của kinh tế Trung Quốc trong bài viết : « Chính phủ Trung Quốc phá bỏ cấm kị trong mục tiêu tăng trưởng ở mức 6,5% ».

Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc đã thông báo vào hôm qua, bên lề thượng đỉnh Mỹ-Trung, rằng « tỷ lệ tăng trưởng GDP năm nay có thể là 7% », trong khi hồi đầu năm Quốc hội đã thông qua chỉ tiêu 7,5%, còn Quỹ Tiền Tệ quốc tế (IMF) cũng đã dự báo đến 7,8%.

Tỷ lệ tăng trưởng năm ngoái của Trung Quốc đạt 7,8%, đã là thấp nhất trong 13 năm trở lại đây. Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Tài chính còn nói thêm, « sẽ chẳng có điều gì nghiêm trọng nếu tăng trưởng 2013 rơi xuống mức 6,5% ». Le Figaro nhận định, chính phủ Trung Quốc đang chuẩn bị tâm lý « cho điều tệ hại nhất ».

Tờ báo cho biết, từ nhiều tháng nay, đã có nhiều dấu hiệu đáng lo ngại cho nền kinh tế Trung Quốc. Trong tháng 6 rồi, thặng dư thương mại của Trung Quốc đã giảm 14%, xuất khẩu giảm 3,1%. Tiêu thụ nội địa tháng rồi tăng 2,7%/năm, trong khi chỉ tiêu của chính phủ là 3,5%/năm. Thị trường tài chính cũng không mấy sáng sủa. Theo một thăm dò, thì nhiều nhà kinh tế tại nước này cho rằng môi trường kinh tế Trung Quốc đã tụt từ « bình thường » xuống mức « tương đối xấu ».

Tất cả đã cho thấy, các biện pháp kích thích tăng trưởng của chính phủ đã bắt đầu mất tác dụng. Trong bối cảnh đó, giá lương thực lại không ngừng tăng, thị trường bất động sản đang đình trệ. Le Figaro cảnh báo : Tất cả gây ra quan ngại về những bất ổn xã hội ở một đất nước hơn 1,3 tỷ dân này.

Cải tổ kinh tế mạnh tay sẽ đụng lợi ích nhóm ?

Về phần mình, nhật báo Le Monde nhìn vào thị trường tài chính Trung Quốc qua bài phân tích « Khi Trung Quốc phát triển chậm lại ». Theo tác giả bài viết, tăng trưởng tín dụng của nước này trong giai đoạn 2008-2012 đã lên mức tương đương 30% GDP.

Nền kinh tế Trung Quốc đã rơi vào cảnh : mức đòn bẩy tài chính được xem là cao nhất trong các nền kinh tế tân hưng. Từ đó, tác giả bài viết cảnh báo, Trung Quốc sẽ bị vỡ bong bóng tài chính giống như trường hợp của Thái Lan, Nhật Bản, Tây Ban Nha và Mỹ. Trước khi lâm khủng hoảng, các nước kể trên đều đã có mức đòn bẩy tài chính tăng tới 30% trong vòng 5 năm.

Tác giả cho biết, ngày càng có nhiều nhà kinh tế cho rằng tỷ lệ đòn bẩy tài chính của Trung Quốc là « quá cao ». Ngay cả Ngân hàng trung ương Trung Quốc cũng có vẻ thừa nhận rằng đòn bẩy tài chính đã đạt « mức nguy hiểm ». Tháng rồi, ngân hàng này đã có động thái siết chặt tín dụng để giảm tỷ lệ cho vay. Tác giả cảnh báo : Tình trạng vỡ bong bóng tài chính ở Trung Quốc sẽ khó lòng tránh khỏi.

Trên cơ sở đó, tác giả cảnh báo nguy cơ mất tín nhiệm của đảng Cộng Sản Trung Quốc. Theo tác giả, Đảng này lâu nay đặt tính chính danh trên nền tảng tăng trưởng kinh tế. Thế thì nếu kinh tế giảm đà, bong bóng tài chính bị vỡ, thất nghiệp lan tràn, tất cả sẽ dẫn đến bất ổn xã hội và tạo điều kiện thuận lợi cho các lực lượng chống đảng nổi lên.

Chưa hết, khó khăn kinh tế cũng sẽ gây mất đoàn kết trong nội bộ giới cầm quyền. Bởi vì, nếu tái cấu trúc mạnh tay thì sẽ đụng chạm đến lợi ích nhóm. Tác giả lưu ý, ở Trung Quốc, chính quyền địa phương và các công ty nhà nước là những người vay tín dụng nhiều nhất.

Thân nhân của giới lãnh đạo cũng có mặt rất đông trong hệ thống các cơ sở kinh tế quốc doanh. Tác giả nhận định : Hệ thống chính trị của Trung Quốc hiện tại là một cỗ máy khổng lồ dùng để phân chia lợi ích, giới lãnh đạo ra sức sống chung để « phân chia chiến lợi phẩm » từ tăng trưởng kinh tế của đất nước.

Quốc khánh Pháp : tổng thống lo lắng, quân đội mất tinh thần

Liên quan đến nước Pháp, các tờ báo hôm nay đặt biệt chú ý đến hai « mất » : Tổng thống François Hollande mất tín nhiệm và việc quân đội Pháp thì mất tinh thần. Liên quan đến tổng thống Pháp, nhật báo Le Monde, nhật báo cánh hữu Le Figaro và nhật báo cánh tả Libération đều có bài cho hay, tổng thống François Hollande sẽ xuất hiện trên kênh truyền hình quốc gia Pháp vào ngày mai nhân dịp quốc khánh 14/07.

Đây là lần phát biểu thứ hai trong lễ Quốc khánh với tư cách tổng thống. Tuy nhiên, khác với lần trước, lần này ông François Hollande lại chọn nơi phát biểu là phủ tổng thống (Điện Élysée). Điều này trái ngược với lời hứa trước kia của ông.

Các tờ báo đồng loạt nhận định rằng, tổng thống François Hollande xuất hiện lần này trong bối cảnh hoàn toàn khác lần trước, đó là ông và chính phủ của ông đang dần mất tín nhiệm trong dân bởi chính sách điều hành kinh tế không hiệu quả, bởi lời hứa giảm thất nghiệp chưa được thực hiện, bởi các biện pháp cắt giảm chi tiêu đang gây tranh cãi, bởi kế hoạch cải cách chế độ hưu bổng đang gây chia rẽ ngay cả trong nội bộ Đảng Xã Hội của ông.

Không chỉ cánh hữu và phe cực hữu chỉ trích chính sách của ông François Hollande, mà ngay cả trong nội bộ cánh tả cũng không hài lòng về ông. Cánh tả hiện chiếm đa số tại lưỡng viện quốc hội Pháp, thế nhưng những đề xuất của ông François Hollande không phải lúc nào cũng được thông qua dễ dàng.

Le Figaro cho rằng, tổng thống François Hollande đang đứng giữa « hai lằn đạn », một bên chỉ trích ông thực hiện quá mạnh chính sách khắc khổ, không kể gì đến cuộc sống những người nghèo khổ, rằng ông xa rời lý tưởng của Đảng Xã Hội, còn một bên thì đòi ông phải có cải tổ cơ cấu một cách mạnh mẽ hơn, trong đó có việc tinh giản biên chế Nhà nước và cắt giảm phúc lợi xã hội.

Tất cả ba tờ báo trên có chung một quan điểm nữa là, tổng thống Hollande lúc nào cũng hô hào, nhưng ít khi thực hiện điều mình nói. Và đến hiện tại, chính sách vực dậy nền kinh tế và cải tổ của ông vẫn còn khá mập mờ. Các tờ báo kêu gọi, trong lần phát biểu với công chúng nhân lễ quốc khánh năm nay, tổng thống François Hollande cần tập trung làm rõ « ý muốn, mục tiêu và đường lối » của mình trong việc điều hành đất nước.

Liên quan đến quân đội, Le Monde đăng bài đáng chú ý : « Quân đội Pháp suy sụp tinh thần ». Tờ báo bàn về kế hoạch tinh giảm lực lượng của quân đội Pháp, về ngân sách lẫn quân số. Trong 3 năm tới, mức ngân sách cắt giảm sẽ là 31,4 tỷ euro. Về quân số, kế hoạch thời tổng thống Sarkozy là cắt giảm 54 000 việc làm trong quân đội Pháp, và đã cắt giảm được 44 000.

Chính phủ François Hollande còn phải giảm tiếp 10 000. Trong khi đó, ông François Hollande dự định sẽ giảm thêm 24 000 việc làm nữa. Như vậy, trong giai đoạn 2014-2019, quân đội Pháp sẽ giảm thêm 34 000 việc làm nữa. Trong bối cảnh đó, dù rằng ngày mai đoàn quân Pháp tham chiến tại Mali được vinh dự mở đầu cho buổi lễ diễu hành, nhưng Le Monde chua xót cho rằng, dù vinh dự nhưng tinh thần lại bị suy sụp.

Pháp : Tai nạn xe lửa ở khu vực Paris

Một hồ sơ khác liên quan đến nước Pháp cũng thu hút sự chú ý đặc biệt của báo chí hôm nay, đó là tai nạn xe lửa xảy ra vào chiều tối hôm qua. Đây là tai nạn đường sắt nghiêm trọng nhất ở khu vực Paris kể từ hơn 20 năm nay.

Libération dành ưu tiên trang nhất đăng ảnh chiếc xe lửa bị lật đã đổ nát với hàng tựa : « Cú sốc », Le Figaro cũng đăng ảnh tai nạn kinh hoàng trên trang nhất kèm theo dòng tựa : «Thảm họa đường sắt ở vùng Ile de France ». Các tờ báo nhắc lại thống kê tạm thời của nhà chức trách với ít nhất 6 người đã thiệt mạng hôm qua, 12/07/2013, khi chiếc xe lửa tuyến đường Paris-Limoges bị trật đường ray ở ga Brétigny-sur-Orge, ngoại ô phía Nam Paris.

Nguyên nhân là do đâu : Do đường ray quá cũ kỹ hay do tài xế chạy quá nhanh, tất cả còn đang trong vòng điều tra làm rõ. Tuy nhiên, có một điều đã quá rõ đó là tai nạn đã gây một « cú sốc » cho người dân vì xe lửa hiện là phương tiện giao thông công cộng phổ biến nhất, chuyên chở mỗi ngày hàng chục triệu người ở vùng này.

Libération nhận định trong bài xã luận mang tên « Thảm kịch », rằng đó là « một thảm kịch quốc gia ». Tờ báo kêu gọi tiến hành điều tra tìm cho ra nguyên nhân và xử lý đích đáng để « trả lại lòng tin » cho hành khách, những người đang bị hoảng loạn bởi tai nạn vừa qua.

Hơn 30 nước bị đe dọa an ninh lương thực

Năm nay, các chuyên gia dự phóng sản lượng ngũ cốc thế giới sẽ đạt mức kỷ lục là 2 479 triệu tấn, tức tăng 7,2% so với năm 2012. Thế nhưng lo lắng giá lương thực tăng cao vẫn còn đó, nguy cơ thiếu lương thực ở nhiều nước vẫn hiển hiện. Đó là cảnh báo của bài viết đăng trên nhật báo Le Monde.

Bài viết cho biết, dù rằng năm 2012 giá lương thực cao là do thiên tai địch họa xảy ra không ngừng ở nhiều nước, bởi thế năng suất ngũ cốc, mà đặc biệt là lúa mì và bắp, mới thấp? Từ đầu năm đến nay, tình hình có vẻ khả quan, năng suất ngũ cốc thế giới đã tăng hơn so với năm ngoái.

Thế nhưng, từ đầu tháng 7, hiện tượng thời tiết nóng bức đã bắt đầu hoành hành ở nhiều nước. Thêm vào đó, lượng mua lúa mì của Trung Quốc quá cao gây sức ép cho an ninh lương thực thế giới. Trung Quốc sản suất nội địa được 121 triệu tấn lúa mì, nhưng phải cần đến 125,5 triệu tấn mới đủ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ.

Trong bối cảnh đó, theo dự báo của Tổ chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc (FAO), có đến 34 nước có nguy cơ thiếu lương thực, trong đó 27 nước là ở Châu Phi. Đa phần các nước bị đe dọa lương thực là do bất ổn về chính trị dẫn đến bất ổn về kinh tế và đình trệ sản xuất, như ở Syria và Ai Cập chẳng hạn. Còn tại Châu Á, “điểm đen” vẫn là Bắc Triều Tiên. FAO cảnh báo có đến 2,8 triệu người nước này đang cần cứu trợ lương thực.

Ai Cập : Quân đội giải thích, người dân biểu tình

Tiếp tục thông tin về tình hình tại Ai Cập, Le Figaro đăng bài: “Khi Quân đội Giải thích”. Tờ báo cho biết, hôm thứ Năm vừa qua, tại khu quân sự Nasr City, quân đội Ai Cập đã tiến hành họp báo về bất ổn chính trị tại nước này. Có khoảng 12 nhà báo nước ngoài đến tham dự.

Quân đội đã cử đến một sĩ quan cao cấp để giải thích với báo giới về vụ chính biến lật đổ tổng thống Morsi và vụ lực lượng an ninh xả súng vào người biểu tình vừa qua. Dĩ nhiên, phía quân đội cố gắng giải thích rằng đó không phải là “đảo chính” mà là “một cuộc cách mạng có sự hỗ trợ của quân đội”, và rằng việc bắn vào người biểu tình một phần là do thái độ khiêu khích quá đáng của họ.

Le Figaro nhận định: Cuộc họp báo đã được chuẩn bị kĩ lưỡng. Trong bối cảnh đó, thì hôm qua, ngày thứ Sáu đầu tiên của Tháng Ramadan, hai phe ủng hộ và phản đối Morsi lại tiếp tục xuống đường biểu dương lực lượng.

Brazil: Tổng thống “vấp” hết dân đến nghị viện

Đến với bất ổn chính trị tại Brazil, nhật báo Le Monde đăng bài: “Sau sự phản đối của đường phố, Dilma Rousseff vấp phải nghị viện”.Tờ báo cho biết, làn sóng xuống đường phản đối tổng thống tại Brazil hồi tháng 6 đã dịu đi do vào dịp mọi người đi nghỉ hè.

Cuộc đình công hôm thứ Năm vừa qua cũng có ít người hưởng ứng. Tưởng rằng tổng thống Rousseff đã tai qua nạn khỏi. Thế nhưng, theo tờ báo, bà đã và đang vấp phải sự phản đối của các nghị sĩ đối lập của lưỡng viện quốc hội. Nhất là đề xuất trưng cầu dân ý của bà bị phản đối kịch liệt. Tờ báo nhấn mạnh: Nhiều đề xuất cải cách của tổng thống Brazil đã bị nghị viện “chôn vùi”.

Snowden: Buộc phải “nghỉ tạm” ở Nga

Ảnh hưởng quốc tế của Mỹ đã bủa vây Edward Snowden đến mức người này gần như bí lối trên bước đường bôn tẩu. Dù rằng, các nước thi nhau lên án hành động gián điệp của Mỹ, nhưng hầu như nước nào cũng sợ việc cho Snowden tị nạn. Thế là cuối cùng, Libération cho hay: “Cựu nhân viên CIA và NSA dừng trốn chạy và hướng về điện Kremlin”.

Tuần rồi, Snowden đã gửi đơn xin tị nạn đến hơn 20 nước. Tổng thống Venezuela đã chấp nhận cho Snowden tị nạn. Nga thì vẫn giữa lập trường là chấp nhận với điều kiện Snowden ngừng tiết lộ thông tin gây hại cho Mỹ. Snowden đã chấp nhận điều kiện này và vào hôm qua, trong khu vực quá cảnh của sân bay quốc tế Maxcơva, Snowden đã tuyên bố xin tị nạn chính trị tại Nga.

Tuy nhiên, tờ báo nói rõ Snowden chỉ có ý định tị nạn tam thời ở Nga trước khi có thể tìm đường đến Châu Mỹ La Tinh. Libération nhận định, nếu Nga chấp nhận lời xin của Snowden thì sẽ làm quan hệ Nga-Mỹ vốn đã căng thẳng lại càng thêm căng thẳng.

Chilê : Có nên tiếp tục cấm phá thai?

Chilê là một trong số ít các nước cấm phá thai. Tuy thế, vụ việc một bé gái bị bố dượng cưỡng hiếp nhiều lần đến mang thai đang làm dấy lên tranh cãi về luật cấm này. Đó là chủ đề được đăng tải trên nhật báo Le Monde.

Bé gái nạn nhân nói trên chỉ mới 11 tuổi, còn bố dượng thủ phạm thì tuổi 32. Vụ việc chỉ bị phát hiện khi bé gái đã mang thai 3 tháng rưỡi. Bản thân bé gái thì muốn giữ lại con. Thế nhưng, dù có muốn phá đi cũng không được do luật cấm.

Thế là, xã hội Chilê nóng lên và đặt lại vấn đề đối với luật cấm phá thai. Theo Ngân hàng thế giới, Chilê là nước có tỷ lệ “bé gái” mang thai rất cao: 56 thai/1000 “bé gái” tuổi từ 15 đến 19. Do luật cấm, nên mỗi năm tại Chilê, có đến 200 000 ca nạo phá thai bất hợp pháp.

Cũng liên quan đến luật cấm phá thai, Libération nhìn sang Ai Len. Số là vừa rồi một phụ nữ 31 tuổi nước này mang thai 17 tuần, được bác sĩ phát hiện có dấu hiệu xẩy thai, nhưng bác sĩ lại không chấp nhận cho phá thai vì sợ phạm luật.

Hậu quả là sau đó 4 tuần, người phụ nữ này đã sinh ra một thai chết và sau đó vài ngày cô ta cũng tử vong. Vụ việc đã làm dấy lên làn sóng phản đối trong xã hội đến mức mà lưỡng viện quốc hội Ai Len đã vừa phải thông qua điều khoản giảm nhẹ luật cấm phá thai, theo đó phá thai được phép tiến hành trong trường hợp tính mạng người mẹ bị đe dọa.