“Quyền lực mềm” của Mỹ đã vươn tới Bắc Triều Tiên ?

 

Mickey tại Bình Nhưỡng : “Quyền lực mềm” của Mỹ đã vươn tới Bắc Triều Tiên ?

Các thành viên nhóm Moranbong đang trình diễn tại Bình Nhưỡng, Bắc Triều Tiên (ảnh do KCNA công bố ngày 09/07/2012)

REUTERS/KCNA

Mai Vân

Thứ Hai, 09/07/2012 vừa qua, đài truyền hình Nhà nước Bắc Triều Tiên đã phát đi đoạn một vidéo cho thấy cảnh lãnh đạo trẻ Kim Jong Un cùng một nhóm tướng lãnh, vỗ tay khen ngợi một màn biểu diễn trên sân khấu Bình Nhưỡng.

 

Điểm bất ngờ là diễn viên lại đóng vai, nào là chú chuột Mickey, cô chuột Minnie, chú hổ Tigger… toàn là những nhân vật quen thuộc và nổi tiếng trong các bộ phim hoạt họa hay truyện tranh của nhà làm phim Mỹ Walt Disney.

Chưa hết : Trên màn hình lớn đằng sau đoàn múa, xuất hiện hình ảnh từ các bộ phim “Bạch Tuyết và bẩy chú lùn", hay “Chú voi con Dumbo”, cũng là những tác phẩm bất hủ của Walt Disney. Đài truyền hình Bắc Triều Tiên còn cho thấy cảnh Kim Jong Un, trong bộ veste cổ Mao màu đen, chăm chú xem chú chuột Mickey chỉ huy một nhóm nữ nhạc công trẻ chơi vĩ cầm.

 

Ở những nước khác thì cảnh tượng trên chẳng có gì đáng nói, nhưng tại một quốc gia xem Mỹ là kẻ thù không đội trời chung, nơi mà đài truyền hình thường chỉ có những chương trình khô khan, nặng mùi chính trị, thì sự xuất hiện của các nhân vật hoạt hình Mỹ quả là đáng chú ý và đặt ra rất nhiều câu hỏi.

 

Giới quan sát không khỏi ghi nhận một sự trùng hợp khác thường : Bản thân cha của tân lãnh đạo Bắc Triều Tiên, cố độc tài Kim Jong Il, cũng là một người say mê các nhân vật của Walt Disney, đặc biệt là chú vịt Donald. Ông đã có cả một bộ sưu tập các video về nhân vật này.

 

Anh của Kim Jong Un là Kim Jong Nam, vào năm 2001, cũng đã bị chính quyền Nhật Bản câu lưu khi dùng hộ chiếu giả để vào Nhật Bản thăm công viên Disneyland tại Tokyo.

 

Theo báo Nhật Bản Yomiuri Shinbun, trích dẫn các nguồn tin tình báo, thì trước đó, vào năm 1991, chính Kim Jong Un đã từng được người anh dẫn đến chơi ở công viên Disneyland Tokyo dưới một danh tính giả.

 

Nay khi đã trở thành người đứng đầu chế độ, Kim Jong Un công khai biểu lộ thái độ hâm mộ Disney của mình.

 

Theo hãng thông tấn chính thức của Bắc Triều Tiên KCNA, chính nhà lãnh đạo Bình Nhưỡng đã lập ra đoàn múa Moranbong, và chỉ đạo thực hiện hoạt cảnh với các nhân vật của Disney đó.

 

Trong thực tế, các nhân vật như gấu Winnie hay chuột Mickey không xa lạ gì với trẻ em Bắc Triều Tiên.

 

Từ nhiều năm nay, các nhân vật hoạt hình này đã được du nhập vào Bắc Triều Tiên thông qua các sản phẩm như túi ba lô đựng sách vở, hộp bút chì và quần áo ngủ nhập khẩu từ Trung Quốc.

 

Thậm chí chuyện về chú voi con Dumbo đã được dịch sang tiếng Triều Tiên cho học sinh nước này.

 

Tuy nhiên, với Kim Jong Un, có thể nói rằng đây là lần đầu tiên mà các nhân vật Disney, biểu tượng của văn hóa Mỹ, xuất hiện trong một buổi trình diễn lớn, được đài truyền hình Nhà nước phát.

 

Theo ông Koh Yu Hwan, một giáo sư Hàn Quốc chuyên nghiên cứu về Bắc Triều Tiên, sự kiện đó có thể là dấu hiệu cho thấy là Kim Jong Un đang tìm cách tạo ra cho mình một hình ảnh cởi mở hơn, bằng cách giảm bớt hạn chế về văn hóa phương Tây, khác với người cha Kim Jong Il và người ông Kim Nhật Thành.

 

Một nhà phân tích đã nhận xét hóm hỉnh rằng trường hợp Bắc Triều Tiên cho thấy là “quyền lực mềm” mà nước Mỹ hằng phô trương quả là đã phát sinh tác dụng, đánh được cả vào một đất nước nổi tiếng là khép kín và bài Mỹ !

 

Tuy nhiên, đối với tập đoàn Mỹ Disney, sở hữu chủ của các nhân vật như Mickey, Tigger, Dumbo, thì việc làm của Bắc Triều Tiên hoàn toàn phi pháp và vi phạm tác quyền. Sau khi đài truyền hình Bắc Triều Tiên phát đi hình ảnh về buổi biểu diễn tại Bình Nhưỡng, một phát ngôn viên của Disney tuyên bố :

 

“Công ty Walt Disney chưa bao giờ cho phép (Bắc Triều Tiên) sử dụng nhân vật trong các phim hoạt hình của mình”.

 

Chính quyền Mỹ cũng lên tiếng phản đối. Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Patrick Ventrell tuyên bố : “Bắc Triều Tiên phải tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế của mình (…) và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ”.