Monday, August 5, 2013

VN quản lý vốn nhà nước ‘không giống ai’

Cập nhật: 11:37 GMT - thứ sáu, 5 tháng 7, 2013

Vụ bê bối Vinashin cho thấy chính phủ nhúng tay quá sâu vào quản trị doanh nghiệp nhà nước.

Hãng tin tài chính BấmBloomberg hôm 05/07 có bài nói Việt Nam nên cân nhắc đi theo mô hình như các tập đoàn Temasek của Singpore và Khazanah của Malaysia, là các đại công ty quản lý vốn có sự tham gia của nhà nước.

Ông Marco Breu, Giám đốc văn phòng Việt Nam của hãng tư vấn McKinsey & Co. được dẫn lời nói về điều ông gọi là sự thành công của các tập đoàn nhà nước nhưng áp đặt chuẩn mức quản lý cao và ‎đặt ưu tiên kinh doanh trên hết.

Các bài liên quan

Chủ đề liên quan

Kinh tế Việt Nam

Singapore lập ra Temasek vào năm 1974 để đỡ đầu cho doanh nghiệp nhà nước bao gồm công ty điện thoại nhà nước và hàng không quốc gia, quản lý 169 tỉ đôla trong cho các danh mục đầu tư tính tới 31 tháng Ba năm nay.

Khazanah được thành lập vào năm 1993 với sứ mệnh tương tự với giá trị tài sản ròng đạt 27 tỉ đôla vào cuối năm 2012.

Việt Nam đã và đang thực hiện những bước nhỏ để bắt chước các doanh nghiệp như Temasek với mô hình của Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh Vốn Nhà nước (SCIC), trực thuộc Bộ Tài Chính, được thành lập vào năm 2006 để quản lý các công ty của chính phủ.

Tuy nhiên mô hình giống Temasek sẽ khó hoạt động trong khuôn khổ cấu trúc quyền lực bị chia nhỏ tại Việt Nam, kinh tế gia Jonathan Pincus thuộc Chương trình Việt Nam của Trường Harvard Kennedy tại Tp HCM được Bloomberg dẫn lời.

Kinh doanh hay làm chính sách?

"Mô hình giống Temasek sẽ khó hoạt động trong khuôn khổ cấu trúc quyền lực bị chia nhỏ tại Việt Nam"

Kinh tế gia Jonathan Pincus

“Vấn đề nằm ở mọi cấp bậc của các định chế có yếu tố thương mại mà chính phủ nắm. Chúng ta thấy SCIC và Bộ Tài Chính muốn đóng vai trò của Temasek, nhưng chẳng ai sẽ muốn giao cho họ bất kỳ tài sản nào.”

Ông Breu nói rằng một trong các vấn đề đối với doanh nghiệp nhà nước là ở chỗ những yếu kém trong quản lý thường bị giấu đi bởi công ty quốc doanh phải đóng vai trò phục vụ các chính sách của nhà nước.

“Nhiều khi các công ty nhà nước hoạt động như một cách để giữ mức thất nghiệp thấp”.

“Trừ phi người ta thay đổi về cơ bản các doanh nghiệp nhà nước, còn không thì Việt Nam cũng sẽ chỉ đạt được tăng trưởng từ 4.5-5%”, Ông Marco Breu, Giám đốc văn phòng Việt Nam của hãng tư vấn McKinsey & Co. nhận định.

Được biết 20% các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán đều thua lỗ trong năm nay, ông Vũ Bằng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, nói vào tháng trước.

Vào tháng Ba năm nay, truyền thông trong nước mô tả điều họ gọi là 'SCIC đem cả chục ngàn tỉ gửi ngân hàng lấy lãi'.

"SCIC tập trung vào ngân hàng, bất động sản và điều khiến dư luận quan tâm là SCIC sử dụng những khoản tiền lời kếch sù thu về từ những nguồn nói trên như thế nào", báo BấmTuổi Trẻ cho biết.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan được báo BấmDân Trí dẫn lời nói “Thực tế SCIC không đem lại nhiều lợi ích như chúng ta mong muốn”.

"Yếu kém trong quản lý thường bị giấu đi bởi công ty quốc doanh phải đóng vai trò phục vụ các chính sách của nhà nước"

Marco Breu, McKinsey & Co

“Cần đưa SCIC khỏi Bộ Tài chính, buộc nó phải công khai, chịu sự giám sát như công ty niêm yết” và SCIC nên hoạt động theo đúng mô hình Temasek định hướng ngay từ đầu".

Trang web của SCIC hiện vẫn để tên ông BấmVương Đình Huệ, Trưởng ban Kinh tế Trung ương, cựu Bộ trưởng Bộ Tài chính, nằm trong ban lãnh đạo SCIC với chức vụ hiện là Chủ tịch Hội đồng Thành viên.

Hiện chưa rõ Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng có vai trò gì trong việc quản lý SCIC hay không.

Việt Nam đang cố tăng năng lực cạnh tranh và tăng hiệu quả của các công ty nhà nước, với nhiều tổng công ty làm ăn không có lãi và trở thành gánh nặng.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hồi tháng Hai năm nay chuẩn thuận kế hoạch buộc các công ty tập trung vào ngành kinh doanh chính cũng như tăng tốc cổ phần hóa.

Tín nhiệm nợ của Việt Nam bị hai hãng đánh giá là Moody’s Investors Service và Standard & Poor’s hạ điểm vào năm 2010 do bê bối nợ xấu của Vinashin.

Cách xử lý vụ Vinashin khiến Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từng phải xin lỗi trên truyền hình trước Quốc hội và phải đối mặt với có cuộc lấy phiếu tín nhiệm tháng trước.

Vietnam

Monday, August 5, 2013