Monday, March 17, 2014

Đấu tranh bất bạo động, con đường khó khăn và cực nhọc


Đu tranh bt bo đng, con đường khó khăn và cc nhc

Mc Lâm, biên tp viên RFA
2014-03-16
Email
Ý kiến của Bạn
Chia sẻ
In trang này
maclam03162014B.mp3 Phần âm thanhTải xuống âm thanh
000_Hkg5136889-305.jpg
Người dân biu tình chng Trung Quc ti Hà Ni hôm 03-07-2011.
AFP PHOTO

T chc chính tr Vit Tân luôn khng đnh rng công cuc tranh đu ca h t xưa ti nay luôn gi tôn ch “bt bo đng”. Đây là con đường duy nht được hu hết các nước trên thế gii chp nhn đi vi các cuc tranh đu đòi hi công lý, dân ch, nhân quyn ca người dân ti rt nhiu quc gia. Mc Lâm có cuc phng vn đc bit vi ông Lý Thái Hùng, Tng bí thư đng Vit Tân đ tìm hiu thêm sách lược ca t chc này đi vi tinh thn “bt bo đng”. Tưởng cũng xin nhc li quan đim ca người được phng vn hoàn toàn không nht thiết là quan đim ca Đài Á Châu T Do.

Nhiu phướng pháp đu tranh bt bo đng

Mc Lâm: Thưa ông, xin ông cho biết trong rt nhiu hình thc đu tranh bt bo đng ông ch trương nên chn hình thc nào cho phù hp vi hoàn cnh Vit Nam hin nay?
Lý Thái Hùng: Đúng như anh nói là có rt nhiu phướng pháp đu tranh bt bo đng. Vì không có nhiu thì gi đ đi vào chi tiết tng phương pháp, nên chúng tôi xin chia s mt vài ý nim v bt bo đng mà tôi nghĩ là phù hp vi tình hình Vit Nam hin nay.
Trước hết, s trường ca chế đ cai tr hin nay là bo lc, bo hành. Chúng ta phi chn đu trường nào mà nhng vũ khí bo hành hoàn toàn vô dng hay ch có tác dng rt nh. Dù căm phn hay tc gin cách my, chúng ta vn không th chn đu trường bo đng vì đó là nơi mà bo quyn có ưu thế tuyt đi.
Kế đến, ưu thế ca chúng ta là s đông, bao gm c nhng người đng viên đng Cng sn Vit còn lương tâm và đang bt mãn tình hình hin nay. Đa s đu thy rõ là không có cách nào sa cha mt chế đ đc tài ngoài vic phi g b nó. Hơn thế na, vic g b chế đ đc tài hin ti càng phi được thc hin gp rút vì càng lâu s càng mt thêm ch quyn đt nước vào tay ngoi bang.
Da vào kinh nghim đu tranh bt bo đng ca mt s nước, vic tháo g mt chế đ đc tài như ti Vit Nam hin nay là điu có th làm được và làm bng phương thc bt bo đng.
-Ô. Lý Thái Hùng
Sau cùng, trong tình hình liên lp trên thế gii hin nay, lãnh đo CSVN phi m ca giao thương vi bên ngoài nên vì vy cũng b nhng áp lc phi sng theo các ràng buc ca tiêu chun quc tế. Và đó là mt đu trường mà chúng ta cn phi tn dng bên cnh các đu trường trong nước.
Nói tóm li, da vào kinh nghim đu tranh bt bo đng ca mt s nước, vic tháo g mt chế đ đc tài như ti Vit Nam hin nay là điu có th làm được và làm bng phương thc bt bo đng. Chúng ta có đ sáng kiến và kh năng đ làm soi mòn nn tng quyn lc ca chế đ và b máy bo lc mà súng ng, roi đin, gy gc ca công an không chn bước li được.
Mc Lâm: Nhà nghiên cu và ging dy triết hc Bùi Văn Nam Sơn cho rng “Bt công xã hi, t nó, là bo đng. Đc quyn, đc li là bo đng. Đc thoi trên din đàn thông tin đi chúng là bo đng. Ngôn ng m l, thiếu tương kính là bo đng …” ông chia s vi quan đim này ra sao qua góc nhìn chính tr?
Lý Thái Hùng: Tôi nghĩ rng nhn xét ca Giáo sư Bùi Văn Nam Sơn rt đúng. Tt c các điu đó đu là nhng hình thc bo đng, bo hành mà nhng người cm quyn ti Vit Nam đang x dng đi vi đi khi người dân. H vn tiếp tc áp dng rt có bài bn được dy t thi Lênin, Mao Trch Đông theo kiu "sc mnh cách mng đến t nòng súng", nghĩa là cai tr bng s s hãi, bng h thng nhà tù. . .
Nhưng chính sách mà Hà Ni đang s dng đ cng c quyn lc không có nghĩa là phía chúng ta, dân tc Vit Nam, cũng phi chn cùng mt phương cách, tc chn bo đng, đ đi phó.
Lý do rt đơn gin là nếu chúng ta b cun vào đu trường bo đng, lãnh đo CSVN có ưu thế tuyt đi v vũ khí và phương tin bo hành đ đàn áp. Cùng lúc đó, chúng ta s mt nhiu s hu thun và tiếp tay ca quc tế. H s xem đó là loi "ni chiến gia chính ph và quân phiến lon", thay vì xem đó là "cuc tranh đu ca người dân Vit Nam trước nhng cai tr tàn ác và lc hu ca chế đ Hà Ni.”
Mc Lâm: Nhng “bo đng” vô hình va nói đã và đang nm yên trong xã hi Vit Nam, theo ông cn làm gì đ đánh thc nó bng phương pháp bt bo đng như chiến lược mà Vit Tân đưa ra?
Lý Thái Hùng: Thưa anh, tôi tin là trong mi con người luôn luôn có s bt bình khi nhìn nhng cnh đàn áp, cướp bóc, phi nhân tính đang din ra khp nơi trên c nước như v Tiên Lãng, Văn Giang, Cn Du, Thái Hà...  Tuy nhiên, vn đ đây là khong cách gia phn ng bt bình và hành đng đ thay đi bt công.
000_Hkg8650241-305.jpg
Người dân biu tình chng Trung Quc Hà Ni hôm Ch nht 02/06/2013.
Phi tha nhn là sau hơn na thế k sng trong s khng b tinh thn thường trc, phi sng trong bu không khí lo s nhng người thân chung quanh mt báo cho công an, phi nhìn nhng người kiên cường b chế đ hành h sut cuc đi, v.v... đa s người dân Vit Nam nói chung b rơi vào tình trng vô cm đ được yên thân.
Do đó chúng ta rt cn phi thuyết phc nhau loi "yên thân" đó, tht ra không yên chút nào c. Trong đi sng hàng ngày, mi người dân đu có th b biến thành nn nhân nhiu ln trong cùng mt ngày, t b công an giao thông chn li đòi tin hi l, đến vic phi hi l đ vào bt kỳ văn phòng hành chánh nào hay ngay c đ đi khám bnh, đến vic b bt ng vu cáo đ loi ti trng t trn thuế đến trm cp.
Ngoài ra, chúng ta cn phi thuyết phc nhau rng, tng người dân mi nhìn tưởng là "tay không" nhưng thc s chúng ta đang nm nhiu sc mnh trong tay mà không biết. Sc mnh đó nếu được ni lin li vi nhau s tr thành loi vũ khí bt bo đng có kh năng làm tê lit các chế đ đc tài vi đy đ roi đin, súng ng, xe tăng. Tôi xin lit kê mt vài thí d:
- Ch rt nh công vic ra đ ai cũng có th làm được nhưng làm trên c nước. Thí d như 90 triu người cùng viết 1 câu thôi, như "16 ch vàng = mt nước" bng bt kỳ loi mc, sơn, phn, than gì và trên bt kỳ giy, tường, kính, thành xe, v.v. thì tác đng trên c nước đã rt ln. Chế đ Hà Ni có mun chn cũng không được và cũng không biết bt ai.
- Người dân khp nơi cùng lôi kéo gia đình ca nhng cán b cp thp, công an cp thp hãy nghĩ ti qu báo, nghĩ ti ngày phi đng trước tòa án ca dân mà khuyên người thân ca mình đng thi hành nhng lnh đc ác t trên, âm thm giúp đ các nn nhân đang b hành h trong tù ngc, v.v... thì tác đng lên gung máy bo hành ca chế đ đã rt ln.
- Đc bit là ch đng to ra nhng vn nn tiến thoái lưỡng nan cho chế đ, nghĩa là tiến hay lùi, đi phó hay làm ngơ đu khó, chng hn như phong trào liên tc đòi chế đ phi dit tr tham nhũng. Làm ngơ đ cho tham nhũng lan tràn cũng chết, còn dit tham nhũng là t cht tay chân cũng chết, và làm dáng theo kiu "khuy ni canh đang sôi cho khi trào thôi" thì cũng ch mua thêm chút thi gian ch không khác gì chính sách làm ngơ.
Nói tóm li, chúng ta có rt nhiu cách thc mà tôi tin là óc sáng to ca người Vit không thua gì, nếu không nói là s vượt tri trong nhiu trường hp, các dân tc khác. H đã t gii phóng được và đưa đt nước đi lên. Dân tc chúng ta chc chn cũng có th làm được.

Li đim

Mc Lâm: Bo đng không hn là t trói nhưng không th nói là tích cc trong mt cách nhìn nào đó. Theo ông hình nh tích cc nht ca bt bo đng là gì?
Lý Thái Hùng: Theo tôi, li đim ln nht ca đu tranh bt bo đng có th nhìn thy mt s đim như:
Li đim ln nht ca đu tranh bt bo đng là tiết kim ti đa nhng đ v và thit hi v tài sn, sinh mng, và tim năng phc hi đ đi lên ca đt nước hu đc tài.
-Ô. Lý Thái Hùng
Mt là tiết kim ti đa nhng đ v và thit hi v tài sn, sinh mng, và tim năng phc hi đ đi lên ca đt nước hu đc tài.
Hai là cung cp gii pháp cho nhng người dân tay không có th tháo g c mt b máy đc tài có đy đ vũ khí và phương tin.
Ba là vn dng được s ng h, c tinh thn và vt cht, t cng đng quc tế. Trong thế gii ngày nay, t ni lo s vô tình to ra nhng nhóm khng b mi như Al-quaida, vic vin tr vũ khí cho nhng nhóm phiến quân là điu hu như không th xy ra. Nhưng h tr cho nhng dân tc đu tranh đ t gii phóng mình qua các hình thc đu tranh bt bo đng thì li tương đi d dàng vì phù hp vi xu thế dân ch hóa toàn cu hin nay à không đ ra các phó sn tai hi.
Mc Lâm: Thi gian và gii hn ca s kiên nhn có phi là k thù ca ch trương bt bo đng?
Lý Thái Hùng: Nhìn t xa thì có v đúng như vy. Cái giá phi tr đ được các li đim nêu trên là phi chp nhn mt cuc đu tranh lâu dài.
Nhưng đến gn s vic hơn và so sánh các kinh nghim ca hình thc đu tranh bt bo đng trên thế gii thì vic kéo dài thi gian không nht thiết là bt li, nếu chúng ta biết cách khai dng nó đ đt kết qu tt nht.
Trong mi cuc đu tranh chng đc tài áp bc, thường có hai giai đon: tháo g đc tài và lp nn dân ch.
HopBao3-fin-250.jpg
Ông Lý Thái Hùng đang tr li báo chí ti Hi Ngh Dân ch Hóa Á Châu ngày 26/11/2011. Courtesy viettan.org
Ct lõi ca giai đon lp nn dân ch là nh vào các đoàn th xã hi dân s, tc mt xã hi mà phn ln thm quyn gii quyết phi nm trong tay người dân. Vì thế mà xã hi dân s bt buc phi có thi gian thì mi phát trin được.
Nếu trong giai đon tháo g đc tài mà chúng ta có th cùng lúc phát trin nhanh chóng xã hi dân s thì s va rút ngn được giai đon đt nn dân ch hu đc tài va gim thiu rt nhiu xác sut có thế lc đc tài mi xut hin.
Chúng ta th so sánh trường hp Ba Lan và Ai Cp. Ba Lan phi đi qua tiến trình đu tranh lâu dài đ soi mòn sc mnh ca gung máy đc tài và có thi gian đ gia tăng dn thm quyn ca người dân. Kết qu tiến trình đt nn dân ch nhanh chóng và bn vng hơn. Người dân Ba Lan đã t tin đến đ cho phép c tàn dư cng sn tr li hot đng trong th chế dân ch và cho thy h không có kh năng xây dng đt nước.
Trong khi đó, Ai Cp thành công rt nhanh trong giai đon đu tranh tháo g đc tài nhưng rt tiếc chưa kp phát trin đ nn tng xã hi dân s mà phi da nhiu vào mt vài lc ln như quân đi hay t chc Huynh Đ Hi Giáo. Kết qu là đc tài mi đã liên tc xut hin, to ra mt s bt n.
Đ tránh s st rut v thi gian và khai dng hiu qu, chúng ta cn quan tâm đến 3 yếu t na:
Th nht là gi vng k lut. Đây là chìa khóa thành công ca mi cuc phn kháng chính tr. S có nhng thành phn trong lc lượng bt bo đng mt kiên nhn và mun chuyn sang cách gii quyết dùng bo lc.
Th hai là cn phân tích và cho thy các tiến trin ca các n lc đu tranh so vi 6 tháng trước, mt năm trước. Đc tính ca bt bo đng là tim tiến và liên tc nên nhiu khi thành qu ngay đó mà chúng ta không thy vì quá quen mt.
Th ba là cn có kế hoch ch đng tn công vào gung máy bo quyn trong mi lãnh vc. Chúng ta phi cho nhau thy bt bo đng không phi là loi đu tranh th đng, ch đi s t tâm, s thay đi lòng d ca nhng k cai tr. Ngược li bt bo đng có mc tiêu và cách làm rt quyết lit, đó là tháo g toàn b h thng cai tr đc tài.

Thúc đy t din biến

Mc Lâm: Bt bo đng là mt hình thc thúc đy t din biến và vì thế mà nhiu chế đ đc tài rt s nó. Theo ông thì phi vn dng li thế này ra sao?
Thúc đy t din biến ch là mt phn nh trong đu tranh bt bo đng và thường là đim mà phương pháp này d b hiu lm.
000_Hkg8650243-250.jpg
An ninh mc thường phc đàn áp, bt b người biu tình chng Trung Quc Hà Ni hôm 02/6/2013. AFP photo
Nhìn hình nh nhng người theo bước ông Ghandi hay Mc sư Luther King chu đòn ca cnh sát Anh, cnh sát M thi đó, chúng ta dn tượng nhng người tham gia bt bo đng ch trương ráng chu trn, chu đòn đ mong thay đi suy nghĩ ca nhng người đánh h. Thc ra đó không phi là ch đích ca ông Ghandi, ca Mc sư King và ca phương pháp bt bo đng nói chung.
Chúng ta đu biết nhng k đang cm quyn cai tr bng mi giá không vì t tâm mà thay đi chính sách. Trong đu tranh bt bo đng, chúng ta nhm vào nhng nhân s ct lõi chi phi các tr ct chng đ chế đ hơn là nhng k tha hành, vòng ngoài, hưởng ít quyn li, thường phi thi hành các lnh đc ác t các vòng trong, và b dân oán ghét nhiu nht.
T cách nhìn đó, chúng ta d thy đâu là nhng đi tượng mà toàn dân có th lôi kéo v phía dân tc và ri xa ra khi gung máy chế đ. Nếu chưa ri b được thì ch làm vic cho có hình thc thôi và tránh xa các vic ác. Và đâu là nhng đi tượng mà toàn dân cn tn công, cn vch trn s gian ác ca h trước công lun thế gii và c nước.
Khi người dân c nước chng đi liên tc và c thế gii xa lánh nhng lãnh đo đc tài, trong lúc h thng cán b bên dưới không làm theo hay ch làm cho có, thì b cai tr ca h thc s lung lay và h phi tính ti đường tu thoát. Và đó là cái ngày mà mi lãnh t đc tài đu s hãi.
Mc Lâm: Bài hc Ukraina va qua ông trích ra điu gì quan trng nht v bt bo đng ban đu và bo đng theo sau nó?
Lý Thái Hùng: Thưa anh, thc tế cho thy khó mà kim soát được hoàn toàn mi cuc đu tranh qun chúng đ gi nó hoàn toàn bt bo đng. Nhưng tôi không tin và cũng không có ch du gì là lc lượng ch đo cuc đu tranh ti Ukraina đã quyết đnh chuyn hướng t bt bo đng sang bo đng.
Mt s người mt kiên nhn và quá phn n trước các trò bo đng ca công an đến đ tr đũa bng bo đng là điu khó tránh. Bên cnh đó là điu mà chúng ta thy khp nơi, ngay c ti Vinh, Ngh An. Đó là công an c tình đóng vai dân chúng làm nhng hành vi bo đng đ công an sc phc có lý c xông vào bo hành dân chúng.
Hin gi khó mà biết ai trong lc lượng dân ch thc s đã bo đng nhưng mt điu rt rõ có th rút ra là các hành vi bo đng đã không loi tr được nhà đc tài Yanukovych. Nhưng các áp lc bt bo đng lên các thành viên quc hi đã trut quyn được Yanukovych và ông ta phi b chy sang Nga vào gi phút cui.
Mc Lâm: Và ri hu Ukraina như ông thy cho kinh nghim gì nếu xy ra ti Vit Nam?
Lý Thái Hùng: Vn đ hu Ukraina còn quá nhiu din biến phc tp. Nó không ch là vn đ ni chính ca Ukraina mà còn liên h đến vic Nga đưa quân chiếm đóng vùng t tr Crimea trước s lên án mnh m ca Liên Âu và Hoa Kỳ. Có l còn quá sm đ rút thành nhng bài hc cho Vit Nam.
Tuy nhiên, s kin Ukraina nói chung mt ln na cho thy sc mnh ca phương pháp bt bo đng và mc hu hiu ca nó đi vi mt chế đ đc tài vi đy đ công an, vũ khí, và được s h tr ln t nước Nga.
Ngoài ra, qua s kin Ukraina, mt câu hi ln cho người Vit chúng ta là ti sao Ukraina thoát ra khi đc tài năm 2005 ri li rơi tr vào vòng đc tài cho đến ln này. Ngoài yếu t chưa có thi gi đ phát trin xã hi dân s như đã nói trên, còn yếu t nào khác na không? Tôi nghĩ là chúng ta cn quan tâm hơn v Ukraina trong thi gian ti.
Mc Lâm: Xin cám ơn ông.



No comments:

Post a Comment

Thanks for your Comment

Featured Post

🔥Lisa Pham Khai Dân Trí Ngày-20/12/2024

Popular Posts

Popular Posts

Popular Posts

My Link