On Tuesday, 18 March 2014 1:13 PM, Tran Ho <> wrote:
Thế đối đầu Nga-Mỹ ở Ukraine
2 chiếc F-15C thao dượt với L-39 Albatros của Lithuania
Courtesy of defense.mil
Dân biểu Nga nhìn nhận
Sự hiện
diện của quân đội Nga tại Crimea ngày càng lộ liễu. Sau khi Tổng thống Putin
chối bỏ điều đó, thì một dân biểu Nga công khai nhìn nhận có một số đơn vị quân
đội của Moscow hoạt động trong lãnh thổ Crimea, tuy không phải là một chiến
dịch quy mô.
Đằng
sau sự lộ diện ồn ào của lực lượng dân quân mới thành lập là những quân nhân
Nga, không mang quân hiệu, trong vai trò chỉ huy, chỉ đạo và tiếp vận cho những
dân quân chưa được huấn luyện đầy đủ như một lực lượng quân sự chính quy. Nhiều
nơi người ta thấy những binh sĩ rất có vẻ như thuộc một lực lượng đặc nhiệm của
Nga, tuy không có cơ hội xác minh vì không được phép. Có báo chí cho biết có
lúc binh sĩ Nga kín đáo xác nhận họ thuộc quân đội Nga, rất nhớ nhà, nhưng phải
thi hành lệnh nghi trang để hoạt động ở Crimea.
Vận động Hoa Kỳ, tuyển mộ quân sĩ
Hai chiếc F-`16 đầu tiên của Ba Lan, nhận năm 2006 - Courtesy of freerepublic.com
Tại Washington, khoảng gần 3 giờ thứ tư, Tổng thống và Phó Tổng
thống Hoa Kỳ sẽ tiếp kiến Thủ tướng lâm thời của Ukraine, ông Arseniy
Yatsenyuk.
Phó Tổng
thống Joe Biden cắt ngắn chuyến công du Trung Mỹ để về tòa Bạch Ốc tiếp đón Thủ
tướng Yatsenyuk, chứng tỏ Hoa Kỳ muốn làm nổi bật vai trò của giới lãnh đạo mới
tại Ukraine như những nhà lãnh đạo hợp pháp và chính đáng. Thủ tướng lâm thời
của Ukraine đã làm việc như chong chóng ở Washington. Sau buổi hội kiến tại tòa
Bạch Ốc, nơi Tổng thống Obama nghiêm khắc cảnh cáo Liên Bang Nga và cam kết hết
lòng ủng hộ Ukraine, Thủ tướng Yatsenyuk thương lượng với Ngân hàng Thế Giới về
một khoản nợ lâu dài lên tới 35 tỉ đô la, và chuẩn bị đi New York nói chuyện ở
Liên Hiệp Quốc.
Trong khi Thủ tướng Yatsenyuk lên đường đi Mỹ thì Quốc hội Kiev
ban hành lệnh thành lập lực lượng quân sự tự nguyện lên tới 60 ngàn quân, và đã
có 20 ngàn người ghi tên đăng nhập. Ukraine có 135 ngàn quân chính quy so với quân
số 845 ngàn của Nga, trang bị vũ khí hạt nhân. Vũ khí hạt nhân của Ukraine thì
đã giao nạp cho Nga vào năm 1994, dưới sự cam kết bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ
Ukraine do Mỹ-Anh-Nga ký kết trong văn bản ngoại giao memorandum.
Không khai chiến
Quyền Tổng
thống Oleksandr Turchynov hôm qua tuyên bố Ukraine sẽ không mở cuộc chiến tranh
để giữ lại hay lấy lại Crimea một khi nó rơi vào tay người Nga. Tổng thống
Turchynov nói quân đội Ukraine quá ít ỏi về quân số so với quân Nga, sẽ không
khai chiến để giành lại Crimea, không thể phơi sườn phía đông không được bảo vệ
trước đạo quân đông đảo hùng mạnh của Liên Bang Nga; nhiều đơn vi chiến xa của
Nga đã tập trung gần biên giới phía đông của Ukraine để khiêu khích hầu có cớ
xâm lăng Ukraine, nhưng ông sẽ không mắc bẫy.
Ông Turchynov
nói rằng thật không may là lúc này người Nga đã bác bỏ mọi giải pháp ngoại
giao, từ chối mọi liên lạc ở cấp bộ trưởng ngoại giao và cấp lãnh đạo chính phủ.
Đó là
lời kêu gọi của một nước yếu hơn về quân sự so với đối phương, xác nhận điều
kiện tương quan đó để đòi đối phương giải quyết bằng chính trị, ngoại giao,
bằng những giải pháp ôn hòa.
NATO điều động
Trong
khi đó Hoa Kỳ và NATO điều động chiến hạm vào Hắc Hải và bố trí phi cơ chiến
đấu ở Lithuania, Ba Lan.
Khu trục hạm Truxtun của hải quân Hoa Kỳ, trang bị hỏa tiễn điều
khiển và hệ thống Aegis chống hỏa tiễn, đã vượt thủ đô Istanbul qua eo biển Bosphorus
của Thổ Nhĩ Kỳ để vào Hắc Hải. Hoa Kỳ nói hoạt động này là theo kế hoạch
tập trận với Bulgaria và Romania đã có từ trước. Nhưng từ thứ
Khu trục hạm Truxtun vượt eo biển Bosphorus vào Hắc Hải - Internet
file
sáu tuần
trước 6 chiếc F-15 và 1 KC-130 của Mỹ cùng với 60 quân nhân không quân Hoàng
Gia Anh đã đến Lithuania, nói là để tuần tiễu bảo vệ vùng Baltic. Rồi 12 chiếc
F-16 cùng 300 quân nhân Mỹ đang đến Ba lan từ hôm thứ hai tuần này, và Hoa Kỳ
nói là để huấn luyện hành động đáp ứng với cuộc khủng hoảng tại Ukraine.
Liệu có
phải NATO đang chuẩn bị cho giải pháp quân sự?
Nếu là
giải pháp quân sự thì Washington và EU đã công bố trước, nên đây chỉ là hành
động biểu dương lực lượng để yểm trợ cho kế hoạch ngoại giao dành cho Ukraine.
Nhưng song song với việc NATO điều động không lực ở Ba Lan và Lithuania, Ngoại
trưởng Hoa Kỳ đã từ chối lời mời sang Moscow, nói chỉ đi Nga khi nào quân Nga
rút hết khỏi Crimea và chính phủ lâm thời của Crimea hủy bỏ cuộc trưng cầu dân
ý dự định vào chủ nhật 16 tháng 3 này.
Lực lượng
không quân NATO được phối trí như vậy không phải để đối phó với cuộc tấn công
của Nga, vì Bộ tư lệnh NATO không thể lập kế hoạch cho vài chục chiếc chiến đấu
cơ tối tân đối phó với hằng trăm chiến xa và hằng ngàn quân bộ chiến có không
quân, pháo binh yểm trợ, tràn qua biên giới Ukraine. Thứ hai, là hai đại
cường Mỹ Nga không bao giờ muốn có chiến tranh với nhau, tuy rằng Nga rất có
thể, nếu không nói là chắc chắn sẽ đem tung quân vào Ukraine nếu quân đội
Ukraine tiến vào Crimea. Nga Mỹ Âu đánh nhau thì ai có lợi? Chỉ có
Trung Quốc là ngư ông đắc lợi, hay là kẻ thợ săn tọa sơn quan hổ đấu, chờ cho
hai cọp giết nhau là xuống lượm xác, hay chờ con nghêu cắn mỏ con sò thì tới
lượm cả hai bỏ vô giỏ.
Vì thế, Tổng thống Ukraine đã tuyên bố trước rằng Kiev sẽ không
động binh. Tuyển mộ lực lượng tự nguyện, vẫn theo lời quốc hội Ukraine, là để
ngăn ngừa quân Nga tiến xa hơn khỏi Crimea vào lãnh thổ Ukraine.
Biện pháp khả dụng?
Không
dùng được giải pháp quân sự thì liệu có giải pháp ngoại giao nào có thể áp dụng?
Trước hết, như đã nhắc trên, là văn bản ngoại giao "Budapest
Memorandum on Security Assurances" năm 1994, tạm gọi là "Bản ghi nhớ
Budapest về bảo đảm an ninh" ký kết giữa Nga, Mỹ, Anh và Ukraine năm 1994.
Đây không phải là một hiệp ước chính thức, mà chi là một lời cam
kết của bốn nước nói trên, quan trọng nhất là ba nước Mỹ-Anh-Nga, cam kết tôn trọng
sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, để xứ này yên tâm giao nạp hết vũ khí hạt
nhân cho Liên Bang Nga, theo kế hoạch giải giới hạt nhân xứ Ukraine sau khi
Liên Xô giải tán.
Văn bản có ghi là ba nước My Anh Nga sẽ không bao giờ đe dọa dùng
võ lực để chiếm đóng hay xâm phạm sự toàn vẹn lãnh thổ hay tính cách độc lập chính
trị của Ukraine, không bao giờ khuyến dụ về kinh tế để khống chế Ukraine cho
lợi ích của mình.
Nước Nga thì đã lập luận là họ không xâm lăng và xâm phạm toàn vẹn
lãnh thổ của Ukraine, mà chỉ chuẩn bị bảo vệ người dân sắc tộc Nga ở nới đó nếu
bị Kiev đàn áp bằng quân sự. Nhưng dù nói rằng chỉ xâm nhập một số đơn vị và
chiến cụ, không mở chiến dịch quy mô, thì hành động đó cũng đã xâm phạm sự toàn
vẹn lãnh thổ của nước khác.
Tuy
nhiên vấn đề còn ở chổ văn bản ngoại giao này có tính ràng buộc theo công pháp
quốc tế, nhưng lại không có tính cưỡng hành.
Hỏa tiễn phòng thủ khai hỏa - Courtesy of defensetalks.com
Đúng
như vậy,nếu chỉ nói về bản Budapest memorandum. Nhưng trong văn bản đó ba cường
quốc Mỹ-Anh-Nga đã cam kết thi hành điều khoản bất xâm lăng bằng cách áp dụng
những nguyên tắc về toàn vẹn lãnh thổ và bất xâm lăng trong Hiệp ước Helsinki
năm 1975. Đó là một hiệp ước thời chiến tranh lạnh do 35 quốc gia ký kết, trong
đó có Liên Xô.
Bản ghi nhớ Budapest nhắc lại các điều khoản của Hiệp ước Helsinki,
và điều cốt yếu ở đây là ba chữ "không can thiệp". Và nếu muốn
đem pháp lý vào cuộc, thì ngoài bản ghi nhớ Budapest, còn nhiều văn bản pháp lý
quốc tế khác có thể dùng để buộc Nga phải tôn trọng sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine,
trong đó có Hiệp ước về Ủy hội Helsinki và cả Hiến chương Liên Hiệp Quốc.
Những
đòn bẩy khác
Thêm vào
đó, ngoài pháp lý quốc tế Hoa Kỳ còn những đòn bẩy khác, như Hiệp ước Cắt giảm
Vũ khí hạt nhân mới, được Mỹ Nga ký kết tại Prague năm 2010, có hiệu lực từ
tháng 2, 2011.
Nước
Nga đang vất vả về kinh tế, Mỹ cũng còn chưa mạnh hẳn nhưng vẫn giàu tiềm lực
hơn Nga. Nếu Hoa Kỳ từ bỏ cái New START để buộc Nga chạy đua võ trang, có lẽ
chẳng bao lâu Nga sẽ kiệt sức trước, không khác gì cuộc chạy đua trong
"chiến tranh các vì sao" giữa Liên Xô với Mỹ đã khiến Liên Xô tan rã.
Thêm
nữa cũng còn việc dựng dàn lá chắn hỏa tiễn ở Đông Âu mà Tổng thống Obama đã từ
bỏ vào năm 2009 thay bằng dàn Aegis phòng thủ trên chiến hạm ở Hắc Hải, đã được
Tổng thống Putin hoan nghênh.
Nay liệu
Tổng thống Obama có muốn đem dàn hỏa tiễn phòng thủ ở Ba lan với dàn siêu radar
ở Cộng Hòa Tiệp ra trở lại để làm áp lực buộc Nga buông bàn tay vạm vỡ
khỏi Crimea chăng?
anh truong
To
Today at 12:08 PM
ĐẶC NHIỆM NGA XÂM NHẬP ĐÔNG NAM UCRAINE
tka23 post
-
Đặc nhiệm Nga được cho là đang hoạt động bí mật bên trong phần lãnh thổ phía
đông của Ukraine với mục tiêu kích động căng thẳng tại khu vực này.
Tờ The Daily Beast (Mỹ) đăng tải bài viết cho rằng đặc nhiệm Spetsnaz của Nga đang âm thầm xâm nhập vào lãnh thổ Ukraine, tiến hành nhiều hoạt động chống phá.
Sau đây là nội dung bài viết:
Không ồn ào như những đợt tập trần rầm rộ ở sát biên giới , hay những vụ xâm nhập chớp nhoáng vào không phận và lãnh thổ Crimea, cuộc xâm lăng của người Nga đang diễn ra thầm lặng trong bóng tối. Đặc nhiệm Nga đang hoạt động bí mật bên trong phần lãnh thổ phía đông của Ukraine với mục tiêu kích động căng thẳng tại khu vực này, những đơn vị này dường như cũng đã tham gia
việc can thiệp vào kết quả cuộc trưng cầu dân ý vừa qua tại Crimea.
Tuần trước, lực lượng an ninh Ukraine
(SBU) đã bắt giữ một nhóm do một người Ukraine đứng đầu đang theo dõi hoạt động của 3 trong số các sư đoàn chủ lực của Ukraine đóng tại thành phố phía nam Kherson.
Tại thành phố Donetsk ở phía đông, những người Ukraine đang tổ chức các cuộc tuần hành chống Nga đã bị những kẻ lạ mặt tấn công.
Lực lượng Spetsnaz Nga
Đứng đằng sau những hoạt động này, theo phía Mỹ, nhiều khả năng là các đơn vị Spetsnaz, lực lượng đặc nhiệm Nga chuyên về phá hoại ngầm và do thám, những người có thể làm thay đổi cục diện tình hình mà nước Nga không cần phải chính thức tham chiến.
Năm 1979, Liên Xô có thể lật đổ chính quyền Afghanistan chỉ với hơn 700 lính
Spetsnaz. Tương tự, hiện nay những đơn vị này đang bí mật tỏa đi khắp Ukraine, theo lời một giới chức Mỹ. Mặc dù không có con số ước lượng chính xác, giới chức này cho rằng vẫn đang có nhiều đơn vị mới tiếp tục xâm nhập vào Ukraine, và chưa rõ liệu đây có phải là sự mở đầu của một cuộc xâm lược quy mô lớn hay không.
Ngày 5 tháng 3 vừa qua, tạp chí quốc phòng Janes có
đăng một bài phân tích về lực lượng Nga khai triển ở biên giới Ukraine, và nhận thấy nhiều điểm tương đồng với giai đoạn chuẩn bị trước khi Liên Xô xâm lược Afghanistan.
Bước quan trọng tiếp theo là sự xuất hiện của
các đặc vụ thuộc cơ quan tình báo kỹ thuật tương đương với NSA của Mỹ, trước
đây có tên gọi là Cục thông tin & liên lạc liên bang (FAPSI), Trong 2
tháng qua, đã có 2 cuộc điện đàm cấp cao giữa các quan chức Mỹ và Châu Âu bị rò
rỉ trên Internet cho thấy lực lượng tình báo kỹ thuật của Nga đã hoạt động rất
tích cực tại Ukraine.
Spetsnaz trong một đợt huấn luyện
Tình hình hiện nay tại Ukraine vẫn chưa rõ ràng, với nhiều tình huống có thể xảy ra. Nhiều nhà phân tích cho
rằng hiện chỉ có Tổng thống Putin và một số it giới chức thân cận sẽ quyết định việc có thực hiện một chiến dịch tấn công quy mô hay không.
Tại Quảng trường độc lập ở Kiev có một khu trại của những cựu binh Ukraine từng chiến đấu ở Afghanistan trong
quân đội Xô Viết. Khi đó, lính Nga và Ukraine ở cùng hàng ngũ, do đó họ không lạ gì kỹ , chiến thuật của nhau.
Trong hai tuần qua, ông Oleg
Mikhnyuk, người đứng đầu một nhóm cựu binh Ukraine tại Afghanistan, thường xuyên nhận được tin tức về sự hiện diện của người Nga ở miền Nam và Đông đất nước. "Hồi đầu tháng thì mới chỉ là những người lính giấu mặt, không mang phù
hiệu, xuất hiện ở Crimea, nhưng nay thì cuộc xâm lược đã trở nên rõ ràng. Vùng
Kherson không liên quan gì đến Hạm đội Biển Đen cả”, ông Mikhnyuk
nói. Trong buổi sáng cùng ngày hôm đó, ngoại trưởng Ukraine tuyên bố rằng hành động quân sự của Nga đã vượt khỏi bán đảo Crimea và yêu cầu mọi lực lượng Nga phải lập tức rút khỏi đất Ukraine.
Đồng thời, có những báo cáo về việc một số nhà hoạt động xã hội, những người chống Nga bị bắt cóc, mà nhiều người nghi ngờ thủ phạm là các đặc vụ Nga. Chiều hôm thứ 7, một linh mục, Mykola Kvich, được cho là bị bắt cóc khi đang làm
lễ tại một nhà thờ ở Sevastopol.
Ngoài ra, vào khoảng 8 giờ tối cùng ngày, vài chục tay súng bịt mặt bất ngờ lục soát khách sạn Moscow ở Simferopol, thủ phủ của Crimea. Mọi người được yêu cầu ở lại trong phòng trong
lúc những tay súng này lục soát khách sạn. Một phóng viên ở đó cho biết những người này rất có thể là Spetsnaz. “Ban
đầu họ cho biết đây là một cuộc thao diễn chống khủng bố, rồi sau đó họ lại nói là có tin báo
nhầm. Những người này rất hung hãn, được trang bị vũ khí với ống giảm thanh. Một quay phim đã bị đánh bằng báng súng. Đây
chắc là một cuộc thao diễn để hăm dọa thì đúng hơn”, phóng viên này
kể lại.
Hầu như mọi chính trị gia ở Kiev đều có thể đoán trước kết quả cuộc trưng cầu dân ý ở Crimea sẽ như thế nào. Tuy nhiên câu hỏi lớn hiện nay là liệu Nga có mở rộng hoạt động quân sự của mình đến các khu vực khác của Ukraine hay
không. Với sự xuất hiện của Spetsnaz, có vẻ như người Nga có thể làm được điều này mà không cần phải ra mặt
tổng hợp
anh
truong
To
Today
at 9:31 AM
PUTIN ĐANG CHƠI LUẬT RỪNG VỚI LÂN BANG-
TRUNG CỘNG CŨNG THẾ
BÁN ĐẢO CRIMEA VỀ PHƯƠNG DIỆN PHÁP LÝ
BBC
tka23 post
Viện Duma Quốc gia, tức Hạ viện Nga đã tuyên bố
rằng: khu tự trị Crimea của Ukraine có thể trở thành lãnh thổ của
Nga ,nếu đó là nguyện vọng của người dân ở đây trong cuộc trưng cầu
dân ý ngày 16/3.
Giáo sư Marc Weller chuyên
về Luật quốc tế đại Đại học Cambridge phân tích các khía
cạnh pháp lý của việc Nga can thiệp vào Crimea.
Lãnh
thổ này trở thành một phần của Ukraine thuộc Liên bang Xô
viết . Năm 1954 thuộc Ucraine và sau khi Liên Xô sụp đổ năm
1991 Crimea vẫn thuộc Ukraine.
Nước Nga đã công nhận Ukraine và đường biên giới hiện tại
của nước này một cách rõ ràng và không thể nhầm lẫn. Điều này đã được xác nhận trong:
- Tuyên bố Alma Ata tháng 12 năm 1991
- Bản ghi nhớ Budapest năm 1994 bảo đảm
an ninh cho Ukraine để đổi lấy việc dỡ bỏ vũ khí hạt nhân khỏi
lãnh thổ nước này
- Hiệp định năm 1997 về việc đóng Hạm
đội Biển Đen của Nga tại Sevastopol thuộc Crimea
Hiệp định năm 1997, được Tổng thống bị phế truất của
Ukraine Viktor Yanukovych cho gia hạn thêm 25 năm hồi năm 2010, cho phép
tàu chiến Nga neo tại các cảng ở Crimea cùng với cho phép xây dựng cơ
sở hạ tầng quân sự.
Tuy nhiên, nếu Nga muốn có hành động
điều binh thì họ cần phải tham vấn với chính quyền Ukraine và
mức độ hiện diện quân sự của Nga ở Crimea không thể được tăng cường
một cách đơn phương.
Kết quả trưng cầu dân ý ở Crimea còn phải được Hạ viện
Nga chấp nhận
Tuy nhiên, Moscow đã đi ngược lại những cam kết nàykhi họ
tăng cường lực lượng ở Crimea mà không có sự đồng ý của
Kiev. Quân Nga đã được khai triển bên ngoài căn cứ để chiếm
các cơ sở chủ chốt như sân bay và bao vây các đơn vị quân đội Ukraine.
Hành động của Nga đã giúp cho
cho các lực lượng thân Nga ở Crimea lên thay thế chính quyền hợp
pháp Ukraine ở Crimea. Về mặt pháp lý, hành động này rõ ràng có
thể xem là hành vi can thệp. Nếu quân đội Nga có liên quan thì đây là
hành động can thiệp quân sự.
‘Không có lý do’
Tuy nhiên liệu quân Nga chỉ có mặt ở Crimea mà không
bắn một viên đạn nào thì có vi phạm luật pháp quốc tế về ngăn
cấm sử dụng bạo lực hay không?
Theo định nghĩa của Liên Hiệp Quốc vào năm 1974, việc sử
dụng quân đội nước ngoài trên lãnh thổ một nước mà vi phạm các thỏa
thuận đã ký kết quy định về sự hiện diện của đội quân đó được
xem là hành vi xâm lược. Hơn nữa, xét tình hình hiện tại thì
một cuộc ‘tấn công vũ trang’, vốn được xem là điều kiện để áp dụng
điều khoản về quyền tự vệ theo Hiến chương Liên Hiệp Quốc, cũng chưa
xảy ra nhằm vào người gốc Nga ở Crimea.
Cuộ̣c bỏ phiếu ở Crimea diễn ra trong lúc Nga được cho
là đã triển khai quân tại đây
Lúc đầu, Tổng thống Nga Vladimir Putin được Thượng viện
Nga cho phép dùng vũ lực để bảo vệ người gốc Nga ở Crimea.
Liền sau đó, ông lại nói rằng việc sử dụng quân
sự vì mục đích nhân đạo hay bảo vệ tài sản của người Nga vẫn chưa
xảy ra. Việc này có thể chỉ cần thiết trong tương lai.
Cho đến giờ, Moscow vẫn nói nhưng không
có sức thuyết phục rằng quân đội của họ không liên quan gì đến tình
hình hiện nay ở Crimea và rằng họ không kiểm soát lực lượng dân quân
tự vệ địa phương vốn được cho là đứng sau việc chiếm trụ sở chính
quyền và bao vây binh lính Ukraine.
Lời tuyên bố của Nga và việc họ phải bảo vệ kiều dân
của họ ở nước ngoài cũng không có căn bản . Trước hết đó là trách
nhiệm của Ukraine – nước này phải bảo vệ tất cả các công dân của
họ.
‘Bảo vệ người gốc
Nga’
Khi Hungary tìm cách tăng cường mối quan hệ của họ với
người gốc Hungary thiểu số ở các nước lân cận, Hội đồng châu Âu
và các cơ quan pháp lý khác đã phản đối mạnh mẽ.
Nga còn đi xa hơn ở các vùng lãnh thổ Abkhazia và Nam
Ossetia – nơi mà những người ly khai thân Mosow chống lại chính quyền
trung ương Georgia.
Moscow chỉ cần cấp hộ chiếu Nga cho người
gốc Nga và sau đó lên tiếng đòi bảo vệ người dân của họ trước ‘sự
hung hăng của Georgia’. Thủ đoạn này là sự bóp méo nguyên tắc
‘bảo vệ kiều dân ở nước ngoài’.
Lá thư của ông Yanukovych mà Đại sứ Nga Vitaly Churkin đưa
ra cũng không thuyết phục được quốc tế
Nguyên tắc này không bao gồm những kiều dân được cho
nhập tịch chỉ để có cớ để dùng vũ lực ‘cứu họ’. Ngoài ra,
nguyên tắc này chỉ cho phép đưa kiều dân về lại cố quốc chứ
không biện hộ cho việc chiếm đóng lãnh thổ nước khác.
Moscow cũng không thể dựa vào nguyên tắc ‘can thiệp nhân
đạo’ trong trường hợp này. Theo nguyên tắc này, một nước chỉ có
thể can thiệp trong những trường hợp khẩn cấp nghiêm trọng về nhân
đạo để cứu một dân tộc nào đó mà sự sống còn của họ đang bị đe dọa.
Ở Crimea hiện
nay không có bằng chứng nào như thế.
Còn nếu xảy ra việc như thế tại Crimea thì đó có thể
được xem là kết quả của hành động can thiệp của Nga. Không những
thế, một nước can thiệp vì lý do nhân đạo không được phép làm
thay đổi quy chế của vùng lãnh thổ có liên quan.
Được mời vào?
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã trình trước Hội đồng
Bảo an Liên Hiệp Quốc một lá thư cho rằng ông Yanukovych đã yêu cầu Nga
can thiệp quân sự.
Tuy nhiên, một khi ông Yanukovych đã mất quyền kiểm soát trên thực tế đối với
đất nước thì ông không thể nào cho phép nước ngoài can thiệp.
Không có dấu hiệu gì về việc người
gốc Nga ở Crimea bị Kiev đàn áp
Lập luận của Nga cho rằng ông Yanukovych ‘bị lật đổ bất
hợp pháp’ cũng không thuyết phục. Mặc dù ông ta không bị tước quyền
thông qua quá trình luận tội kéo dài theo quy định của Hiến pháp
Ukraine thì ông ta vẫn bị Quốc hội nước này đồng lòng phế
truất. Do đó ông không thể nói là ông đại diện cho nhân dân Ukraine
được.
Tương tự, chính quyền mới ở Crimea mà Nga nêu lên là
yêu cầu họ can thiệp cũng không có năng lực pháp lý để làm như vậy.
Thay vì dùng sức mạnh, giờ đây dường như Nga đang tìm
cách làm cho Ukraine động binh trước. Khi đó Moscow có thể khẳng định
rằng họ được quyền bảo vệ quân đội và kiều dân của họ. Tuy
nhiên cho đến nay giới chức Ukraine vẫn hết sức thận trọng.
‘Ly khai dưới họng
súng’
Khu tự trị Crimea thật ra về mặt pháp lý có quyền đòi
thay đổi quy chế. Tuy nhiên, theo tiền lệ luật pháp quốc tế thì
họ không thể chỉ đơn phương ly khai ngay cả khi điều này được chuẩn
thuận trong một cuộc trưng cầu dân ý của Ucraine .
Thay vào đó, họ sẽ phải đàm phán thật sự với chính
quyền trung ương ở Kiev về ý muốn ly khai. Các khả năng khác, bao gồm
quyền tự trị lớn hơn, cũng sẽ được thảo luận.
Chính quyền Nga sẽ giải quyết ván cờ ở Crimea như thế
nào?
Ngoài ra, luật pháp quốc tế cũng không
công nhận sự ly khai diễn ra dưới họng súng khi mà quân đội Nga
đang chiếm đóng hoàn toàn Crimea.
Chính vì vậy mà tình hình ở Crimea khác với hành động
quân sự của Nato ở Kosovo hồi năm 1999. Người
Kosovo gốc Albania chính quyền Serbia đàn áp cùng cực và sau đó bị
cưỡng bức rời quê hương của họ.
Nato khi đó đã can thiệp vì lý do nhân đạo thật sự. Họ
không chiếm đóng vùng đất này để can thiệp nhân đạo. Thay vào đó,
Liên Hiệp Quốc đứng ra cai quản Kosovo trong tám năm và tạo ra môi
trường trung hòa để quyết định tương lai vùng đất này. Cuối cùng
Kosovo cũng giành được độc lập dựa trên đề xuất nhà trung gian hòa
giải Liên Hiệp Quốc Martti Ahtisaari.
Mâu thuẫn ‘đóng
băng’
Dĩ nhiên, việc Crimea sáp nhập vào Nga sẽ không diễn ra
nếu Kremlin không đồng ý. Moscow có thể tạm hài lòng với hiện trạng
với việc Crimea là điểm xung đột ‘đóng băng’ mới nhất ở đông Âu. Bằng
cách này, Moscow có thể tránh bị lên án thêm.
Để giải quyết vấn đề này, phương Tây sẽ cần phải đưa ra
một gói các giải pháp để cho Kremlin có thể buông Crimea mà không mất
thể diện.
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment