Từ nền “văn hoá quỳ lạy” đến văn hoá “thảo dân”

Từ nền “văn hoá quỳ lạy” đến văn hoá “thảo dân”

Lê Phú Khải

Trong bài “Giã từ nền văn hoá quỳ lạy” tôi đã nói đến do ảnh hưởng của Khổng Mạnh, trí thức Việt Nam chỉ cốt đi học để làm quan. 

Để được quỳ lạy trước ngai vàng. Lý thuyết của họ là cúi đầu trước một người (Vua) để được cưỡi lên cổ trăm  người. Khi được làm quan rồi, họ tiếp tay vua để đàn áp nhân dân. 

Vì thế, một tâm lý khiếp sợ quyền lực đã hình thành trong xã hội. Người dân tự nhận mình là “thảo dân”. Thảo là cỏ. Thân phận người dân được chính họ tự nhận là cây cỏ, là “thảo dân”.

Từ chế độ phong kiến chuyển sang chế độ toàn trị, tâm lý thảo dân càng có “cơ sở” để phát triển do người dân bị không chế toàn diện cả về kinh tế lẫn chính trị. Nỗi sợ hãi bao trùm xã hội. Người dân sợ bị mất sổ gạo (sổ mua lương thực), sợ con bị đuổi học, sợ bị đi tù.

Từ nỗi sợ đó dẫn đến tâm lý vâng lời, nghe theo cấp trên để được yên thân. Và, điều tai hại lớn là sự vâng lời ấy dẫn đến sự bao cấp về tư tưởng. Tất cả đều đã có Trung ương, có Đảng lo. Nhân dân không phải suy nghĩ gì nữa. Đảng là đúng, cấp trên là đúng, như một chân lý.

Vì thế mới có câu cnuyện khôi hài dưới đây:

Khi có chuyện “giá lương tiền” rồi vụ đổi tiền vào sáng ngày 14/9/1985, cả xã hội náo loạn, dẫn đến khủng hoảng sâu… Gặp tôi, bác Nguyễn Khắc Viện nói: “Thật là may”. Nghe thế, tôi hỏi: “Vì sao lại thật là may?”. Bác Viện nói: “Như vậy là dân đã thấy Đảng cũng sai. Vậy từ nay mọi người phải suy nghĩ bằng cái đầu của mình. Thấy cái gì sai phải nói, phải lên tiếng phản đối, không thể uỷ thác số phận của mình cho một nhóm người suy nghĩ và quyết định”.

Văn hoá thảo dân và sự bao cấp về tư tưởng không phải chỉ có ở dân, ngay cả nhà cầm quyền Việt Nam cũng bị bao cấp tư tưởng. Cái gì China làm, Việt Nam mới dám làm. China chưa làm thì Việt Nam chưa dám làm. 

Tôi nghe nói, khi sắp làm một việc gì lớn, có nhà lãnh đạo Việt Nam đã hỏi: Trung Quốc đã làm chưa? Việt Nam luôn đi sau Trung Quốc hàng thập kỷ vì tư duy bao cấp này.

Thoát Trung một cách mạnh mẽ nhất là thoát tư duy bao cấp.

Chưa thoát được tư duy bao cấp nên ở nước ta có tình trạng tư duy ngược. Tôi có một anh bạn là học sinh miền Nam đi tập kết, học chung trường thời sinh viên với tôi ở đại học ba năm liền. Ra trường anh làm một chức sắc nho nhỏ. Khi đất nước thống nhất, anh về Sài Gòn công tác. 

Một hôm, anh về quê thăm nhà ở huyện Cái Nước, Cà Mau. Anh than với má anh: “Nhà mình xa quá!”. Bà má anh đã nổi đoá rủa: “Mồ tổ mày, chỉ có mày đi xa chớ nhà mình đâu có xa!”.

Rõ ràng anh bạn tôi đã tư duy ngược!

Mà chẳng phải một vài người, đến ngay cả cơ quan ngôn luận lớn của Đảng Cộng sản Việt Nam là báo Nhân Dân cũng tư duy ngược. Báo Nhân Dân có cả một chương mục: Đưa nghị quyết Đảng vào cuộc sống (!). 

Vậy nghị quyết Đảng từ trên trời rơi xuống à?

Đáng lý phải có mục “Đưa cuộc sống vào nghị quyết Đảng”, rồi sau đó mới có mục “Đưa nghị quyết Đảng vào cuộc sống”. Vì tư duy ngược như thế, nên chẳng cuộc sống nào thi hành nghị quyết cả!

 Chỉ khi Đảng thấy sai, sửa, thì nghị quyết mới vào cuộc sống như Khoán 100 của Ban Bí thư, Khoán 10 của Bộ Chính trị vào năm 1988.

Chính Lênin – ông tổ của chủ nghĩa cộng sản, trong tác phẩm “Nhận thức luận” đã từng dạy: “Quy luật của nhận thức là từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng”. Có nghĩa là: Lý luận nảy sinh từ thực tiễn, đúc kết thực tiễn thành lý luận. Và đến lượt mình, lý luận sẽ soi đường cho thực tiễn.

Đến bao giờ dân tộc ta và cả Đảng Cộng sản Việt Nam mới thoát khỏi cảnh bao cấp tư tưởng và tư duy ngược? Nếu không phải là từ lúc này, lúc người anh em Bốn tốt đã lật kèo bằng cách đưa Giàn khoan khủng Hải Dương 981 vào xâm lược nước ta?

L.P.K.

Nguồn: vanviet.info

__._,_.___

---

Posted by: Dien bien hoa binh