Thứ hai 25 Tháng Hai 2013
Biển Đông : Việt Nam
cần hỗ trợ Philippines trong vụ kiện Trung Quốc
Biểu ngữ của người biểu tình tại
Hà Nội : "Trung Quốc đừng đụng vào Việt Nam".
Reuters
Cho dù bị
Bắc Kinh từ khước, Manila vẫn kiên quyết tiếp tục nhờ Tòa án Trọng tài Liên
Hiệp Quốc phân xử về tính chất phi pháp của đường chín đoạn mà Trung Quốc vạch
ra nhằm tranh giành chủ quyền tại Biển Đông.
Trong lúc Philippines mạnh dạn
đối đầu với Trung Quốc trên hồ sơ này, Việt Nam – nước có nguy cơ bị đường
lưỡi bò gây thiệt hại nhiều nhất – lại duy trì một thái độ hết sức thận trọng,
không công khai ủng hộ việc làm của nước đồng hội đồng thuyền với mình.
Trả lời
phỏng vấn của RFI, giáo sư Ngô Vĩnh Long (Đại học Maine, Hoa Kỳ) cho rằng
đã đến lúc Việt Nam cần phải tỏ thái độ mạnh mẽ hơn để hỗ trợ việc làm «
đúng hướng » và « tích cực » của Philippines.
Ngày
19/02/2013 đại sứ Trung Quốc tại Philippines, bà Mã Khắc Khanh đã tuyên bố
rằng Bắc Kinh bác bỏ đề nghị của Manila là hai bên cùng ra trước Tòa án Trọng
tài Liên Hiệp Quốc về Luật Biển để nhờ phân xử về tấm bản đồ « lưỡi bò » của
Trung Quốc, xâm phạm các vùng ngoài Biển Đông mà Philippines xác định thuộc
chủ quyền của mình.
Phản ứng
của Trung Quốc không có gì đáng ngạc nhiên, cũng như phản ứng tiếp theo của
Philippines một hôm sau (ngày 20/02/2013), khi chính quyền Manila - bất chấp
tuyên bố bác bỏ của Trung Quốc - đã tái khẳng định quyết tâm tiếp tục vụ kiện,
điều mà Philippines hoàn toàn có quyền xúc tiến chiếu theo Công ước Liên Hiệp
Quốc về Luật Biển UNCLOS 1982 mà cả hai nước đều ký kết.
Cuộc đọ
sức Philippines – Trung Quốc khởi đầu ngày 22/01/2013, với việc chính quyền
Manila đã chính thức loan báo quyết định kiện “đường lưỡi bò” phi pháp của
Trung Quốc ra trước Tòa án Quốc tế về Luật Biển ITLOS trong khuôn khổ Công
ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).
Mục tiêu
của Philippines là muốn Liên Hiệp Quốc xác nhận tính chất « phi pháp » của
tấm bản đồ « chủ quyền lưỡi bò » đang được Trung Quốc sử dụng để áp đặt chủ
quyền trên Biển Đông.
Hành vi quyết đoán của Trung Quốc không chỉ nguy hại
cho Philippines, mà còn phủ nhận chủ quyền của ba nước ASEAN khác là
Brunei, Malaysia, và nhất là Việt Nam, quốc gia được cho là sẽ bị thiệt hại
nhiều nhất nếu đòi hỏi chủ quyền quá đáng của Bắc Kinh tại Biển Đông không
bị ngăn chặn.
Thế
nhưng cho đến nay, cả ba nước Đông Nam Á « nạn nhân » còn lại của Trung Quốc,
về mặt công khai, đều tránh tuyên bố ủng hộ hành động đối phó với Trung Quốc
của Philippines.
Nước
Đông Nam Á hiếm hoi có phản ứng, nhưng rất thận trọng, chính là Việt Nam.
Hai hôm sau khi Philippines loan báo việc kiện Trung Quốc ra trước tòa án
quốc tế, ngày 24/01/2013, trả lời báo chí về sự kiện này, chính quyền Việt
Nam, qua lời ông Nguyễn Duy Chiến, phó chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia
thuộc Bộ Ngoại giao chỉ nhắc lại :
« Lập
trường nhất quán của Việt Nam là các vấn đề liên quan đến Biển Đông cần phải
được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế,
đặc biệt là UNCLOS… Việt Nam cho rằng « các quốc gia hoàn toàn có quyền lựa
chọn các biện pháp hòa bình để giải quyết các tranh chấp phù hợp với Hiến
chương Liên Hiệp Quốc, luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc
về Luật Biển 1982 ».
Nội dung
tuyên bố này được cho là quá thận trọng, chỉ « hàm ý ủng hộ » Philippines,
trong lúc cấp đưa ra tuyên bố lại chỉ là một phó chủ nhiệm ủy ban thuộc Bộ,
chứ không phải là Phát ngôn viên.
Câu hỏi đặt ra là tại sao Việt Nam lại
quá e dè như vậy trước một hành động được nhiều chuyên gia cho là đúng hướng
của Philippines, và có thể có ảnh hưởng tích cực đối với tất cả các nước
Đông Nam Á đang bị Trung Quốc lấn lướt tại Biển Đông.
Quyết
định kiện Trung Quốc của Philippines : đúng hưóng và tích cực
Giáo sư
Ngô Vĩnh Long, thuộc Đại học Maine, Hoa Kỳ, chuyên gia kỳ cựu về Biển Đông
đã tìm cách giải thích thái độ thận trọng của Việt Nam bằng sự lệ thuộc
kinh tế quá nặng, sợ bị lâm vào tình trạng « nước xa, lửa gần ».
Tuy nhiên,
theo giáo sư Long, Việt Nam không thể tiếp tục chần chờ mà phải tỏ thái độ
kiên quyết hơn để chống lại đường lưỡi bò của Trung Quốc, không được quyền
để cho Philippines trở thành một con chốt bị thí trong cuộc đấu tranh chống
lại việc Trung Quốc độc chiếm Biển Đông.
Giáo sư Ngô Vĩnh Long - Đại học Maine (Hoa Kỳ)
21/02/2013
by Tú Anh
|
|
Mời quý
vị theo dõi bài phỏng vấn Giáo sư Ngô Vĩnh Long dành cho RFI, trong đó ông nhấn
mạnh trước tiên đến tính chất « đúng hướng và tích cực » trong quyết định của
Philippines tiếp tục đưa đường lưỡi bò ra trước Tòa án Trọng tài Liên Hiệp
Quốc, bất chấp sự bác bỏ của Bắc Kinh.
Ngô
Vĩnh Long : Trước
hết việc Philippines quyết tâm tiếp tục đưa Trung Quốc ra trước Tòa án Trọng
tài Liên Hiệp Quốc về đường lưỡi bò và một số vấn đề liên quan khác - mà
Trung Quốc qua đó đe dọa an ninh Philippines - là một việc làm đúng hướng
và rất tích cực.
Còn việc
Trung Quốc bác bỏ yêu cầu của Philippines chứng minh thái độ ương ngạnh, bất
chấp hiệp ước của Liên Hiệp Quốc về luật biển mà chính Trung Quốc đã ký kết.
Nhưng việc này không thể nào bắt tòa án trọng tài Liên Hiệp Quốc bác bỏ yêu
cầu của Philippines.
Theo
UNCLOS mà Trung Quốc và 164 nước khác đã công nhận và ký kết, thì sau khi một
nước đã chính thức khởi tố, như Philippines đã làm, và đề nghị một trong 5
vị thẩm phán cho phiên tòa, thì bên bị cáo, trong trường hợp này là Trung
Quốc, có 30 ngày để đề nghị một vị thẩm phán thứ hai. Sau đó hai bên, bên
khởi tố và bên bị cáo, có thêm 60 ngày để đồng ý trên việc chọn lựa ba vị
thẩm phán còn lại.
Nếu bên
bị cáo không đề nghị một vị thẩm phán, hay nếu hai bên không đồng ý trên việc
chọn ba vị còn lại, thì phiên tòa xét xử vẫn tiếp tục được hình thành,
nhưng trong trường hợp này thì chủ tịch của tòa án quốc tế Liên Hiệp Quốc về
Luật Biển ITLOS sẽ chọn các vị thẩm phán còn lại.
Do đó, nếu
Trung Quốc tiếp tục bác bỏ việc đưa đường lưỡi bò và các vấn đề liên quan
ra trước Tòa án Liên Hiệp Quốc, thì phiên tòa vẫn được tiếp tục.
Không
chỉ đem Trung Quốc ra trước Liên Hiệp Quốc, mà còn là đem ra trước tòa án
công luận
Chúng ta
cũng nên nhớ rằng vấn đề quan trọng ở đây không chỉ là đem Trung Quốc ra
trước Liên Hiệp Quốc, mà còn là đem Trung Quốc ra trước tòa án công luận,
hay tòa án chính luận quốc tế, thì chính việc Trung Quốc bác bỏ đề nghị của
Philippines, đã đưa Trung Quốc vào thế bị động trước công luận quốc tế, đặc
biệt là vì Trung Quốc là một cường quốc đang lên, mà lại có những hành động
bất chấp luật pháp !
Ở đây
tôi cũng xin nói thêm rằng trong khi Trung Quốc bác bỏ việc ra trước tòa án
Liên Hiệp Quốc về Luật Biển trong trường hợp của Philippines, thì họ lại
cũng đang dùng UNCLOS để đưa Nhật ra tòa án trọng tài Liên Hiệp Quốc về đảo
Senkaku/Điếu Ngư.
Bên làm
thế này, bên làm thế kia (…), Trung Quốc không thể nào xử sự một cách ngang
tàng như trong hai trường hợp mà tôi vừa mới đề cập đến mà không bị tòa án
công luận quốc tế dị nghị.
Thì việc
làm của Philippines đẩy Trung Quốc vào thế bị động rất lớn. Tôi nghĩ rằng nếu
mà Trung Quốc tiếp tục phủ nhận việc này (yêu cầu của Philippines, thì họ
chỉ phá vỡ Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển mà thôi, và tôi nghĩ rằng
Trung Quốc chắc là sẽ không dám làm việc đó.
RFI
:
Giáo sư nhận xét như thế
nào về phản ứng công khai của Việt Nam về việc Philippines kiện Trung Quốc
?
Ngô
Vĩnh Long : Đến
nay Việt Nam rất thận trọng, không biết là phía trong Việt Nam đã có dàn xếp
gì, hay nói chuyện gì với Philippines hay chưa, (chẳng hạn như) nói rằng «
Anh nên đi bước đầu, để rồi sau đó chúng tôi sẽ làm theo, sẽ xem cái hướng
như thế nào, để rồi chúng tôi sẽ đẩy mạnh dư luận quốc tế, hoặc là đẩy mạnh
các nước trong ASEAN » ?
Dù
« nước xa lửa gần » nhưng không thể chần chừ
Thực sự
ra tôi không biết là Việt Nam đã làm gì, nhưng mà bề ngoài thì đến nay Việt
Nam rất thận trọng, thận trọng đến nỗi mà đã nhiều lần cấm nhân dân biểu
tình về vấn đề Biển Đông.
Cũng có
lý do khiến Việt Nam thận trọng : Trên hầu hết các lãnh vực,Việt Nam có
quan hệ rất gần gũi với Trung Quốc, cho nên Việt Nam có thể nghĩ rằng nếu
chưa có sự ủng hộ mạnh mẽ của nhiều nước, mà mình lại sát Trung Quốc, thì «
nước xa mà lửa gần », chưa có nước mà lửa nó đã bốc cháy ở tất cả các làng
xã rồi thì lúc đó có thể là dẹp không kịp.
Ngoài những
vấn đề chung của đất nước là vấn đề liên hệ kinh tế. Về kinh tế, thương mại
hai bên rất lớn, Việt Nam là nước bị nhập siêu nhiều nhất với Trung Quốc,
hàng Trung Quốc đi vào Việt Nam lan tràn…Cũng có thể nói đến ngân hàng : Hầu
hết các ngân hàng Việt Nam đã bị Trung Quốc chi phối. Có những số liệu tôi
không thể kể ra được, nhưng rất đáng ngại, Rồi trong các lãnh vực đầu tư
trong nước…
Cho nên
lợi ích của nhiều người trong vấn đề này rất lớn, dẫu mà lãnh đạo Việt Nam
có để ý đến những vấn đề này, thì tôi chắc là họ cũng rất đang bối rối,
không biết làm như thế nào để Trung Quốc khỏi phản ứng mạnh, gây ra khó
khăn, nếu không muốn nói là sụp đổ ở nhiều lãnh vực.
Nhưng
tôi nghĩ là Việt Nam không thể tiếp tục đi cái đường như hiện nay, vì như vậy,
không những làm cho dân chúng bất mãn, mà còn làm cho những nước ở bên
ngoài không biết là có thể trợ giúp Việt Nam cho đến đâu, cũng không biết
là có phải Việt Nam đi đêm với Trung Quốc…
Đến một
lúc nào đó, Việt Nam phải có những hành động cụ thể, chứng tỏ nỗ lực trong
việc bảo vệ an ninh của chính mình, cũng như của toàn khu vực…
Theo tôi
không thể chần chờ mãi được, càng chần chờ càng yếu thế đi. Trong khi nhân
dân trong nước vẫn còn ủng hộ chính phủ…, và nước ngoài họ cũng đang muốn ủng
hộ Việt Nam, càng ngày càng nhiều, thì chính phủ Việt Nam phải có sự lựa chọn.
RFI
:
Việt Nam có thể làm gì ?
Ngô
Vĩnh Long : Trước
hết nên củng cố lòng tin của nhân dân trong nước. Vấn đề là phải chứng minh
cho nhân dân trong nước là chính phủ Việt Nam không phải cái gì cũng nghe
theo Trung Quốc, chứng minh là chính phủ Việt Nam và chế độ ở Việt Nam đang
trên đà dân chủ hóa, để được sự ủng hộ của dân chúng
.
Củng
cố lòng tin trong nước để tranh thủ hậu thuẫn bên ngoài
Vấn đề
dân chủ hóa bên trong rất quan trọng trong vấn đề lấy được sự ủng hộ và
lòng tin của nước ngoài. Nếu mà vì sợ Trung Quốc gây khó khăn mà đàn áp những
người có lòng yêu nước, chống Trung Quốc, bắt họ bỏ vào tù, dầu là không
lâu đi nữa, thì cũng gây phản ứng không tốt, không những trong nước, mà cả
đối với nước ngoài.
(…) Một
nước Việt Nam có chính thể không dân chủ, đàn áp dân chúng, thì khó có được
sự ủng hộ của dân chúng để tạo sức mạnh bên trong, chống lại sự lũng đoạn của
nước ngoài, trong trường hợp này là Trung Quốc, mà cũng khó lấy được sự ủng
hộ của các nước trong khu vực hay trên thế giới.
(…)
Philippines – vì là một nước xa Trung Quốc, quan hệ đối với Trung Quốc cũng
rất là nhỏ, cho nên Philippines thấy là họ có thể đi đầu. Khi người ta đi đầu,
và đúng hướng, thì không nên để cho người ta thành con tốt bị thí...
|
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment