Ba kịch bản cho tương lai Việt
Nam
Đặng Xương Hùng
Ba kịch bản cho
tương lai Việt Nam
“…Kịch
bản này có thể mô tả một cách sơ lược là: ve vãn Mỹ, để không bị o ép mạnh
trong quan hệ với Trung Quốc như trước đây, làm lắng dịu tình hình căng thẳng
do dàn khoan gây ra. Được giới lãnh đạo Việt Nam vẫn luôn tự hào như là một « đường
lối mềm dẻo, khôn khéo »…”.
«Có những thời điểm mà
lịch sử chạy nhanh hơn bình thường. Tôi thậm chí dám khẳng định rằng có khả
năng Việt Nam bước vào giai đoạn chính trị có tính quyết định nhất kể từ sau
1975». Đây là nhận định khá lý thú, đáng được quan tâm của Giáo sư
Jonathan London, trường Đại học Hồng Công.
Tuy nhiên, tương lai
Việt Nam sẽ đi về đâu, vẫn còn là câu hỏi rất khó với bất cứ ai quan tâm, lo
lắng cho đất nước này. Nó khó như giải một phương trình gồm nhiều ẩn số. Trong
đó, ẩn số quan trọng nhất, khó phán đoán nhất là các tính toán và cân nhắc của
giới lãnh đạo đảng và nhà nước Việt Nam hiện nay.
Điều đó khẳng định rằng
tương lai của đất nước phụ thuộc rất nhiều vào quyết định của giới lãnh đạo.Cơ
hội đã đến, mọi cánh cửa đã mở. Tiếp tục lối mòn xưa hay chuyển hướng đưa đất
nước vào con đường phát triển theo văn minh của nhân loại.
Dựa trên sự phán đoán
các tính toán và cân nhắc của giới lãnh đạo, có thể phác thảo ra ba kịch bản
chính cho tương lai Việt Nam, như sau:
1. Trò chơi
cân bằng trong quan hệ với Mỹ và Trung Quốc tiếp tục được áp dụng.
Đây là kịch bản dễ xảy
ra nhất. Nó dựa trên sự suy luận rằng giữ chế độ là nhu cầu lớn nhất của giới
lãnh đạo Việt Nam hiện nay.
Theo kịch bản này, quan
hệ Việt – Trung không còn ở mức «4 tốt, 16 chữ vàng» nữa, nhưng vẫn giữ ở mức
«hai bên cùng có lợi». Lãnh đạo Việt Nam không đặt vấn để thoát hẳn ra khỏi sự
lệ thuộc vào Trung Quốc mà lợi dụng mối quan hệ này để củng cố chế độ. Đổi lại
Trung Quốc không có thêm sự khiêu khích lộ liễu nào nữa ngoài Biển Đông, hoặc
nếu có cũng dựa trên những thỏa thuận ngầm với lãnh đạo Việt Nam và được hai
bên giữ kín. Trung Quốc không «làm xấu mặt» Việt Nam thêm nữa, để đổi lấy việc làm
ngơ trước các kế hoạch xác định chủ quyền ở những khu vực Trung Quốc đã
chiếm. Đợi một thời gian im ắng, Trung Quốc lại tiếp tục xây phi trường và căn
cứ quân sự ở Gạc Ma, xây các ngọn hải đăng tại quần đảo Hoàng Sa.
Hai bên Việt-Trung tiếp
tục chủ trương «gác tranh chấp, cùng khai thác». Việt Nam dựa vào ưu thế của
Trung Quốc để gỡ gạc những lợi ích tối đa nhất, trong hành xử với các nước láng
giềng tranh chấp. Hai bên tiếp tục giữ tuyên bố «các tranh chấp được giải quyết
thông qua các cuộc đàm phán song phương giữ các bên liên quan trực tiếp». Đề án
kiện Trung Quốc ra tòa án trọng tài quốc tế được cất kỹ trong ngăn kéo.
Trong khi đó, những bước
xích lại gần nhau giữa Mỹ và Việt Nam chỉ giữ ở mức «đủ để cân bằng với Trung
Quốc». Mỹ được đáp ứng để thỏa mãn là Trung Quốc không hung hăng thêm nữa. Tình
hình «nguyên trạng» như trước giàn khoan được cam kết giữ, đủ để hài lòng cả ba
bên Mỹ, Trung, Việt. Cả Mỹ và Trung Quốc đều ngầm hiểu «mi không đụng đến lợi
ích của ta, thì ta không đụng đến lợi ích của mi» như phương châm đã hình thành
từ thời Thượng Hải 1972.
Một số lĩnh vực trong
quan hệ Mỹ-Việt có thể tiến bộ nhất định. Nhưng không đạt đến mức Mỹ mong đợi,
do Việt Nam không đáp ứng được đầy đủ những điều kiện mà phía Mỹ đưa ra.
Những tiến bộ được giữ ở mức đủ để Mỹ đừng buông tay. Nhịp điệu «bắt thả»
rất nhịp nhàng để đổi lấy việc thực hiện cam kết của Mỹ.
Những tiến bộ về dân chủ
và nhân quyền, nếu có thì chỉ là hình thức bề ngoài. Tư tưởng đi theo Mỹ là mất
đảng, là mắc mưu «diễn biến hòa bình» ít nhiều vẫn đang còn tồn tại trong giới
lãnh đạo Việt Nam hiện nay.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã vừa tuyên bố tại Bộ
Công an: «Dứt khoát không để nhen nhóm hình thành tổ chức chống đối phá hoại
đất nước». Tuyên bố này đi ngược phát biểu dân chủ đầu năm, đã được ngài John
Mc Cain «biểu dương» trong chuyến thăm vừa rồi tại Việt Nam.
Kịch bản này có thể mô
tả một cách sơ lược là: ve vãn Mỹ, để không bị o ép mạnh trong quan hệ với
Trung Quốc như trước đây, làm lắng dịu tình hình căng thẳng do giàn khoan gây
ra. Được giới lãnh đạo Việt Nam vẫn luôn tự hào như là một «đường lối mềm dẻo,
khôn khéo». Kịch bản này có thể xảy ra từ nay đến Đại hội đảng XII, có thể kéo
dài được thêm một vài năm sau đó, trước khi dẫn đến thất bại, đổ vỡ.
2. «Đường lối
mềm dẻo, khôn khéo» bị thất bại. Việt Nam bị kẹt trong xung đột về chủ trương
của Mỹ và Trung Quốc. Quan hệ Việt-Trung dần trở nên căng thẳng. Quan hệ
Việt-Mỹ được thúc đẩy nhưng không đủ để Mỹ can dự trực tiếp. Có khả năng đụng
độ trên Biển Đông, trong đó Việt Nam được hậu thuẫn bởi vũ khí của Mỹ.
Kịch bản này khả năng ít
nhưng vẫn có thể xảy ra. Nó dựa trên suy luận là một nước nhỏ như Việt Nam hiện
nay không đủ tài và lực để cùng lúc lèo lái hai cường quốc hòng trục lợi cho
riêng mình.
Kịch bản này là hậu quả
chính sách «mềm dẻo, khôn khéo», trong khi Mỹ và Trung Quốc đều có tính toán
riêng của mình.
Với Trung Quốc,
sự kiện đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là một phần của
kế hoạch của Trung Quốc vươn ra biển khơi, độc chiếm Biển Đông, hợp pháp hóa đường
lưỡi bò và kiểm soát các đường hàng hải huyết mạch.
Trước đó, Trung Quốc đã
âm thầm, lặng lẽ, xây dựng các công trình như sân bay, đảo nhân tạo, đặt căn cứ
quân sự ở Trường Sa. Trên đất liền, xây dựng các đặc khu kinh tế Vũng Áng – Hà
tĩnh, dự án Bô xít Tân Rai và Nhân Cơ – Đắc Nông. Từ đó, hình thành tam giác
với đảo Hải Nam và đảo Tam Sa (Hoàng Sa), chia cắt và dễ dàng khống chế Việt
Nam khi tình huống xảy ra.
Những hành động mới đây
của Việt Nam trong quan hệ với Mỹ làm Trung Quốc rất nóng mắt. Họ tiếp tục tiến
hành đồng loạt các biện pháp vừa hăm dọa, cưỡng ép và bắt chẹt đối với
Việt Nam. Họ không muốn Việt Nam ngả quá nhiều với Mỹ để ngăn cản chủ trương
trên của họ.
Thời gian tới, họ tiếp
tục gây sức ép lên giới lãnh đạo để Việt Nam tiếp tục trấn áp các hoạt động
chống Trung Quốc, gây rối làm bất ổn cả về kinh tế lẫn xã hội ở Việt Nam, làm
các nhà đầu tư nước ngoài không dám tiếp tục đầu tư, dùng các biện pháp về tài
chính và thương mại để khống chế Việt Nam chặt chẽ hơn.
Với Mỹ,
các chuyến đi liên tiếp vừa rồi đến Việt Nam của Thượng nghị sĩ John Mc Cain và
của Tướng George Martin Dempsey chứng tỏ Mỹ đã cảm thấy quá muộn trong những
biện pháp ngăn chặn sự trỗi dậy hung hăng của Trung Quốc.
Việc các quan chức Mỹ
có những phát biểu đầy «khích lệ» cho quan hệ Mỹ- Việt chứng tỏ Mỹ thật sự mong
muốn có hậu thuẫn cho Việt Nam là mắt xích yếu nhất, nhưng đồng thời cũng là
đối tượng chống lại Trung Quốc hiệu quả nhất, nếu được tăng cường sức mạnh. Một
quan chức ngoại giao cấp cao của Mỹ cho biết một trong những yếu tố «thú vị»
trong quan hệ Mỹ – Việt là «tâm lý chống Trung Quốc sâu sắc» ở Việt Nam.
Người Mỹ có thể hào
phóng nhưng rất thực dụng. Một mặt, họ ra sức ca ngợi và cổ vũ cho một «đối tác
chiến lược» trong tương lai của quan hệ Mỹ-Việt, với những cam kết kế hoạch
giúp đỡ khá rõ ràng.
Nhưng mặt khác họ không quên đưa ra những điều kiện ràng buộc và giới hạn để thực hiện theo một tiến trình nhất định. Hầu như người Mỹ đã rút ra bài học «No more Vietnam» của cố Tổng thống Richard Nixon. Họ có thể tiêu tốn tiền bạc và vũ khí trong tình huống này, nhưng để đổi lại họ có thể «dùng cộng sản chống lại cộng sản ở Biển Đông».
Nhưng mặt khác họ không quên đưa ra những điều kiện ràng buộc và giới hạn để thực hiện theo một tiến trình nhất định. Hầu như người Mỹ đã rút ra bài học «No more Vietnam» của cố Tổng thống Richard Nixon. Họ có thể tiêu tốn tiền bạc và vũ khí trong tình huống này, nhưng để đổi lại họ có thể «dùng cộng sản chống lại cộng sản ở Biển Đông».
Kịch bản hai xảy ra khi
Việt Nam bị nằm ở thế, trên thì bị Trung Quốc o ép không thoát ra khỏi được
vòng kiểm tỏa, ở dưới thì bị Mỹ thúc ép «có hành động thêm nữa về dân chủ và
nhân quyền». Kịch bản này có thể đi kèm với tình trạng giới lãnh đạo Việt Nam
bị chia rẽ một cách sâu sắc bởi hai phe cải cách và bảo thủ, nhưng không bên
nào giành thắng thế.
3. Lãnh đạo
Việt Nam buộc phải thay đổi với một kịch bản tương tự như đã diễn ra ở Miến
Điện.
Ít có khả năng giới lãnh
đạo Việt Nam tự nguyện thay đổi. Kịch bản này có thể xảy ra khi kịch bản đầu
thất bại hoặc do một tác động bên ngoài như: sự nổi dậy của nhân dân, vỡ nợ
hoặc sụp đổ về kinh tế, một biện pháp trừng phạt của các nước lớn (thí dụ như
dự luật chế tài về nhân quyền Ed Royce HR4254).
Đây là kịch bản duy nhất
có lợi cho nhân dân và dân tộc Việt Nam.
Kịch bản này cũng dựa
trên suy luận rằng, có một nhân vật hoặc một nhóm lãnh đạo, có tư tưởng cải
cách, tập hợp đủ lực lượng tạo ra một diễn biến như đã từng xảy ra ở Liên Xô và
Đông Âu.
Tóm lại, phán đoán các
kịch bản cho tương lai Việt Nam hầu tìm ra được mấu chốt quan trọng nhằm đẩy
nhanh quá trình thay đổi, mau chóng đến với đất nước Việt Nam.
Là nhà lãnh đạo thì nhận
cho mình trọng trách cao nhất đối với vận mệnh đất nước. Phải có đủ lòng dũng
cảm và thành tâm chính trị, lãnh đạo quốc gia phải thực sự vì lợi ích của dân
tộc, của đất nước, chứ không thể vì lợi ích của một đảng, một phe nhóm hoặc chỉ
vì lợi ích cá nhân.
Là con dân Việt Nam, thì
việc đòi hỏi để có được một cuộc sống tự do, ấm no, hạnh phúc trong một quốc
gia thịnh vượng, không thể chỉ còn là một lời thỉnh cầu mà phải ý thức tự đứng
lên giành lấy nó. Xây dựng một xã hội dân sự mà trong đó mọi công dân Việt Nam
quan tâm đến các tổ chức lãnh đạo đang điều hành đất đất nước, hiểu được
cơ chế mà nó đang hoạt động, nắm được những biện pháp, chính sách mà các cơ
quan này đang tiến hành. Tương lai, vận mệnh của mình nằm trong đó.
Việt Nam đang có cơ hội
tốt để hướng tới một tương lai thực sự độc lập, dân chủ và tự do.
Đ.X.H
__._,_.___
Con sãi ở chùa có mãi quét lá đa?
Hòa Ái, phóng viên RFA
2014-08-20
2014-08-20
- In
trang này
- Chia sẻ
- Ý kiến
của Bạn
- Email
08202014-acomm-par-play-lead-rol.mp3
Gia đình thủ tướng
Nguyễn tấn Dũng từ trái cô Nguyễn Thanh Phượng (con gái), thủ tướng, phu nhân
thủ tướng và ông Nguyễn Thanh Nghị
Cjourtesy TTXVA
Dự án Luật Bầu Cử
được đệ trình lên Uỷ Ban Thường Vụ Quốc hội xem xét với nội dung chưa cho phép
tự vận động tranh cử ở VN hồi trung tuần tháng 8 trong khi các “con ông cháu
cha” (COCC) đang được sắp xếp cho 1 cuộc “tiến cử” trở thành những nhà lãnh đạo
mới.
Con ông cháu cha
Người dân có hy
vọng gì với giới lãnh đạo trẻ này? Liệu rằng họ sẽ làm tốt vai trò của mình để
đáp ứng mong mỏi của người dân?
Trong những ngày
tháng 8 này, câu tục ngữ “con vua thì lại làm vua” được cư dân mạng cũng như
dân chúng ở VN đề cập đến như một điều hiển nhiên khi đón nhận thông tin các
lãnh đạo trẻ tuổi được chỉ định, bổ nhiệm vào nhiều chức vụ trong bộ máy Nhà
nước và Ban soạn thảo dự án Luật Bầu cử đại biểu quốc hội và đại biểu hội đồng
nhân dân đề nghị không nên bổ sung quy định hình thức người ứng cử tự mình vận
động tranh cử.
Trong đợt luân
chuyển 19 thứ trưởng về địa phương hồi tháng 3/2014, dư luận đặc biệt chú ý đến
ông Thứ trưởng Xây dựng, 38 tuổi, tên Nguyễn Thanh Nghị, được điều động về làm
Phó Bí thư tỉnh ủy Kiên Giang, kiêm giữ chức Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh
Kiên Giang qua một cuộc họp bất thường, tổ chức vào chiều ngày 28 tháng 3.
Ông
Nguyễn Thanh Nghị được quan tâm, bàn tán nhiều không phải vì những thành tích
ông đạt được trong quá trình công tác ngắn ngủi, chưa đầy 1 thập kỷ, kể từ năm
2006, sau khi lấy bằng tiến sĩ tại Đại học George Washington ở Hoa Kỳ mà vì ông
là con trai trưởng của Thủ tướng VN, ông Nguyễn Tấn Dũng.
Em nghĩ sống trong
chế độ xã hội độc tài-độc đảng như thế này, thì chuyện “con ông cháu cha” thì
không bất ngờ. Từ xưa đến nay vẫn thế, thậm chí còn hơn cả phong kiến.
Anh Khương
Dư luận cũng xôn
xao về tin ông Nguyễn Bá Cảnh, 31 tuổi, được chỉ định làm ủy viên Ban chấp hành
Đảng bộ TP. Đà Nẵng trong tháng 8. Truyền thông trong nước đăng tải là cán bộ
trẻ nhất, có bằng thạc sĩ ở nước ngoài nằm trong danh sách Ban chấp hành Đảng
bộ của thành phố.
Nhiều người dân trong nước mà đài RFA tiếp xúc cho biết cũng
không có gì mới mẻ đối với thông tin này nhưng “hiện tượng” ông Nguyễn Bá Cảnh
có lời ra tiếng vào vì không lâu trước đó, thân phụ của ông Cảnh là ông Nguyễn
Bá Thanh, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, lớn tiếng chỉ trích cán bộ đưa người
thân gồm con, cháu, dâu, rể vào cơ quan Nhà nước tại buổi nói chuyện với cán bộ
lãnh đạo, quản lý ở TP. Đà Nẵng.
Trao đổi với Hòa
Ái, anh Khương, thế hệ 8X, cựu sinh viên trường Đại học Ngoại Thương, hiện đang
làm việc cho 1 công ty nước ngoài ở Hà Nội, cho biết bản thân anh không có hy
vọng gì khi những nhân vật trẻ tuổi-tài cao, “con ông cháu cha” hay còn gọi là
“COCC” như ông Nguyễn Thanh Nghị và ông Nguyễn Bá Cảnh sẽ trở thành những nhà
lãnh đạo tương lai của VN. Anh Khương nói:
Thế hệ lãnh đạo
trẻ học nước ngoài
Tuy nhiên, không
phải ai cũng có cái nhìn bi quan vào sự chỉ định, bổ nhiệm chức vụ cho những
người thuộc diện “con ông cháu cha”, Nhà báo Lê Hải ở Đà Nẵng, một người quan
tâm đến thời cuộc đất nước, chia sẻ suy nghĩ của mình:
“Anh Nguyễn Bá
Cảnh thật sự là nhân vật có tài. Người cũng được đào tạo đi học ở nước ngoài.
Không phải chỉ riêng trường hợp anh Nguyễn Bá Cảnh, có nhiều anh. Trong đó có
nhiều anh như con ông Nguyễn Tấn Dũng, con ông Trần Đức Lương, con ông này ông
kia…Tôi có nhận xét chung như vầy: hầu như những anh con cán bộ lãnh đạo cao
cấp như thế thường thường được đi học ở Anh, ở Mỹ. Như vậy trình độ thực sự
cũng chưa biết đến đâu nhưng các anh mà đi ra học nước ngoài thì được tiếp xúc
với những kiến thức khoa học-xã hội của nước ngoài và đặc biệt được sống trong
môi trường dân chủ-nhân quyền, mỗi người đều có quyền tự do hết thì ít ra trong
suy nghĩ của họ cũng bị ảnh hưởng những điều đó”.
Con cán bộ lãnh
đạo cao cấp như thế thường thường được đi học ở Anh, ở Mỹ... các anh mà đi ra
học nước ngoài thì được tiếp xúc với những kiến thức khoa học-xã hội của nước
ngoài và đặc biệt được sống trong môi trường dân chủ-nhân quyền...ít ra trong
suy nghĩ của họ cũng bị ảnh hưởng những điều đó.
Nhà báo Lê Hải
Cũng có những ý
kiến tán đồng với suy luận của nhà báo Lê Hải, cho rằng sự hiểu biết kiến thức
và sự tiếp thu nếp sống xã hội dân chủ văn minh của các lãnh đạo trẻ thế hệ kế
tiếp sẽ mang lại tương lai sáng lạng cho VN trong những ngày sắp tới. Dù biết
rằng hiện trạng xã hội VN có nhiều ưu đãi thậm chí là quá mức dành cho những
người thuộc diện “COCC” nhưng cũng không có gì là quá ảo tưởng khi vẫn còn đâu
đó niềm tin vào những người tài ba thật sự, xuất thân trong gia đình có truyền
thống chính trị, làm tốt vai trò lãnh đạo vì “con nhà tông không giống lông cũng
giống cánh”. Tuy vậy, phần đông trong số 90 triệu người Việt trong nước lại tỏ
ra nghi ngại tình hình đất nước sẽ ra sao một khi quyền lực do những người trẻ,
có trình độ và quyền lực trong tay? Anh Khương bày tỏ:
“Có thể không thể
tốt hơn. Có nghĩa cha ông họ do trình độ có hạn đưa đất nước như thế này, đến
bờ vực như hiện nay. Còn họ có trình độ thì chưa chắc sẽ đưa đất nước khá hơn.
Thậm chí người tài giỏi đưa vào trong cơ chế độc tài-độc đảng có thể còn nguy
hiểm hơn nữa”.
Câu hỏi đặt ra nếu
thế hệ lãnh đạo trẻ trong tương lai gần không làm tròn trách nhiệm và bổn phận
với dân với nước theo như nghi ngại của nhiều người thì phản ứng của dân chúng
sẽ ra sao? Anh Sơn, người đồng trang lứa với ông Nguyễn Thanh Nghị và ông
Nguyễn Bá Cảnh, từ Sài Gòn nói là giới lãnh đạo trẻ nên khôn ngoan lấy dân làm
“gốc”, không phải hô hào khẩu hiệu như hiện nay mà phải tận tụy trong vai trò
lãnh đạo để đời sống của người dân được ấm no thực sự, được hưởng những quyền
căn bản nhất gồm tự do ngôn luận, tự do tôn giáo và tự do bầu cử. Anh Sơn khẳng
định người dân sẽ không lặng im như đã từng trong suốt 70 năm qua kể từ ngày
ông Hồ Chí Minh đọc bản tuyên ngôn độc lập vào ngày mùng 2/9/1945:
“Chắc chắn họ
không chịu đựng được nữa đâu. Bởi vì thế hệ này họ đã chịu đựng quá nhiều rồi.
Bây giờ lòng dân đang gọi là bất mãn, căm phẫn tới đỉnh điểm. Nếu thế hệ lãnh
đạo tiếp nối làm thay đổi tình hình tốt hơn thì còn chấp nhận chứ nếu tệ hại
hơn thì chắc chắn là không được”.
Qua những biến
chuyển trong những năm gần đây cho thấy dấu chỉ dù con vua vẫn được làm vua
trong chế độ do Đảng CSVN lãnh đạo nhưng con sãi ở chùa sẽ không chịu khuất
phục để cam phận mãi quét lá đa.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment