>Căng thẳng Thổ Nhĩ Kỳ - Syrie

>Căng thẳng Thổ Nhĩ Kỳ - Syrie
Nhữ Đình HùngAkçakale bị syrie pháo kích
> Trong buổi trưa ngày thứ tư 03.10,khu vực Akçakale thuộc Thổ Nhĩ Kỳ đã bị Syrie pháo kích bằng súng cối.Khu vực này nằm đối diện với đồn biên giới Tall al-Abyad của Syrie.Cuộc pháo kích đã phá hủy một ngôi nhà làm năm người chết,trong số đó có một bà mẹ và ba đưa con.Mười người khác bị thương trong số có hai người bị thương nặng.
>
> Thủ tướng Recep Taỳip Erdogan,sau khi họp với các cố vấn,đã ra lệnh phản pháo, sau đó vài giờ, vào nhiều 'mục tiêu' nằm trong lãnh thổ Syrie.Trong chiều thứ tư,cuộc pháo kích từ Thổ đã tạo ra một vụ nổ lớn về phiá Syrie.
> Recep Taỳip Erdogan
> Mặc dù nguồn gốc việc pháo kích Akçakale chưa được xác định,Thổ Nhĩ Kỳ đã cáo buộc chế độ Damas là người duy nhất chịu trách nhiệm: "Thổ Nhĩ Kỳ chẳng bao giờ để một sự khiêu khích như thế của chế độ Syrie không bị trừng phạt,sự khiêu khích đe dọa an ninh quốc-gia chúng ta,trong sự tôn trọng công pháp quốc tế và những qui tắc can thiệp".
>
> Trong đêm thứ tư rạng ngày thứ năm,chánh quyền đã yêu cầu quốc-hội cho phép để mở các chiến dịch quân sự bên phiá Syrie vì theo hiến pháp Thổ, mọi hoạt động quân sự ở nước ngoài phải được quốc hội cho phép.
>
> Trong nỗ lực nhằm làm giảm thiểu căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syrie,đại sứ Nga tại Damas đã tiếp xúc với các giới chức thẩm quyền. Ngoại truởng Nga Sergueï Lavrov, đang công du tại Islamabad cho biết giới chức thẩm quyền Damas đã nói rằng "điều xảy ra tại biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ là một tai nạn bi thảm và điều này sẽ không xảy ra nữa" .Ngoại trưởng Nga cũng kêu gọi đôi bên tự chế và coi rằng điều quan trọng căn bản là Damas công khai nói rõ điều này!
> Omran Zoabi
> Về phiá Syrie,chế độ Damas loan báo đã mở một cuộc điều tra về nguồn gốc của việc pháo kích xuyên biên giới, qua tuyên bố của tổng-trưởng thông-tin Omran Zoabi trên truyền hình Syrie: "Syrie gởi lời chân thành phân ưu đến gia đình các nạn nhân và đến những người bạn của chúng tôi,nhân dân Thổ Nhĩ Kỳ....Biên giới giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syrie dài và Syrie yêu cầu một sự hợp tác để kiểm soát biên giới...Có những nhóm ngoại quốc tạo ra một nguy hiểm không những cho an ninh quốc gia Syrie mà còn cho cả an ninh vùng...Chúng tôi kêu gọi biên giới phải được kiểm soát và quân phiến loạn bị ngăn trở trong việc xuyên qua".
>
> Trong ngày thứ năm 04.10,Thổ tiếp tục pháo kích các mục tiêu trong nước Syrie nhưng các tin tức nói là tình hình trở nên yên tĩnh trong ngày thứ sáu.
>
> Tại Liên Hiệp Quốc,các đồng minh của Ankara và Hoa Kỳ lên án việc pháo kích của Syrie. Tổng thư ký LHQ đã kêu gọi 'các phe làm dịu căng thẳng' và kêu gọi chánh quyền Syrie "tôn trọng hoàn toàn sự toàn vẹn lãnh thổ của các nước láng giềng cũng như chấm dứt các bạo động đối với nhân dân Syrie".
>
> Trong khi đó,Nga đã có những vận động tích cực tại HĐBA LHQ, cơ quan này đã ra một thông cáo lên án mạnh mẽ việc tác xạ của lực lượng quân sự Syrie và yêu cầu chánh quyền Syrie tôn trọng hoàn toàn chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ các nước láng giềng. Trong ngày thứ sáu HĐBA LHQ cũng ra thông-cáo lên án cuộc tấn công khủng bố ở Alep trong vùng bắc Syrie : "các thành-viên của Hội Đồng Bảo An lên án bằng những lời lẽ mạnh mẽ nhất các cuộc tấn công khủng bố ở Alep,tại Syrie,ngày 03.10,đã làm hằng chục người chết và hằng trăm người bị thương và đã được nhóm Djebhat al Nousra,thuộc vế al Qaïda, thừa nhận.
>
> Trong ngày thứ năm 04.10 , OTAN,mà Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên,đã nhóm ở Bruxelles theo yêu cầu của Ankara, đã đòi Syrie phải chấm dứt các vi phạm rõ ràng công pháp quốc tế.
>
> Thông cáo của LHQ không có tính cách cưỡng chế và thông cáo của OTAN không mang tính cách tuyên chiến!
>
> Về phiá Thổ,xem chừng Thổ Nhĩ Kỳ cũng rất tự chế. Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ cho phép quân đội Thổ mở cuộc hành quân ở Syrie 'nếu cần thiết' nhưng ngay sau đó, phó thủ tướng Besir Atalay đã nhấn mạnh rằng văn bản được quốc hội biểu quyết không ủy nhiệm chánh quyền làm cuộc chiến tranh với Syrie.
>
> Trong ngày thứ sáu 05.10,tình hình vùng biên giới Thổ-Syrie đã lắng dịu trong khi tại Ankara,có biểu tình chống chiến tranh.Theo báo Hürriyet,nhật báo Thổ có số in lớn,62% dân chúng Thổ chống lại văn bản được quốc hội thông qua.
> Ahmet Davutoglu
> Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu đã tuyên bố "không ai có thể nghi ngờ khả năng phòng vệ của Thổ' nhưng cùng lúc,Thổ cho di tản các trại tị nạn dọc biên giới. Mặt khác,Thổ đã triệu tập OTAN ở Bruxelles theo điều khoản 4 của hiến chương OTAN (yêu cầu tham khảo) thay vì điều 5 (kêu gọi xử dụng vũ khí). Điều cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ không muốn leo thang cũng giống như trường hợp phi cơ F4 của Thổ bị bắn hạ hồi tháng sáu vừa qua.
>
> Trong khi đó,Quân đội Syrie tự do (ASL) qua lời của Yasser al Najjar(ông này cũng đồng thời là thành viên của Ủy ban quốc gia Syrie (CNS) nói rằng ASL chống đối mọi can thiệp quân sự của tây phương nhưng một vùng cấm bay có thể thực hiện không có can thiệp quân sự. Nhưng điều này đã từng xảy ra cho Libye vào ngày 12.03.2011,chỉ tám ngày sau đó, việc bảo vệ dân sự đã trở thành tấn công lực lượng Kadhafi nhất là nhắm vào bản doanh của Kadhafi. Amr Moussa, thủ lãnh liên đoàn ả rập khi đó đã tuyên bố 'điều đang xảy ra ở Libye khác với mục tiêu áp đặt một vùng cấm bay.Và chúng tôi mong muốn là bỏ vệ dân sự chứ không phải oanh tạc hơn nữa phe dân sự'.
>
> Cùng lúc đó,ASL đã dời căn cứ từ vùng Hatay của Thổ Nhĩ Kỳ để vào Syrie, chứng tỏ ASL từ nay có thể chống lại Assad ngay trên lãnh thổ Syrie. Nhưng việc pháo kích bằng súng cối vùng biên giới Thổ cho thấy quân đội Syrie vẫn còn hiện diện trong vùng này.Và với sự pháo kích này,Syrie và Thổ sẽ có những thoả thuận về biên giới? Với việc Assad ngưng viện trợ cho PKK và Thổ bỏ rơi ASL?
>
> Nhóm bộ bốn gồm Ai Cập,Thổ Nhĩ Kỳ,Iran và Arabie Soudite ,dưới danh xưng 'nhóm tiếp xúc về Syrie' hiện hãy còn nhiều vướng mắc.Trong cuộc gặp gỡ ở Caire trước khi sẽ gặp lại bên lề đại hội đồng LHQ,ngoại trưởng Arabie Saoudite đã vắng mặt: lý do bị bịnh. Một viện cớ ngoại giao để còn tiếp tục duy trì bộ bốn cho tương lai.
>
> Phiá Ai Cập đả đưa ra một chương trình bốn điểm:
> -Chấm dứt bạo động,
> -Bác bỏ mọi can thiệp ngoại quốc,
> -duy trì thống nhất dân tộc Syrie và lãnh thổ Syrie
> -duy trì thống nhất chánh trị.
> Khu tỵ nạn dân Syrie ở Altinozu ( Thổ)
> Nếu như ba điểm đầu có thể hiểu,điểm thứ tư không rõ rệt. Với sự pháo kích của Syrie vào biên giới Thổ,liệu rằng bộ bốn này sẽ bị vỡ? Hay sẽ là cơ hội để bốn nước có quyền lợi ở Syrie thảo luận?
>
> *Tin giờ chót: Lúc 16g30,giờ GMT ngày thứ sáu,Một tác xạ pháo binh từ Syrie đã bắn vào một khu vực Altinozu thuộc tỉnh Hatay của Thổ Nhĩ Kỳ nhưng không gây thiệt hại và nạn nhân.Pháo binh Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn trả lại.
>
>

Nhữ Đình Hùng/tin tổng hợp/05.10.2012
>

• Tham khảo:

-http://www.lexpress.fr/actualite/monde/proche-orient/syrie-turquie-comprendre-la-
> montee-des-tensions_1170133.html
> -http://lci.tf1.fr/monde/moyen-orient/syrie-pourquoi-la-turquie-veut-la-paix
> -et-prepare-la-guerre-7571469.html
> -http://questionscritiques.free.fr/edito/AsiaTimesOnline/Syrie_Turquie_groupe_
> de_contact_Akcakale_PKK_041012.htm
> -http://www.egaliteetreconciliation.fr/La-Turquie-bombarde-la-Syrie-14184.html
>