Hội Beer tháng Mười ở Đức

© Nguyễn Quý Đại

Mùa hè nắng ấm qua nhanh, thời tiết sắp vào thu gió se lạnh, những chiếc lá xanh bắt đầu đổi màu vàng uá, những đàn chim lần lượt rủ nhau đi tìm miền đất ấm…

Thời gian nầy theo lịch sử cách đây 201 năm (1810-2011) Hoàng tử Ludwig (sau nầy là vua Ludwig đệ nhất) cưới Công chúa Therese von Sachsen-Hildburghauen ngày 12.10.1810. Vua Maximilian I mở tiệc linh đình để mừng ngày cưới của Hoàng tử kéo dài 5 ngày, khoản đãi dân chúng vui chơi ăn uống và tổ chức đua ngựa trên đồng cỏ trước cửa ngõ của thành phố. Hàng năm Hoàng gia tổ chức Lễ Hội kỷ niệm ngày cưới và sau đó đã trở thành phong tục…

Dân chúng ngưỡng mộ Công chúa Therese, nên lấy tên nàng ghép với chữ Wiese, gọi đồng cỏ nầy là Theresewiese hay nói ngắn gọn là “Wiesn“. Đồng cỏ rộng 42 Hektar (0,42 km²) nơi nầy đã trở thành điạ danh tổ chức Hội Bia Tháng 10. Hàng năm sử dụng diện tích vào khoảng 26 đến 31 Hektar.

Năm 2010 kỷ niệm 200 năm chính quyền thành phố Munich mở rộng thêm diện tích về phiá Nam để dựng thêm các lều như: Di tích lịch sử, lều nuôi gia cầm và động vật hoang dã …, khu lều bảo tàng lịch sử Oktoberfest thể hiện những biểu tượng đặc trưng của người Bavarian. Trong khu nầy có lều rộng cho 3.500 khách bên trong và hơn 3.000 chỗ ngồi ngoài vườn. Quanh lều trang trí toàn thông xanh. Ban nhạc kèn đồng nổi tiếng của Green Wolfgang Bauer và các vũ điệu dân tộc. Có bia đặc biệt của sáu nhà máy nấu bia theo truyền thống Munich là: Augustiner, Hacker-Pschorr, Hofbräuhaus, Löwenbräu, Paulaner và Spatenbrau.

Các loại bia nầy có hương vị thơm ngon chứa trong các thùng lớn bằng gỗ rót vào ly sành (Steinkrügen), giống như 200 năm trước. Giá mỗi maß bia 8,80€, dù tiền vào cửa phải trả 4€ cho một người. Thực phẩm có loại súp Rumford hoặc Stockwürst một Lohnwürstelbraterei. Khách không muốn ăn Steak nướng, có thể dùng xúc xích nướng như thời cổ đại.

Theo truyền thống đua ngựa bị bỏ quên nhiều năm, riêng năm 2010 tổ chức đua ngựa, quanh vòng đua có 1063 chỗ đứng xem. Ngày hai lần đua ngựa lúc 11 giờ và 16 giờ, ngoài ra nơi đây có diễn hành của các ban nhạc, trang phục và vũ công cuả các đội nhảy dân tộc…

Theo lịch sử Lễ Hội lúc đầu có đua ngựa và các trò chơi dân gian đơn sơ, từ năm 1818 có thêm những chiếc đu cho trẻ em và những lều nhỏ để quan khách ngồi uống bia. Đến năm 1870 kinh tế phát triển người ta bắt đầu dựng những lều bia lớn, thu hút nhiều người đến với nhiều trò vui chơi được mở rộng, nhiều gian hàng bán đồ chơi, hàng kỷ niệm…. Hội Bia Tháng 10 đến năm 2011 là lần thứ 177 đã bị gián đoạn 24 lần không tổ chức được vì chiến tranh, nạn dịch tả (Cholera), lạm phát …

1813 Bayern bận chống lại Napoleon
1854 Munich bị dịch tả (cholera- epidemie) hơn 3000 người chết
1866 Bayern chiến tranh Phổ Áo
1870 chiến tranh Đức Pháp
1873 Dịch tả
Thế chiến thế 1
Sau chiến tranh chỉ tổ chức lễ hội mùa thu “Herbstfest”
1923-1924 lạm phát (Hyperinflation)
1939-1945 thế chiến thứ 2
1946-1948 chỉ tổ chức lễ hội mùa thu “Herbstfest”
1980 bị đặt bom nổ gây thương tích 200 người, 13 người chết, nhưng vẫn tiếp tục.

Năm 1835, tổ chức diễn hành trang phục để mừng ngày cưới bạc của vua Ludwig I và Therese của Bayern. Từ năm 1950 theo lịch trình thường xuyên tổ chức. Đoàn diễn hành trang phục dân tộc gọi là: Der Trachtenzug und Schützenzug zum Oktoberfest/The Trachtenzug and infantry platoon to the Octoberfest. Trachtenfestzug có thêm các đoàn xe hoa „Einzug der Festwirte &Brauerein/ Introduction of the fixed landlords and Brauerein.

Năm 2011 thứ Bảy ngày 17.9 đoàn xe hoa „Einzug der Festwirte &Brauerein/ Introduction of the fixed landlords and Brauerein các hãng bia diễn hành từ 10 giờ sáng đến 11 giờ và theo tục lệ ông thị trưởng dùng búa gỗ đóng vòi vào thùng bia mở ly bia đầu tiên khai mạc lễ Hội.

Chúa Nhật 18.9.2011 dù thời tiết xấu mưa rơi tầm tã, nhưng đoàn diễn hành vẫn thực hiện đúng thời gian. Der Trachtenzug und Schützenzug zum Oktoberfest qua các ngã đường dài đã ấn định đến Oktoberfest thời gian kéo dài khoảng 2 đến 3 giờ. Đi đầu là đoàn ngựa 6 con do Cảnh sát cưỡi, tiếp đến những đoàn nhạc với xe ngựa kết hoa lá rực rở của các hãng bia và rượu nho, những đàn ngựa to lớn chở những thùng bia „Fass“ bằng gỗ. Hơn 8000 người từ các điạ phương trong tiểu bang Bayern, và các tiểu bang khác cũng như các Quốc gia láng giềng: Italien/Italy,Koatien/Croatia, Östereich/Austria, Polen/Poland và Schweiz/ Switzerland Ungarn/ Spanien/ Spain tham dự diễn hành. Người Đức mặc sắc phục cổ truyền đàn ông quần da ngắn tới đầu gối, đội mũ có lông gà hay lông chim, trước ngực đeo nhiều huy chương. Đàn bày phục gọi là „Dirdl“ áo hơi hở phần trên ngực, váy dài, có thêm miếng yếm cột ngang bụng, diễn hành phô trương sinh hoạt các ngành tiểu công nghệ, nông nghiệp. …

Đoàn người nhảy múa, tay cầm cờ đủ màu sắc. Những đoàn nhạc cổ truyền đủ các loại nhạc khí, tiếng trống bùm bùm rộn rã, tiếng phèng la, tiếng kèn vang dội, tiếng sáo trầm bỗng….Những chiếc kèn đồng to lớn sáng chói dưới ánh nắng ban mai. 40 chiếc xe hoa đủ loại và đoàn người, ngựa, bò, xe . Khách danh dự ngồi trên xe ngựa như: Thủ tướng tiểu bang Bavaria, Thị trưởng Munich, các dân biểu…Đài truyền hình ARD chiếu trực tiếp cuộc diễn hành và khai mạc lễ hội, nhưng chúng ta đến tận nơi tham dự sẽ thấy tận mắt vui hơn, mời độc giả vào xem toàn bộ hình ảnh rõ ràng ngày diễn hành link cuối bài.

Trong đoàn diễn hành lúc 10 giờ ngày 18 Tháng 9 khởi hành từ đường Maximilianstrasse. Luôn có biểu tượng Münchner Kindl /Munich theo truyền thống văn hóa lâu đời “Kunst und Bierstadt/ Art and City Beer”. Cô Maria Neffzeller 17 tuổi từ năm 2010 chọn làm diễn viên Münchner Kindl mặc áo dòng đen viền vàng cưỡi ngựa luôn vẩy tay chào mừng hơn 100.000 người đứng hai bên đường vỗ tay chào đón.

Những hãng bia ở Munich sản xuất loại bia đặc biệt gọi “Oktoberfestbier“ hay “Wiesnbiere“ độ rượu (Alc) khoảng 5,3% – 6,6 % có mùi vị thơm ngon màu sắc khác nhau. Kỹ thuật biến chế bia giống nhau, nhưng bia sản xuất ở tận gốc có hương vị riêng, nhờ khí hậu cho sự lên men tốt, nguồn gốc nước giếng, bia chứa trong thùng gỗ, bí mật trong cách biến chế gia vị… Hãng bia hiệu con sư tử “Löwenbräu“ có sản xuất tại Hoa Kỳ, Trung Quốc và ở Sài Gòn có nhiều nơi nấu bia theo phương pháp của Đức, nhưng không ngon bằng ở Munich. Số người tham dự Oktoberfest trong 16 ngày, năm 2008 khoảng 6,3 triệu, năm 2009 là 5,7 triệu, năm 2010 kỷ niệm 200 lễ hội khoảng 6,4 người tham dự, năm 1985 đông nhất trong lịch sử lễ hội là 7,1 triệu

Oktoberfest 2010 (kỷ niệm 200 năm)

Người tham dự 6,4 triệu
Bia 7,1 triệu lít
Rượu nho 89.259 lít
Rượu Sekt 39.733 lít
Cafe 245.335 tách
Gà nướng 505.901 con
Xúc xích nướng: 119.302 cặp
Đùi heo nướng 69.293 cái
Bò thui 119 con bò đực
Các loại thịt 817 tấn
Các loại khác như khoai tây..367 tấn..

Oktoberfest 2009

Người tham dự: 5.700.000
Bia: khoảng 66. 436 hl (6.643.600 lit)
Rượu nho: 79. 359 lit
Rượu sekt: 31. 111 chai
Cà phê 210. 585 tách
Nước giải khát: 1.109.074 chai (chai nửa lít)
Gà nướng: 488. 137 con
Xúc xích thịt heo: 116.923 cặp
Cá: 626 tạ
Đùi heo nướng: 51. 468 cái
Bò thui 111 con bò đực lớn

Oktoberfest 2008

Người tham dự: 6,0 triệu
Bia: khoảng 64. 922 hl (6.492.200 lit)
Rượu nho : 89. 849 lit
Rượu Sekt: 34. 668 chai
Cà phê : 215. 697 tách
Nước giải khát: 922. 095 chai (chai nửa lít)
Gà nướng: 459. 356 con
Xúc xích thịt heo: 116.758 cặp
Cá: 535 tạ
Đùi heo nướng: 53.736 cái
Bò thui : 104 con đực lớn

Ngoài ra còn có loại dồi trắng, vịt nướng… và các thực phẩm khác nhưng không thấy thống kê bao nhiêu con cá nướng thơm ngon? bao nhiêu gói thuốc đã hút, những bông hồng đỏ thắm, những bánh hình trái tim có chữ “anh yêu em“… các chàng mua tặng người đẹp?

Hội bia Munich hàng năm du khách đến rất đông từ Anh quốc, Ý, Áo, xa xăm như Úc, Mỹ, Nhật cũng nhiều người đến, khách sạn cuối tuần thường hết chỗ. Tuỳ thuộc vào an ninh, kinh tế phát triển mạnh thì nhiều người về uống bia vui chơi. Hội bia, các cô, các bà cùng bình đẳng ngồi uống chung với chồng hay bạn đồng nghiệp ca hát, nhảy múa vui vẽ, không xảy ra lợi dụng say sưa gây đánh lộn, uống bia để vui thưởng thức nghệ thuật, nói lên nét sinh hoạt tốt đẹp về văn hóa, nếp sống văn minh của người Tây Phương, tuy nhiên cũng có trường hợp ngoại lệ không đáng kể (bạn đồng nghiệp của tôi uống từ 18:00 đến 24:00 hơn 5 maß nhưng vẫn trầm tĩnh vui chơi, ca hát cho đến lúc chia tay đi Taxi về nhà)

Tiểu bang Bayern/ Bavaria diện tích 70.551,57 km², dân số hơn 12,5 triệu có 300 hãng bia sản xuất theo truyền thống lâu đời, trong mùa lễ hội chỉ có 14 lều bia lớn, nổi tiếng thế giới như: Augustiner (1328) hình các thầy dòng; Paulaner(1516) nhản hiệu nhà thờ Đức bà Spaten (1397) hình cái xẻn, Löwenbräu hình con Sư tử… (lịch sử về bia tôi đã viết: Bia Trong Khoa Học và Đời Sống). Mỗi lều bia rộng lớn trang trí khác nhau, năm 1913 hãng bia Pschorr đã có lều lớn nhất 12.000 chổ, lều của Hofbräu 10.000 chỗ.

Chương trình dành cho gia đình có trẻ em tham dự, được giảm giá là ngày thứ Ba từ 12:00 giờ đến 18:00, trẻ em dưới 6 tuổi 20:00 không được phép ngồi trong lều bia, ngày thứ Bảy không được đẩy xe trẻ em vào. Hàng ngày trong tuần các lều bia đều mở cửa lúc 10:00 chỉ bán bia trên lý thuyết tới 22:30, muốn uống thêm phải mua trước giờ ấn định, khách có thể ngồi vui chơi tới 1:00 sáng.

Những sinh hoạt trong lễ hội hơn 617 các cửa hàng, 79 nơi phục vụ khách hàng về ăn uống, 214 các trò chơi khác nhau. 12 ngàn người làm việc (8000 chuyên môn 4000 phụ giúp việc). Nữ phục vụ chen trong biển người, miệng thổi còi 10 ngón tay móc vào quai 10 ly (Maß) bia lớn trước ngực mang đến bàn khách. Trong 16 ngày làm nghề nầy lương và tiền pourboire trung bình khoảng 15.000 €. Uống bia theo từ địa phương gọi là „O´zapft is“ bia chứa trong thùng gỗ lớn hay nhôm, ly uống bia đặc biệt dung tích 1 lít trọng lượng 2, 35 Kilo (Ly & bia). Ly có quai cầm gọi là Maßkrug, ngoài ra còn có thêm nhiều loại rượu trắng. Các món nhậu đủ loại rất hấp dẫn, trong các lều bia đều có nhân viên bảo vệ trật tự, lịch sự vui vẽ phục vụ khách hàng nhanh chóng, không thể thiếu món gà quay (Wiesnhendl) truyền thống đã có từ năm 1881. Thịt bò thui, đùi heo nướng, cá nướng và các món thịt nguội, các món dồi (xúc xích) thơm ngon và sà lách, củ cải trắng ăn để bớt say.

Sinh hoạt rất vui nhiều người không quen uống bia, thì tham dự các trò chơi như: như bắn súng câu cá… nhưng cũng có nhiều trò chơi nguy hiểm nếu ai bị bệnh tim thì đừng chơi các trò chơi quá căng thẳng thần kinh như: Achterbahn, Euro Star xe chạy nhiều vòng như số 8 đảo ngược, nhiều trò chơi khác như Zum Pia, TopSprin, Rocket… những nhà ma tưởng như có thật. Năm 2011 là 201 năm Oktoberfest có thêm rất nhiều trò chơi mới như “Oidn Wiesn“… nên đi chơi vào buổi tối, dưới ánh đèn màu rực sáng như Las Vegas thật hấp dẫn „dập dìu tài tử giai nhân“ muốn uống bia với đông bạn bè, phải reservieren giữ chỗ trước.

Chương trình lễ hội bia tháng 10 cho những năm kế tiếp:

2012 từ 22.9 bis 07.10
2013 từ 21.9 bis 06.10
2014 từ 20.9 bis 05.10
2015 từ 19.9 bis 04.10

14 lều bia dựng bằng thép và gỗ mái lợp vải ny lon đặc biệt, (dựng một lều bia lớn chi phí từ 2,5 triệu €), thường là màu xanh trắng tượng trưng cho màu cờ của tiểu bang Bayern, chia nhiều khu từ A đến Z cho tiện việc phục vụ cũng như đặc chổ, chính giữa lều là bục cao dành cho ban nhạc đánh trống thổi kèn, ca sĩ hát nhạc dân ca, quan khách có thể hát theo ngồi trên ghế dài hai khuỷ tay, móc vào tay người ngồi bên cạnh, mọi người đều làm như mắc xích ngồi lắc qua lắc lại, có nhiều nhóm cao hứng ôm vai đứng luôn trên ghế nhảy theo điệu nhạc. Để giải quyết vấn đề vệ sinh có hơn 1080 Toiletten “Sitzplätte“, chổ đứng „Stehplätze“ cọng lại dài hơn 850 m, và 17 nơi dành cho người tàn tật, nước tiểu thải ra 7,1 triệu lít . Số nước tiêu thụ 90.000 Kubikmeter, điện tốn 2,6 triệu Kilowattstunden, hơi đốt Gas 188,529 Kubikmeter.

Các lều bia

Hippodrom Spaten-Franziskaner-Bräu 3200 chỗ, ngoài vườn 1000 chỗ)
Armbrustschützenzelt Paulaner 5.830 chỗ ngoài vườn, 1.600
Hofbräu Festzelt München 6.898 chỗ, ngoài vườn 3.022
Hacker-Festzelt 6.950 chỗ, ngoài vườn 2.400)
Schottenhamel Spaten-Franziskaner-Bräu 6.000 chổ ngoài vườn 4.000
Weinzelt Paulaner Weißbier, Sekt- und Schnapsbar
Nymphenburger Sektkellerei 1.300, ngoài 600
Löwenbräu-Festhalle 5.700 chổ, ngoài vườn 2.800)

Augustiner-Festhalle 6000 chỗ, ngoài vườn 2500. Năm 2010 dựng thêm tháp cao 25 m bằng những thùng bia có thể nhìn xa trên đồng cỏ. Hàng năm các lều trang trí đều có thay đổi đẹp hấp dẫn hơn. Trên 115.000 chỗ ngồi với loại bàn và ghế gỗ dài trong 14 lều chưa tính các chỗ đứng, có hệ thống hút khói thuốc lá mạnh, năm 2010 tiền bán bia khoảng 65.320.000 €. Năm 2011giá một maß bia từ 8,70 đến 9,20 tính thêm tiền pourboire là 10€. ½ con gà nướng: 7,8€ ½ vịt nướng:14,50€, đùi heo 6,5€….

Hippodrom Spaten-Franziskaner-Bräu 3200 chỗ, ngoài vườn 1000 chỗ)
Armbrustschützenzelt Paulaner 5.830 chỗ ngoài vườn, 1.600
Hofbräu Festzelt München 6.898 chỗ, ngoài vườn 3.022
Hacker-Festzelt 6.950 chỗ, ngoài vườn 2.400)
Schottenhamel Spaten-Franziskaner-Bräu 6.000 chỗ ngoài vườn 4.000
Weinzelt Paulaner Weißbier, Sekt- und Schnapsbar
Nymphenburger Sektkellerei 1.300, ngoài 600
Löwenbräu-Festhalle 5.700 chỗ, ngoài vườn 2.800)

Augustiner-Festhalle 6000 chỗ, ngoài vườn 2500. Năm 2010 dựng thêm tháp cao 25 m bằng những thùng bia có thể nhìn xa trên đồng cỏ. Hàng năm các lều trang trí đều có thay đổi đẹp hấp dẫn hơn. Trên 115.000 chỗ ngồi với loại bàn và ghế gỗ dài trong 14 lều chưa tính các chổ đứng, có hệ thống hút khói thuốc lá mạnh, năm 2010 tiền bán bia khoảng 65.320.000 €. Năm 2011giá một maß bia từ 8,70 đến 9,20 tính thêm tiền pourboire là 10€. ½ con gà nướng: 7,8€ ½ vịt nướng:14,50€, đùi heo 6,5€….

Thiếu niên dưới 16 tuổi không được phép mua bia, nếu cần nhân viên trật tự (Security) có thể hỏi căn cước.. 16 ngày lễ hội sinh hoạt của thành phố náo nhiệt hơn, tàu điện ngầm U Bahn cứ 5 phút một chuyến, nhân viên trật tự làm việc nghiêm túc ngăn ngừa trường hợp bị say rượu, té xuống đường hầm gây tai nạn. Cảnh sát lưu thông kiểm tra người lái xe nếu có mùi rượu thì bị thử máu hay thổi bong bóng uống nhiều thì bị tịch thu bằng lái phạt tiền! Bởi vậy người ta sử dụng phương tiện lưu thông công cộng, Cảnh sát cũng đã bắt giữ một số người đến từ các nước Đông Âu lợi dụng cảnh đông người chen lấn để móc túi, các vụ vì quá say gây xô xát. Các trạm Y Tế cấp cứu cho người uống nhiều bia rối loạn tim mạch….

Thành phố Munich rộng 31.041 ha, dân số hơn 1,3 triệu, sẽ tấp nập du khách đến tham dự Hội Bia Tháng 10. Thời gian trôi qua hơn 31 năm người Việt ở Đức đã có mặt vui chơi lễ hội Oktoberfest hàng năm, đây là dịp vui với bạn bè, uống một vài ly bia để quên đi chút muộn phiền, nhắc lại những kỷ niệm vui buồn của đời người thay đổi như những chiếc lá vàng mùa thu …

Đất say đất cũng lăn quay,
Trời say mặt cũng đỏ gay, ai cười?

Tản Đà

————————————————

Ghi chú:

- Hình sử dụng trong bài của tác giả
- Mời độc giả vào google đánh hàng chữ “Pictures of Oktoberfest in Munich” để xem thêm hình ảnh, hoặc xem toàn bộ hình mới nhất của Lễ Hội Beer Tháng Mười 2011
www.Oktoberfest.de

© Nguyễn Quý Đại