VIỆT
NAM - HOA KỲ -
Bài đăng : Thứ sáu 08
Tháng Tám 2014 - Sửa đổi lần cuối Thứ sáu 08 Tháng Tám 2014
Phạm Chí Dũng: Người Mỹ bắt
tay giới bảo thủ Hà Nội?
Thượng nghị sĩ Mỹ John
McCain và Sheldon Whitehouse đến American Center ở Hà Nội dự cuộc họp báo ngày
08/08/2014.
REUTERS/Kham
Thụy My
Sự kiện hai Thượng nghị sĩ Mỹ là John McCain (đảng Cộng hòa, bang
Arizona) và Sheldon Whitehouse (đảng Dân chủ, bang Rhode Island) đến thăm Việt
Nam một cách khá bất ngờ, trong ba ngày kể từ 08/08/2014 đã gây chú ý trong dư
luận.
RFI Việt ngữ đã trao đổi
với tiến sĩ Phạm Chí Dũng, nhà bình luận chính trị ở Saigon về vấn đề này.
RFI
: Thân chào nhà bình luận Phạm Chí Dũng. Là người theo dõi sát thời sự trong
nước, anh có chú ý đến những chi tiết nào trong chuyến đi thăm Việt Nam của hai
Thượng nghị sĩ Mỹ, đặc biệt là một chính khách tên tuổi như ông John McCain ?
Nhà
bình luận Phạm Chí Dũng : Thượng nghị sĩ Cộng
hòa John McCain là người phụ trách Ủy ban quân vụ - một cơ quan được xem là
quan trọng trong Quốc hội Hoa Kỳ, đương nhiên có vai trò xung yếu đối với việc
“quyết định” cơ chế bỏ cấm vận vũ khí đối với một quốc gia quá nhạy cảm chính
trị như Việt Nam.
Bất ngờ là chỉ một tuần
sau chuyến đi không tuyên bố trước tới Hoa Kỳ của Phạm Quang Nghị - người cho
tới thời điểm này đang được xem là có thể kế vị cho Tổng bí thư Nguyễn Phú
Trọng tại đại hội Đảng lần thứ 12 vào năm 2016, vào ngày 07/08/2014 ông John
McCain và đồng viện Dân chủ Sheldon Whitehouse đã đột ngột đến Hà Nội.
Thông
tin ban đầu của Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội cho biết, ba hồ sơ quan trọng là an
ninh khu vực, nhân quyền và thương mại sẽ được phái đoàn nghị sĩ Mỹ thảo luận
với cấp lãnh đạo Việt Nam.
Một chi tiết đáng chú ý
không kém là ngay trước chuyến đến Việt Nam đột ngột trên, Thượng nghị sĩ Bob
Coker của Hoa Kỳ cũng vừa kết thúc một chuyến thăm viếng tại Hà Nội, với cuộc
gặp hầu hết những người được xem là nguyên thủ quốc gia của Việt Nam.
Chưa đầy một tuần sau
khi Thượng nghị viện Mỹ “nhất trí” về Thỏa thuận hạt nhân dân sự với Việt Nam,
đến lượt Hạ nghị viện Hoa Kỳ ghé mắt một nghị quyết cho phép Mỹ bán vũ khí sát
thương cho quốc gia cựu thù nhưng vẫn chưa thể “hòa giải”.
Dự thảo nghị quyết
này nêu về an ninh hàng hải tại Châu Á - Thái Bình Dương, đã được hai dân biểu
Forbes và Hanabusa đệ trình để Hạ viện thông qua. Điểm ấn tượng nhất liên quan
đến “khách thể” Việt Nam trong dự thảo là trong các khuyến cáo về mặt chính sách
đối với chính quyền Mỹ, khuyến nghị thứ 13 liên quan đến quan hệ Mỹ - Việt đã
bật đèn xanh cho việc bán vũ khí cho Hà Nội.
RFI
: Như vậy gần đây có vẻ Quốc hội Mỹ lại quan tâm hơn đến Việt Nam, trong khi
trước đây các hoạt động trao đổi chủ yếu từ phía chính quyền ?
Khác hẳn với thời gian
nửa cuối năm 2013 và đầu năm 2014 với vai trò chủ đạo thuộc về Chính phủ Mỹ,
những tuần lễ gần đây lại chứng kiến hình ảnh “lên ngôi” của giới nghị sĩ Hoa
Kỳ.
Những dữ liệu gần đây
cũng cho thấy thật khó hoài nghi rằng đã không diễn ra một chuỗi logic đàm luận
và móc ráp giữa các động thái mới đây của Ủy viên Bộ chính trị Phạm Quang Nghị,
sự chuẩn thuận nhanh chóng của lưỡng viện Hoa Kỳ cùng những chuyến công du Việt
Nam của các nghị sĩ Mỹ. Móc xích có vẻ lộ diện nhất là chuyến thăm “đáp lễ” của
John McCain đã diễn ra ngay sau cuộc “diện kiến” chính khách Mỹ của ông Phạm
Quang Nghị.
Một thông tin bên lề
nhưng cũng rất đáng lưu tâm khác là gia đình blogger Điếu Cày (Nguyễn Văn Hải)
vừa nhận giấy mời của Chi cục thi hành án dân sự quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh,
yêu cầu thay mặt cho ông Hải đóng tiền án phí sơ thẩm và phúc thẩm hình sự để
“đủ điều kiện xem xét giảm án đặc xá”.
RFI
: Thông tin bên lề này có liên quan gì, theo anh ?
Điếu Cày (Nguyễn Văn
Hải) chính là một trong những tù nhân lương tâm kỳ cựu và có tiếng nhất ở Việt
Nam, bị bắt và bị xử án đến hàng chục năm tù giam chỉ vì đấu tranh phản kháng
Trung Quốc. Ông cũng nằm trong danh sách ưu tiên mà Chính phủ Mỹ thường trao
cho phía Việt Nam để đòi hỏi trả tự do.
Động thái giấy mời này
đã khiến rộ lên dự đoán về khả năng Điếu Cày có thể được trả tự do trong không
bao lâu nữa. Ngày gửi giấy mời lại trùng với ngày mà Thượng nghị sĩ John
McCain đến Việt Nam.
Nếu có thể so sánh, cần nhắc lại là ngay trước
và sau chuyến công du Hà Nội của nữ Thứ trưởng Ngoại giao đặc trách chính trị
Wendy Sherman của Hoa Kỳ đến Hà Nội vào đầu tháng 3/2014, Nhà nước Việt Nam đã
phóng thích một loạt 5 tù nhân lương tâm, kể cả một người bị coi là “rất cứng
đầu” như ông Cù Huy Hà Vũ.
Sự việc trên cũng dẫn
tới một giả thiết là trong hoặc sau chuyến đi Mỹ của ông Phạm Quang Nghị, phía
Việt Nam đã chấp nhận thông báo cho phía Mỹ những nhượng bộ về nhân quyền, cụ
thể là thả nhiều hơn và “chất lượng hơn” tù nhân lương tâm.
RFI
: Có vẻ như quan hệ Việt – Mỹ đang có những bước chuyển khá ngoạn mục, đặc
biệt là từ sau vụ giàn khoan Trung Quốc ?
Bây giờ, phương trình
chính trị Việt - Mỹ đã trở nên phức hợp nhưng cũng thú vị hơn. Những chủ đề an
ninh, thương mại và nhân quyền mà ông John McCain, chứ không phải một quan chức
cấp cao nào của Chính phủ Mỹ, mang trách nhiệm bàn thảo với giới lãnh đạo Việt
Nam, dường như phát lộ dấu hiệu Quốc hội Mỹ đang đóng vai trò khá then chốt đối
với tương lai quan hệ Mỹ - Việt. Rất có thể, chuyến làm việc này của John
McCain sẽ mang tính “tiền trạm” để Quốc hội Mỹ quyết định về một vấn đề còn hệ trọng
hơn hẳn giữa hai quốc gia: đối tác chiến lược.
Dự đoán này là có thể có
cơ sở khi tại cuộc chào từ biệt với ông Trương Tấn Sang, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt
Nam là David Shear đã nói bóng gió về triển vọng “đối tác chiến lược Việt - Mỹ”
trong tương lai. Khác với khái niệm “đối tác toàn diện” được thỏa thuận giữa
ông Sang và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama vào tháng 7/2013, từ sau vụ giàn
khoan Hải Dương Thạch Du 981 của Trung Quốc mà đã khiến đảo lộn không khí chính
trị ngoài Biển Đông, nhu cầu về đối tác chiến lược được chính tư lệnh quân đội
Mỹ tại Châu Á – Thái Bình Dương gợi mở, còn giới lãnh đạo Việt Nam thì tất
nhiên không bỏ ngoài tai lời gợi ý hấp dẫn này.
Nếu chuyến đi của John
McCain tùy thuộc vào lời mời của Phạm Quang Nghị, điều có vẻ đáng ngạc nhiên là
người Mỹ đang như chú tâm đến mối quan hệ với giới lãnh đạo bảo thủ bên Đảng ở
Hà Nội, thay cho những đồn đoán trước đây về vai trò nổi bật của Thủ tướng
Nguyễn Tấn Dũng trước phương Tây. Và nếu khả năng này xảy ra, Quốc hội Mỹ và
sau lưng là Chính phủ Mỹ đang muốn chứng nhận việc Đảng và Nhà nước Việt Nam sẽ
dành cho họ vai trò gì trong bầu không khí chính trị ở Việt Nam, và lẽ dĩ nhiên
bao hàm cả vị trí của Hoa Kỳ ở khu vực Biển Đông.
RFI
: Nếu thực sự là phía Mỹ đang quan tâm hơn đến phe bảo thủ ở Việt Nam, thì
sẽ có những thay đổi gì, theo anh ?
Logic tiếp theo là nếu
chuyến công du của John McCain “thành công tốt đẹp” với những người bên đảng
Cộng sản Việt Nam, thời gian tới sẽ chứng kiến những thay đổi không nhỏ về
chính trị đối ngoại của Việt Nam, mối tương quan chính trị đối nội và cả về một
không khí cởi mở hơn mà Nhà nước Việt Nam “đặc cách” dành cho giới hoạt động
dân chủ và nhân quyền tại quốc gia này.
Nếu kịch bản phóng thích
tù nhân lương tâm được lặp lại như đầu năm 2014, sắp tới sẽ có một số những cái
tên đáng chú ý có thể được trả tự do như Nguyễn Văn Hải, Lê Quốc Quân, Nguyễn
Văn Lý…
Và nếu một số tù nhân
lương tâm được trả tự do trong tháng 8/2014, đây chính là một tín hiệu khá rõ
ràng về khả năng sắp tới Nhà nước Việt Nam nhận được một số “đặc cách” về mua
vũ khí sát thương, tham gia vào TPP và có thể cả hứa hẹn cho “đối tác chiến
lược” với người Mỹ trong những năm tới.
Nhưng làm gì thì làm,
giới lãnh đạo Việt Nam phải nhanh nhanh lên mới được. Vì thời gian cho họ chỉ
còn đúng một quý nữa, tức nếu đến tháng 11/2014 khi Quốc hội Mỹ bước vào cuộc
bầu cử giữa nhiệm kỳ mà phía Việt Nam vẫn chưa hoàn tất thủ tục vào TPP, thì
coi như sau đó sẽ chẳng còn mấy nghị sĩ Mỹ quan tâm đến những vấn đề riêng tư
của lãnh đạo Việt Nam nữa.
RFI
: RFI Việt ngữ xin rất cảm ơn nhà bình luận Phạm Chí Dũng.
'Nên nới lỏng việc bán vũ khí cho VN'
Cập nhật: 14:52
GMT - thứ sáu, 8 tháng 8, 2014
Thượng nghị sĩ John
McCain trao đổi với báo chí ở American Center tại Hà Nội
Thượng nghị sĩ Mỹ John
McCain tuyên bố đã đến lúc Hoa Kỳ nên nới lỏng lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho
Việt Nam, vì Hà Nội đã có tiến bộ về nhân quyền.
Phát biểu tại Hà Nội, ông
McCain, từng được Đảng Cộng hòa đề cử tranh chức tổng thống Hoa Kỳ năm 2008,
bày tỏ hy vọng việc nới lỏng có thể bắt đầu ngay từ tháng sau.
Các bài liên quan
- Thượng
nghị sỹ Mỹ kêu gọi VN cải cách - BBC Vietnamese - Việt Nam
- Ông
McCain 'chơi game' khi họp Quốc hội
- Bốn
mươi năm Chiến dịch Hồi hương Mỹ
|
|
|||||||
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
Thượng nghị sỹ Mỹ John McCain
nói Việt Nam vẫn chưa nỗ lực trong lĩnh vực nhân quyền
và pháp quyền.
|
|||||||
|
Preview by Yahoo
|
|||||||
|
|
|||||||
Chủ đề liên quan
“Chuyện này sẽ không và
không nên xảy ra ngay.”
“Ban đầu nên hạn chế ở
khả năng phòng thủ như hệ thống tàu biển và tuần duyên thuần túy phục vụ an
ninh bên ngoài.”
Ông McCain ghi nhận hồ
sơ nhân quyền của Việt Nam có tiến bộ, như việc thả một số nhà bất đồng, cởi mở
hơn trong hoạt động tôn giáo.
Nhưng ông nói việc giải
tỏa lệnh cấm phụ thuộc có thêm hành động.
Ông nói lập trường của
ông về vấn đề vũ khí không liên quan việc gần đây Trung Quốc hạ đặt giàn khoan,
gây căng thẳng trên Biển Đông.
Người đi cùng, Thượng
nghị sĩ Sheldon Whitehouse cũng cho rằng việc nới lỏng sẽ diễn ra theo từng
giai đoạn, nhưng nói nó có thể tiến triển nhanh.
“Không nhất thiết sẽ là
việc giải tỏa toàn bộ, nhưng có lẽ theo từng chặng, cho phép các giai đoạn đầu
xảy ra nhanh hơn.”
Năm 2007, chính phủ Mỹ
của Tổng thống Bush bắt đầu cho phép bán vũ khí phi sát thương cho Việt Nam.
Thăm Việt Nam
Hai thượng nghị sỹ
Hoa Kỳ John McCain và Sheldon Whitehouse có chuyến thăm Việt Nam bắt đầu
từ thứ Sáu 8/8.
Chuyến thăm của hai
vị thượng nghị sỹ diễn ra ngay sau chuyến công du của một thượng nghị
sỹ khác, ông Bob Corker, thành viên cao cấp thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng
viện Hoa Kỳ.
Trong khi ở Việt Nam,
ông Corker bày tỏ lạc quan rằng Washington sẽ dỡ bỏ lệnh cấm vận bán vũ
khí sát thương cho Việt Nam trong tương lai gần.
Giới chức Việt Nam
trong các tiếp xúc cấp cao với chính giới Mỹ gần đây đều đề cập tới
vấn đề này.
Thượng nghị sỹ John
McCain, người được cho là ủng hộ bỏ cấm vận vũ khí sát thương cho
Việt Nam, ngay từ mấy năm trước đã tuyên bố một cách lạc quan rằng
"đây là chủ đề mà tôi cho là hai nước có thể giải quyết một
cách tích cực".
Là nhân vật có ảnh
hưởng trong Ủy ban Quân vụ của Thượng viện Hoa Kỳ, việc ông McCain có
mặt ở Hà Nội tuần này làm nổi lên câu hỏi liệu Việt Nam và Mỹ đã
đến rất gần một thỏa thuận mới trong chủ đề này?
Món quà của ủy viên Bộ Chính trị
Ông Phạm Quang Nghị
tặng ông John McCain ảnh chụp tấm bia có hình ông
Năm 1994, Mỹ đã bỏ
cấm vận kinh tế với Việt Nam, nhưng vẫn cấm bán các loại vũ khí
sát thương cho quốc gia cựu thù.
Để dỡ bỏ lệnh cấm
vận này, Washington đòi hỏi Hà Nội thực hiện một số điểm, trong đó
có chủ đề nhân quyền.
Năm 2013, trong chuyến
thăm Mỹ, Chủ tịch Việt Nam Trương Tấn Sang và Tổng thống Hoa Kỳ Barack
Obama đã xác lập quan hệ đối tác toàn diện giữa hai bên.
Ông John McCain từng
là ứng viên tổng thống của Đảng Cộng hòa và ông có nhiều duyên nợ
với Việt Nam, từng thăm Việt Nam nhiều lần.
Ông từng tham chiến ở
Việt Nam và bị cầm tù sau khi máy bay của ông bị bắn hạ trên bầu trời Hà
Nội.
Hôm 23/7, trong chuyến
đi Hoa Kỳ của mình, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng CSVN, Bí thư Thành ủy
Hà Nội Phạm Quang Nghị cũng hội kiến ông McCain ở trụ sở Quốc hội
Mỹ.
"Thật tình, tôi
không biết ngài có muốn có nó hay không? Nếu ngài không thích thì ngài có thể
không công bố cho bất kỳ ai được biết."
Ông Phạm Quang Nghị
nói với ông John McCain
Vào cuối cuộc tiếp
xúc, ông Nghị tặng ông McCain hai tấm ảnh khổ A4, chụp tấm bia tại đường
Thanh Niên bên hồ Trúc Bạch trên có hình ông McCain bị bắt làm tù binh 47 năm
trước.
Phóng viên Việt Nam đi
theo đoàn thuật lại rằng ông Nghị nói với ông McCain lúc đó:
"Thật tình, tôi không biết ngài có muốn có nó hay không? Nếu ngài không
thích thì ngài có thể không công bố cho bất kỳ ai được biết. Còn ngài thích,
thì tùy ngài".
Đáp lại, ông McCain
chỉ vào tấm ảnh và than phiền rằng ông là "thiếu tá hải quân chứ
không phải là thiếu tá không quân. Tôi thuộc lực lượng không quân của hải quân.
Các ngài đã ghi vào tấm bia này không đúng".
Hành động của ông bí
thư Hà Nội đã thu hút khá nhiều bình luận trên các diễn đàn mạng,
trong đó một số ý kiến chê trách ông 'thiếu nhạy cảm'.
Tuy nhiên sau đó, ông
John McCain vẫn tình nguyện dẫn đoàn của ông Phạm Quang Nghị đi tham
quan trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ.
: RFI Việt ngữ xin rất cảm ơn nhà bình luận Phạm Chí Dũng.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment