VIỆT NAM - PHỎNG VẤN -
Bài đăng : Chủ nhật 03 Tháng
Ba 2013 - Sửa đổi lần cuối Chủ nhật 03 Tháng Ba 2013
Internet giúp người dân « bớt sợ hãi »
Giải thường Netizen - Công dân
mạng 2013 của RSF và Google
Ông Huỳnh Ngọc Chênh, chủ nhân một blog
được nhiều cư dân mạng Việt Nam theo dõi, vừa mới được đề cử làm ứng viên
giải thưởng Công dân mạng – Netizen 2013. Mong muốn đưa những thông tin
trung thực, cùng những suy nghĩ cá nhân về một xã hội, mà nhiều quyền tự
do căn bản của công dân không được tôn trọng, đã khiến blogger Huỳnh Ngọc
Chênh phải chịu một số áp lực, tuy nhiên ông vẫn tha thiết theo đuổi con
đường đã chọn.
Netizen
là giải thưởng do tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF), có trụ sở tại
Pháp, phối hợp với tập đoàn Google trao tặng hàng năm vào ngày 12/03/2013
để biểu dương những người có công trong việc vượt qua kiểm duyệt, thúc đẩy
tự do ngôn luận trên mạng internet.
Blogger
Huỳnh Ngọc Chênh, vốn là một nhà báo kỳ cựu của tờ Thanh Niên. Ít lâu trước
khi về hưu, ông đã dành nhiều tâm huyết cho trang blog cá nhân. « Huỳnh Ngọc Chênh. Đôi lời tâm sự
lúc buồn vui » - tên và hàng tựa của blog - là trang mạng
theo sát các biến chuyển xã hội – chính trị tại Việt Nam trong những năm
gần đây.
Mong
muốn đưa những thông tin trung thực, cùng những suy nghĩ cá nhân về một
xã hội, mà nhiều quyền tự do căn bản của công dân không được tôn trọng,
đã khiến blogger Huỳnh Ngọc Chênh phải chịu một số áp lực. Cuối năm 2011,
ông từng chấp nhận chia tay với trang blog, qua bài « Lời cuối
chân thành », nhưng chỉ ít tuần sau ông lại trở về với thế
giới mạng, vì biết không thể sống thiếu blog. Một trong những điều tâm đắc
của blogger về sức mạnh của thế giới mạng là : « suy nghĩ của người dân càng ngày
càng cởi mở hơn, mọi người càng ngày càng bớt sợ hãi hơn. (…)
các luồng thông tin từ
giới blog (…) giúp
cho người dân bớt sợ hãi, biết giành được cái quyền mà bản thân mình có,
để nói lên tiếng nói tự do của mình (…) ».
RFI
xin chuyển đến quý vị phần phỏng vấn nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh (Sài Gòn),
nhân sự kiện này.
Blogger Huỳnh Ngọc Chênh
03/03/2013
|
|
RFI
:
Xin ông cho biết cảm
tưởng của ông sau khi biết tin có mặt trong danh sách đề cử giải Công dân
mạng.
Blogger
Huỳnh Ngọc Chênh : Được đề cử trong 9 người, ban đầu tôi
cũng hơi bất ngờ, nhưng rồi cũng thấy vinh dự vì được mọi người tin tưởng,
đồng tình để giới thiệu như vậy, nhưng rồi thấy cũng phần nào lo lắng. Lo
là mình thấy mình cũng chưa xứng đáng với nhiều người cũng hoạt động trên
lĩnh vực blog ở Việt Nam. Nhiều người cũng làm đã lâu, cũng có tiếng tăm.
Cũng lo lắng là liệu mình có xứng đáng về lâu, về dài, trong tương lai
mình có xứng đáng để giữ được lòng tin của mọi người dành cho mình hay
không.
Và
cũng phần nào lo lo là sau đó mình lại khó khăn trong việc viết lách. Dĩ
nhiên mình viết là để thể hiện những suy nghĩ của mình. Nhưng những suy
nghĩ của mình cũng khác với các đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước
hiện nay. Cho nên, về lâu dài, sợ sẽ khó hơn.
RFI : Trước mắt là, từ khi có tin này
cho đến giờ, trong nước đã có phản ứng như thế nào, và ông cảm thấy có gì
bị phiền hà không ?
Blogger
Huỳnh Ngọc Chênh : Trước hết là được phản ứng từ giới bạn bè, thân
hữu, lạ cũng như quen, qua mạng, qua facebook, qua điện thoại, chúc mừng
; gửi gắm, chúc mừng, hoan nghênh. Còn phản ứng tiêu cực thì chưa thấy. Về
phía chính quyền thì cũng mới quá, mới thứ bảy, chủ nhật đây, thì chắc
cũng chưa có động tĩnh gì. Và cũng hy vọng là cũng chẳng có phản ứng tiêu
cực gì với mình.
RFI
: Ông nhận xét như thế nào về
tình trạng kiểm duyệt mạng và kiểm duyệt nói chung ở Việt Nam hiện nay ?
Blogger
Huỳnh Ngọc Chênh : Về tự do ngôn luận, thì ở Việt Nam đang bị kiểm
soát, vì tất cả hệ thống truyền thông, các công ty truyền thông thì đang
trực thuộc vào Nhà nước, được đảng viên nắm giữ, làm theo mệnh lệnh, chỉ
thị của tổ chức đảng, cho nên những tiếng nói mà nó khác với ý kiến của Đảng,
có lẽ không được đưa lên trên mặt báo, trên công luận. Cho nên có giới
blogger, với lại có mạng xã hội, để người ta đưa tiếng nói của người ta
lên, thì người dân cũng có những suy nghĩ cũng khác, chứ không thể một
chiều, một hướng theo đường lối của Đảng. Và nhờ cái hệ thống đó, mà các
ý kiến khác càng ngày càng được đưa lên nhiều. Và một phần nào đó, cái tự
do ngôn luận cũng đã được thực hiện. Dần dần người ta đòi được quyền tự
do đó, và kèm theo tự do ngôn luận mà các tự do khác được đi theo, nhờ hệ
thống blog, hệ thống mạng.
Đến
bây giờ cũng có những ngăn chặn bằng tường lửa, bằng chặn đường truyền, bằng
nhiều cách này cách khác để giảm thiểu của các blog, của các mạng xã hội.
Tức là làm hạn chế quyền tự do ngôn luận của người dân thông qua mạng
internet. Nhưng ngược lại, người dân cũng có nỗ lực chống lại chuyện đó.
Bằng cách vượt tường lửa, bằng cách truyền cho nhau những kinh nghiệm, bằng
cách share
cho nhau những bài vở hay, những ý kiến hay, như vừa rồi ý kiến của anh
Kiên phát biểu, trao đổi lại với tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đấy, được
lan rộng với tốc độ rất nhanh, đi vào hầu hết giới cộng đồng mạng. Ai
cũng có thể đọc, ai cũng có thể biết. Và người ta đã lập ra một cái nhóm ủng
hộ ý kiến đó, thông qua cái Tuyên
bố Công dân. Thì thấy rằng tác dụng của mạng internet rất tốt
cho việc truyền bá tự do ngôn luận.
RFI
:
Động lực nào khiến ông
dấn thân vào một lĩnh vực có nhiều trở ngại này, như ông từng chia sẻ ?
Blogger
Huỳnh Ngọc Chênh : Từ sau 1975, tôi đã tham gia vào hệ
thống của Nhà nước, qua công việc dạy học. Dạy học cũng là công chức.
Trong hệ thống tôi bắt đầu tôi thấy ra những cái nghịch lý, những cái sai
trái, mà có thể làm chậm phát triển đất nước. Từ năm 88, tôi đã có những
bài viết « Việt Nam xứ
sở của nghịch lý » hay là « Việt Nam thời phung phí » chẳng hạn, để
phản biện lại cái đường lối, chính sách kinh tế bao cấp sai trái của Nhà
nước.
Và từ
đó đến giờ, tôi tiếp tục quan sát và nghĩ rằng, phải có cách phát triển
kinh tế khác, và thông qua một cái thể chế chính trị khác. Chứ đi theo
cái đường lối này, thì càng ngày sẽ càng sai. Trong thời gian làm báo,
tôi có điều kiện để tiếp cận hiểu hơn cái thực tiễn của Việt Nam, mà đi
theo con đường « chủ
nghĩa xã hội », càng ngày nó càng sai. Mặc dầu có đổi mới về
kinh tế, nhưng đổi mới vẫn chưa hết, chưa tới nơi. Kinh tế trong cái áo
chính trị cũ, thì cũng không thích hợp. Do đó, cần phải có một thể chế
dân chủ để tạo điều kiện cho người dân tham gia đóng góp hết sức mình cho
sự phát triển của đất nước, để giúp đất nước phát triển tiến lên. Cái mục
tiêu đó thì hình như nằm lòng trong mọi người dân Việt Nam, ai cũng muốn
như vậy. Ai cũng muốn đất nước mình càng ngày càng phát triển nhanh, theo
kịp các nước xung quanh. Thì đó là cái động lực thôi thúc tôi nghĩ đến
cái chuyện viết lách, rồi cổ súy cho một định chế dân chủ ở Việt Nam và một
đường lối kinh tế tương đối phù hợp với sự phát triển chung của thời đại.
RFI : Ông từng là nhà báo trong hệ thống
truyền thông chính thức, mà như nhiều người nghĩ đây là hệ thống buộc người
ta phải nói theo, và né tránh những vấn đề của thực tại. Bây giờ, khi mà ông
trở thành một « nhà báo tự do », tự do phát biểu và bày tỏ ý kiến của
mình, ông có phải vượt qua những trở lực trong quan niệm của chính mình
hay không ?
Blogger
Huỳnh Ngọc Chênh : Nếu như từ năm 88, mà tôi làm báo,
thì có lẽ tôi cũng không viết được bài « Việt Nam xứ sở của nghịch lý ». Khi tôi
làm báo, vào trong hệ thống báo chí này, thì dĩ nhiên, tôi hơi bị những
ràng buộc. Những ràng buộc nó làm cho mình « tự định
hướng » bản thân trong khi viết lách, không thể viết được những
bài như « Việt Nam xứ
sở của nghịch lý ».
Trong
những năm đấy, tôi làm giáo viên chứ không làm báo, cho nên cái suy nghĩ
của tôi được tự do, mà tôi suy nghĩ thế nào, tôi viết thế đó.
Còn
trong thời gian tôi làm cho báo Thanh niên, thì tôi có những suy nghĩ, những
bài vở, những này khác, nhưng dần dần mình cũng bị định vào cái hướng
chung, vì những gì mình suy nghĩ khác, thì không được đăng. Rồi nằm trong
bộ máy đó, thì mặc dầu những suy nghĩ này khác, mình có những nhận định
không theo một hướng chung, nhung những cái đó mình chỉ nghĩ trong đầu,
trong nhật ký, trong sổ ghi chép phóng viên, chứ không đưa lên mặt báo được.
Chính những tích lũy đó càng lúc càng nhiều, sau đó có blog để mà tâm sự,
để mà giãi bày, thì những suy nghĩ tôi đã ghi chép từ lâu rồi bắt đầu bộc
lộ ra, thông qua những cái đó mà bộc lộ ra được, như những bài sau này.
Dĩ nhiên, bây giờ không còn làm báo nữa, nhưng mà viết tự do trên blog của
mình dễ hơn. Mình nghĩ thế nào, viết thế đó. Vấn đề thử thách, đó chính
là kiến thức của mình, Mình phải biết vượt qua mình, vượt qua các trở ngại,
mà mình lại không đủ điều kiện để tiếp xúc, như hồi làm báo nữa. Cái khó
khăn nhất bây giờ là điều đó.
RFI
:
Trong thời gian tới,
trang blog của ông sẽ tập trung vào những điểm gì ?
Blogger
Huỳnh Ngọc Chênh : Thật ra thì, cái blog của tôi, như tiêu đề của
nó là « tâm trạng lúc
buồn vui », là tôi phát triển từ những cái ghi chép khi tôi
làm báo. Tôi phát triển nó ra như là một cái tâm sự, chứ cũng không nghĩ
nó là một cái gì ghê gớm. Cái tâm sự này được cái là, nhờ qua internet mà
chia sẻ được với bạn bè, và cũng đón nhận được những ý kiến, chia sẻ của
bạn bè khắp nơi gửi về, và tạo cho mình những cảm hứng mới hơn, và cũng
giúp cho mình có được những thông tin.
Từ hồi
ấy đến giờ, khi viết tôi cũng chăm vào cổ súy cho nhân quyền, cho những
quyền tự do của con người, mà pháp luật đã khẳng định. Và Việt Nam đi vào
tham gia các tổ chức thế giới cũng cam kết bảo vệ những quyền đó, nhưng
thực tế ở Việt Nam những quyền đó lại không được công nhận. Mục tiêu của
tôi vẫn là đấu tranh cho nhân quyền, các quyền tự do căn bản của con người,
cho những định chế dân chủ để giúp đất nước phát triển tốt hơn. Dĩ nhiên
là cũng có những bình luận về vài sự kiện xảy ra, để nói ý mình về những
sự kiện đó. Và xuyên suốt cũng vẫn là vấn đề nhân quyền và vấn đề dân chủ.
RFI : Trước khi chia tay với thính giả,
ông có chia sẻ gì thêm ?
Blogger
Huỳnh Ngọc Chênh : Tôi thấy có một chút lạc quan, suy
nghĩ của người dân càng ngày càng được cởi mở hơn, rồi mọi người càng
ngày càng bớt sợ hãi hơn. Cái đó cũng do tác động của những luồng thông
tin, từ giới blog, những báo đài, từ bên nước ngoài, giống như RFI chẳng
hạn. Rồi các ý kiến của các nhân sĩ, trí thức… Những cái đó cũng tác động
và làm cho người dân càng lúc càng bớt sợ hãi và biết giành được những
quyền mà bản thân mình có, nói lên tiếng nói của tự do của mình, không
còn ngần ngại nữa.
Thì tất
cả những cái đó đang dần dần càng ngày, tôi thấy rằng, phát triển tương đối
tốt đẹp. Mong rằng : Mọi người cũng nên hiểu và nắm được những quyền đó của
mình. Đừng ngần ngại ! Mình đòi những quyền tự do mình có. Mình đòi trong
khuôn khổ pháp luật, thì Nhà nước không làm gì được mình. Thế nên, không
phải sợ hãi !
RFI xin cảm ơn nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh
|
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment