Mỹ-Việt: 'Vuốt ve' thay 'khiêu
khích'
Cập
nhật: 15:06 GMT - thứ ba, 30 tháng 7, 2013
Tổng thống Obama và Chủ
tịch Sang chưa thành 'đối tác chiến lược'
Tạp chí nổi tiếng
của Anh, The Economist, có bài nhận định về kết quả chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch
Việt Nam Trương Tấn Sang, dẫn lời chuyên gia nói chuyến đi Mỹ của ông Sang hơi
giống 'pháo xịt' dù Hoa Kỳ đang 'vuốt ve' thay vì 'khiêu khích' Hà Nội.
Mở đầu bài viết về quan
hệ Việt Mỹ với tựa 'All aboard?' (tạm dịch 'Cùng chuyến tàu?'), The Economist
nhắc lại rằng hai bên chỉ bình thường hóa quan hệ vào năm 1995, hai thập niên
sau hình ảnh biểu tượng của những chiếc trực thăng Mỹ tháo lui từ nóc Đại sứ
quán Hoa Kỳ ở Sài Gòn.
Các bài liên quan
- Phe
hữu Mỹ bực vì Obama và Hồ Chí Minh
- Ảnh
ít biết về chuyến đi của ông Sang
- Chống
ông Sang vì 'hận thù', 'thu nhập'?
Chủ đề liên quan
Ngoại trưởng John Kerry
được dẫn lời nói quá trình bình thường hóa khá "chông gai".
Tác giả bài viết, được
cho là phóng viên cộng tác của AP tại Hà Nội, bình luận:
"Nhưng Hoa Kỳ giờ
xem kẻ cựu thù như một đồng minh chiến lược trong vùng. Và đối với Việt Nam,
Hoa Kỳ là thị trường thiết yếu cho các mặt hàng xuất khẩu dệt may và nông sản
và là điểm cân bằng ngoại giao trước Trung Quốc đang lên."
"Thương mại song
phương giữa hai nước giờ trị giá gần 25 tỷ đôla mỗi năm với phần lớn hàng hóa
đi về ngả Hoa Kỳ."
Nhắc tới hiệp định Đối
tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà hai bên cam kết sẽ sớm thông qua, The
Economist nói Việt Nam vẫn đang lo ngại hiệp ước sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới ngành
may mặc và tới các doanh nghiệp nhà nước do những cải cách mà Việt Nam sẽ buộc
phải thực hiện.
Tác giả cũng nhận xét
việc ký kết TPP có thể sẽ là điều khó xử cho ông Obama vì chính giới Hoa Kỳ vẫn
nhấn mạnh tới chuyện cải thiện nhân quyền ở Việt Nam để đi tới hợp tác sâu hơn
về kinh tế trong khi Hà Nội đã tăng cường trấn áp bất đồng chính kiến.
Hơi giống 'pháo xịt' '
The Economist nhắc lại
rằng số người bị Việt Nam đã bỏ tù vì "tuyên truyền chống nhà nước"
hay "âm mưu lật đổ chính quyền" trong nửa đầu năm 2013 đã bằng cả
tổng số của năm 2012.
Họ nói tù nhân Điếu Cày,
người ông Obama nhắc tới trong một diễn văn nhiều tháng trước đây, đã tuyệt
thực sang tuần thứ năm vào cuối tháng Bảy.
Bởi vậy, báo nói, thời
điểm ông Obama mời người tương nhiệm Trương Tấn Sang có thể coi là "quái
dị" và bình luận thêm:
"Nhưng
nhìn vào bức tranh rộng lớn hơn, Hoa Kỳ xem Việt Nam như đối tác chính trong
[chiến lược] "chuyển trọng tâm" sang châu Á."
"Nhưng nhìn vào bức
tranh rộng lớn hơn, Hoa Kỳ xem Việt Nam như đối tác chính trong [chiến lược]
"chuyển trọng tâm" sang châu Á.
"Và vì những lý do
khác nữa, Obama đang nóng lòng kết thúc TPP, "trụ" kinh tế trong
chính sách kinh tế của chính quyền ông đối với toàn bộ vùng châu Á Thái Bình
Dương."
Tác giả cũng nhận xét
"đối tác toàn diện" mà hai ông Sang và Obama tuyên bố được "định
nghĩa mơ hồ" trong khi hai bên cũng kêu gọi có giải pháp hòa bình trên
Biển Đông và tuyên bố việc thảo luận về nhân quyền ở Việt Nam cho dù không nói
chi tiết.
Người viết cũng dẫn lời
một chuyên gia:
"Do lời mời của ông
Obama đã dấy lên hy vọng có đột phá về TPP hay đối tác chiến lược," ông
Ian Storey từ Viên Nghiên cứu Đông Nam Á ở Singapore coi chuyến đi hơi giống
pháo xịt.
"Hai nhà lãnh đạo
có vẻ không nhắc tới chuyện liệu Hoa Kỳ có cân nhắc bỏ cấm vận vũ khí đối với
Việt Nam không, hay hai bên sẽ giải quyết những than phiền của Việt Nam về TPP
thế nào và một loạt các vấn đề khác nữa."
'Vuốt ve' Hà Nội
The Economist nói mặc dù
TPP có thể giúp đẩy nhanh tiến độ cải cách đất đai và các doanh nghiệp quốc
doanh, hiện chưa có gì chắc chắn là Việt Nam sẽ thông qua TPP:
"Một trong những
điểm vướng mắc là điều khoản đòi ngành dệt may của họ, vốn xuất khẩu lượng hàng
may mặc trị giá 7,6 tỷ đôla sang Hoa Kỳ mỗi năm, ngưng nhập nguyên liệu thô từ
Trung Quốc và các nước không phải thành viên TPP khác.
The Economist cho rằng
ông Lê Quốc Quân có thể được tự do để làm hài lòng Mỹ
"Điều này có thể
dẫn tới việc sa thải nhân viên hoặc tệ hơn.
"Các nhóm lợi ích
lớn đang lo ngại những điều khoản này sẽ xén cánh doanh nghiệp quốc doanh.
"Dẫu sao thì những
trụ cột tham nhũng và vô cùng kém hiệu quả của nền kinh tế èo uột ở Việt Nam
lại có ô lớn."
The Economist nói chính
quyền có thể sẽ phải trả tự do cho một số "tù nhân chính trị có
tiếng" trong những tháng tới đây để chứng tỏ họ đã "lắng nghe"
than phiền của Hoa Kỳ về tình trạng nhân quyền (hay ít nhất là cũng không giả
điếc trước vấn đề).
Tạp chí dự đoán ông Lê
Quốc Quân, người mà phiên xử bị hoãn đột ngột trước chuyến đi của ông Sang, có
thể nằm trong số người được thả.
Nhưng The Economist cũng
nhận xét thả một số tù nhân hay ký một hiệp ước thương mại không đồng nghĩa với
thay đổi chính sách và quan hệ Việt - Mỹ sẽ không dễ dàng cho dù Hoa Kỳ đã
quyết định "vuốt ve" thay vì khiêu khích Hà Nội.
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment