Năm người VN được giải nhân quyền
Cập nhật: 10:35 GMT - thứ năm, 20 tháng 12, 2012
Cây bút Nguyễn Hữu Vinh trước cơ quan công an Hà Nội
Tổ chức Nhân quyền Human Rights Watch công bố trao giải Hellman/Hammett cho năm cây bút ở Việt Nam trong số 41 nhân vật từ 19 nước.
Các vị Huỳnh Ngọc Tuấn, Huỳnh Thục Vy, Nguyễn Hữu Vinh, Phạm Minh Hoàng và Vũ Quốc Tú, hiện đều đang sống tại Việt Nam, được ca ngợi như những người “đã phải chịu đựng nhiều và đang tiếp tục đối mặt với những nguy cơ đe dọa các quyền cơ bản của mình”, theo thông báo của Human Rights Watch hôm 20/12/2012.
Các bài liên quan
- Không cho đi Mỹ nhận giải nhân quyền?
- Tuyên bố Nhân quyền ASEAN: “mừng hay lo”?
- Điều 4 Hiến pháp ‘hoàn toàn chính đáng’
Chủ đề liên quan
Ông Lawrence Moss, điều phố viên chương trình của Human Rights Watch và cũng là chuyên gia được Liên Hiệp Quốc mời tư vấn về nhân quyền viết về những người được giải năm nay:
“Giải thưởng Hellman/Hammett giúp cho các cây viết là nạn nhân chỉ vì hoạt động công bố thông tin, thể hiện ý tưởng, hay vì phê phán hoặc đụng chạm tới những người nắm quyền”.
Một ban tuyển chọn sẽ trao giải thưởng bằng tiền (grants) để trợ giúp những cây bút vốn vì công việc đưa tin mà chịu sự đối xử hà khắc của chính quyền.
Năm nay, Human Rights Watch cũng trao giải thưởng cho một số nhà hoạt động tại Trung Quốc, gồm Vương Lực Hống, Tề Sùng Hoài, Hoàng Kỳ, Tôn Văn Quảng và Hà Đức Phổ.
Ngoài ra, còn có các cây viết và nhà vận động Huuchinhuu Govruud (người Nội Mông), Memetjan Abdulla và Gulmire Imin (người Hồi giáo Uighur) cũng từ Trung Quốc được trao giải.
"Giải thưởng Hellman/Hammett giúp cho các cây viết là nạn nhân chỉ vì hoạt động công bố thông tin, thể hiện ý tưởng" Lawrence Moss
Ngoài, ra còn có bốn nhà hoạt động Tây Tạng được trao giải ẩn danh vì lý do an ninh của họ.
Trong các nước ASEAN, bên cạnh Việt Nam, tại Indonesia có hai nhân vật, nhà thơ, nhà báo Putu Oka Sukanta và nhà vận động cho người Papua là Dominikus Sorabut được trao giải năm 2012.
'Cản trở có hệ thống'
Human Rights Watch, tổ chức chuyên giám sát tình hình nhân quyền trên thế giới có trụ sở tại Mỹ cho rằng chính quyền Việt Nam cản trở một cách có hệ thống các quyền tự do hiến định như tự do ngôn luận, tự do lập hội ôn hòa.
Lillian Hellman (1905 -1984) từng bị truy bức vì quan điểm thiên tả ở Mỹ
Họ cũng thường nói chính quyền Việt Nam đàn áp những người lên tiếng chất vấn chính sách nhà nước, tố cáo tham nhũng, hay kêu gọi cải cách dân chủ, điều nhà nước Việt Nam luôn bác bỏ.
Gần đây, các tổ chức nhân quyền quốc tế nêu lên hiện tượng công an Việt Nam theo dõi gắt gao, hạn chế đi lại trong nước và cấm xuất cảnh những người bị quy kết là 'nguy hiểm' cho an ninh quốc gia.
Trong một diễn biến liên quan với hai người được nhận giải trong cùng một nhà, hôm 16/12 tại sân bay Tân Sơn Nhất, TP Hồ Chí Minh, công an cấm blogger Huỳnh Trọng Hiếu rời Việt Nam đi Mỹ để nhận giải thưởng Bấm Hellman/Hammett năm 2012 thay cho cha Huỳnh Ngọc Tuấn và chị gái Huỳnh Thục Vy và tịch thu hộ chiếu của Hiếu dù ông đã có visa đi Mỹ.
Năm nay, Human Rights Watch cũng tưởng niệm cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Nguyễn Chí Thiện, người nhận giải thưởng Hellman/Hammett năm 1994 mới qua đời khi lưu vong tại Mỹ hồi tháng 10 vừa qua.
Giải thưởng này mang tên nhà biên kịch người Mỹ Lillian Hellman và bạn đồng hành lâu năm của bà, tiểu thuyết gia Dashiell Hammett từng bị phái hữu tại Mỹ truy bức vì coi họ là 'cộng sản'.
Trị giá của giải thưởng này là 10 nghìn USD cho một người, và từ 23 năm qua, đã có trên 750 người trên toàn thế giới được giải.
‘Xin lỗi nhiều quá thì thành mị dân’
Mang ơn Trung Quốc đến bao giờ?
Việt Nam 'gần cuối bảng về độ hạnh phúc'
Mỹ 'triển khai vũ khí mới ở Châu Á'
THỨ SÁU, NGÀY 21 THÁNG MƯỜI HAI NĂM 2012
Các blogger Việt Nam được vinh danh vì đã dấn thân cho nhân quyền
Năm người được trao giải thưởng uy tín Hellman/Hammett
HRW (New York, ngày 20 tháng Mười Hai năm 2012) – Hôm nay, Tổ
chức Theo dõi Nhân quyền công bố có năm blogger người Việt trong số 41 cá nhân
xuất sắc từ 19 quốc gia vừa được trao giải thưởng uy tín Hellman/Hammett để ghi
nhận lòng dũng cảm và kiên định trước sức ép đàn áp chính trị. Đó là Huỳnh
Ngọc Tuấn, Huỳnh Thục Vy, Nguyễn Hữu Vinh, Phạm
Minh Hoàng vàVũ Quốc Tú (xin xem tiểu sử tóm tắt của từng
người ở cuối bài).
“Cũng như những người Việt khác đang thực thi quyền tự do ngôn
luận, nhiều người trong giới blogger ngày càng phát triển của đất nước này đang
phải chịu sức ép gia tăng từ các hành động đe dọa, tấn công, thậm chí bị bỏ tù
chỉ vì bày tỏ quan điểm của mình một cách ôn hòa,” ông Brad Adams, Giám đốc phụ
trách Châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, là tổ chức quản lý giải thưởng
thường niên Hellman/Hammett nói. “Qua việc vinh danh năm cá nhân dũng
cảm này, những người đã phải chịu đựng nhiều và đang tiếp tục đối mặt với những
nguy cơ đe dọa các quyền cơ bản của mình, chúng tôi có vinh dự được tiếp thêm
sức mạnh cho những tiếng nói mà Đảng Cộng sản đang cầm quyền tại Việt Nam muốn
ngăn cản họ không được tham gia công luận về nhiều vấn đề chính trị và xã hội
của Việt Nam.”
Những người Việt mà tiếng nói phê bình và cảnh tỉnh bị chính quyền
muốn dập tắt được trao giải năm nay thể hiện sự đa dạng của nhiều thành phần
trong xã hội, gồm: nhà vận động tự do tôn giáo Nguyễn Hữu Vinh (J.B Nguyễn Hữu
Vinh); nhà bảo vệ nhân quyền Phạm Minh Hoàng (bút danh Phan Kiến Quốc); nhà báo
tự do Vũ Quốc Tú (bút danh Uyên Vũ), nhà văn Huỳnh Ngọc Tuấn và nhà bình luận
chính trị, xã hội trẻ tuổi Huỳnh Thục Vy. Cả năm người đều bị chính quyền đàn
áp vì những bài viết của họ.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu rằng chính quyền Việt Nam
cản trở một cách có hệ thống các quyền tự do ngôn luận, lập hội và nhóm họp ôn
hòa, và đàn áp những người lên tiếng chất vấn chính sách nhà nước, vạch trần
quan chức tham nhũng, hay kêu gọi các giải pháp dân chủ thay thế cho chế độ cai
trị độc đảng. Những người cầm bút thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ bị các
“tòa án nhân dân” kết án tù nhiều năm, bị công an tạm giữ và thẩm vấn liên
miên, bị nhiều cơ quan chính quyền theo dõi gắt gao, hạn chế đi lại trong nước
và cấm xuất cảnh, bị nhân viên an ninh và côn đồ lạ mặt đánh đập, bị phạt hành
chính, và bị cản trở các cơ hội tìm việc làm để sinh sống.
Vào ngày 16 tháng Mười Hai, tại sân bay Tân Sơn Nhất, thành phố Hồ
Chí Minh, công an cấm blogger Huỳnh Trọng Hiếu rời Việt Nam đi Mỹ để nhận giải
thưởng Hellman/Hammett năm 2012 thay cho cha Huỳnh Ngọc Tuấn và chị gái Huỳnh
Thục Vy, đồng thời tịch thu hộ chiếu của anh. Theo công an, họ làm như vậy theo
yêu cầu của công an tỉnh Quảng Nam, nơi gia đình họ Huỳnh sinh sống. Hai người
được nhận giải Hellman/Hammett 2012 khác là blogger Nguyễn Hữu Vinh và Vũ Quốc
Tú cũng từng bị cấm rời khỏi Việt Nam (Nguyễn Hữu Vinh trong tháng Tám năm 2012
vàVũ Quốc Tú vào tháng Năm năm 2010).
Blogger Phạm Minh Hoàng đang thi hành án 3 năm quản chế, và không được ra khỏi
địa phận phường đang cư trú.
Trong một vụ việc gần đây, ba thành viên sáng lập Câu
lạc bộ Nhà báo Tự do, từng được nhận giải thưởng Hellman/Hammett,
Nguyễn Văn Hải (viết blog với bút danh Điếu Cày), Tạ Phong Tần và Phan Thanh
Hải (viết blog với bút danh Anhbasg) bị
xử án tù giam vào ngày 24 tháng Chín năm 2012 với tội danh
“tuyên truyền chống nhà nước.” Cũng trong tháng đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng,
người đang chịu sức ép đấu đá chính trị, đã lệnh cho Bộ Công an tấn công các
blog và trang mạng không vừa ý chính phủ, trừng phạt những người sáng lập ra
các blog và trang mạng đó, và cấm công chức, viên chức nhà nước đọc và/hoặc
phát tán thông tin từ các trang nói trên.
“Trong khi chính quyền Việt Nam gia tăng đàn áp các cộng đồng liên
mạng đang cất lên tiếng nói trực ngôn ngày càng mạnh bạo, hơn bao giờ hết, thế
giới cần hưởng ứng việc làm của năm người Việt Nam được nhận giải thưởng
Hellman/Hammett năm nay,” ông
Adams phát biểu. “Các quốc gia dân chủ trên thế giới không nên lẳng
lặng tiếp tục làm ăn với Việt Nam như không có chuyện gì xảy ra. Ngược lại, họ
nên đặt yêu cầu thả hết các tù nhân chính trị và những người cầm bút làm một
điều kiện cho quan hệ hữu hảo.”
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền cũng tưởng niệm cuộc đời và sự nghiệp
của nhà thơ Nguyễn Chí Thiện, người nhận giải thưởng
Hellman/Hammett năm 1994 mới qua đời tại nơi lưu vong vào ngày mồng 2 tháng
Mười năm 2012. Từng được suy tôn là một trong những nhà thơ chính trị lớn nhất
của Việt Nam, Nguyễn Chí Thiện là biểu tượng của ý chí và lòng dũng cảm cá
nhân, bất chấp mọi nỗ lực của chính quyền Việt Nam nhằm dập tắt tiếng nói của
ông trong suốt mấy thập kỷ. Lần đầu Nguyễn Chí Thiện bị bắt là năm 1960 vì ông
dám bắt bẻ phiên bản của Đảng Cộng sản Việt Nam về lịch sử. Vào năm 1979, trong
khoảng thời gian được tự do ngắn ngủi giữa các đợt tù đày, ông tới sứ quán Anh
ở Hà Nội để tìm cách công bố với thế giới hàng trăm bài thơ do ông thầm lặng
sáng tác và thuộc lòng trong những lần ở tù trước đó, dù biết mình sẽ bị bắt
lại. Các bài thơ đó được xuất bản trong tập thơ có tựa đề “Hoa Địa ngục,” trở
thành hiện tượng văn học trên khắp thế giới trong khi chính tác giả đang mòn
mỏi sau song sắt của hàng loạt nhà tù ở Việt Nam.
Về Giải thưởng Hellman/Hammett
Giải thưởng thường niên Hellman/Hammett được trao cho các nhà văn
trên khắp thế giới là nạn nhân của đàn áp chính trị hoặc lạm dụng về nhân
quyền. Một ban tuyển chọn uy tín sẽ trao giải thưởng bằng tiền mặt nhằm vinh
danh và trợ giúp những cây bút mà công việc sáng tác và hoạt động của họ bị đàn
áp do chính sách hà khắc của chính quyền.
Giải thưởng này mang tên nhà biên kịch người Mỹ Lillian
Hellman và bạn đồng hành lâu năm của bà, tiểu thuyết gia Dashiell
Hammett. Cả hai đều từng bị truy vấn trước các ủy ban quốc hội Mỹ về niềm
tin chính trị và liên hệ với các nhóm phái của họ trong thời kỳ điều tra chống
cộng ngặt nghèo do Thượng nghị sĩ Joseph McCarthy dấy lên vào thập niên 1950.
Hellman chịu thiệt thòi về nghề nghiệp và gặp khó khăn khi kiếm việc làm.
Hammet phải vào tù một thời gian.
Năm 1989, những người chịu trách nhiệm điều hành di chúc của
Hellman đề nghị Tổ chức Theo dõi Nhân quyền thiết lập một chương trình nhằm
giúp đỡ các cây bút bị đàn áp vì bày tỏ những quan điểm ngược với chính phủ của
họ, vì chỉ trích các quan chức hoặc các hành động của chính phủ, hoặc vì viết
về những đề tài mà chính phủ của họ không muốn phơi bày ra ánh sáng.
Trong 23 năm qua, hơn 750 cây bút từ 92 nước đã nhận giải
Hellman/Hammett với phần thưởng lên tới 10.000 đô la Mỹ một người, tổng giá trị
lên tới hơn 3 triệu đô la Mỹ. Chương trình này cũng trao những khoản tài trợ
khẩn cấp nhỏ cho những người cầm bút đang cần cấp tốc rời khỏi đất nước của họ,
hoặc những người cần được điều trị y tế ngay sau khi ra tù hoặc bị tra tấn.
“Giải Hellman/Hammett nhằm mục đích giúp đỡ những nhà văn đã chịu
thiệt thòi vì bày tỏ những ý kiến hoặc thông tin chỉ trích các chính sách hay
phê phán nhà cầm quyền,” Lawrence
Moss, điều phối viên của giải thưởng, phát biểu. “Nhiều nhà văn
được vinh danh qua giải thưởng này cùng chia sẻ mục đích chung với Tổ chức Theo
dõi Nhân quyền: Bảo vệ nhân quyền cho những người dễ bị tổn thương bằng cách
đưa ra trước ánh sáng những vụ lạm dụng và xây dựng áp lực công luận để thúc
đẩy những thay đổi tích cực.”
Để xem tiểu sử của tất cả các nhà văn được công khai trao giải
thưởng Hellman-Hammett năm 2012, xin truy cập: http://www.hrw.org/node/112138
Hạn nộp hồ sơ đề cử giải thưởng Hellman/Hammett 2013 là ngày 15
tháng Hai năm 2013.
Thông tin thêm về chương trình Hellman/Hammett và mẫu đề cử giải
2013 có tại tranghttp://www.hrw.org/hhgrants/nominations
Muốn xem thêm các báo cáo về Việt Nam của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền,
xin truy cập:https://www.hrw.org/languages?lang=vi
Muốn có thêm thông tin, xin liên hệ:
Ở Washington, DC, John Sifton (tiếng Anh): +1-646-479-2499 (di
động); hoặc siftonj@hrw.org.
Đăng ký cập nhật trên twitter @johnsifton
Ở New York, Lawrence Moss (tiếng Anh), +1-212-216-1810; +1-212-228-4272 (di
động); hoặcmossl@hrw.org
Ở Boston, Phil Robertson (tiếng Anh, tiếng Thái):
+ 1-917-378-4097 (di động); hoặcrobertp@hrw.org.
Đăng ký cập nhật trên twitter @Reaproy
Ở San Francisco, Brad Adams (tiếng
Anh): +1-510-926-8443 (di động); hoặc adamsb@hrw.org. Đăng ký cập nhật trên twitter
@BradAdamsHRW
Lý lịch và trích dẫn bài viết của những người ở Việt Nam được
trao giải Hellman -Hammett 2012
Huỳnh Ngọc Tuấn
Huỳnh Ngọc Tuấn là một cây bút có nhiều ảnh hưởng với hàng chục
bài báo, xã luận và một tập truyện phơi bày những bất công xã hội và bạo quyền
của chính phủ. Các bài viết của ông đề cao nhân quyền, dân chủ và niềm tin cá
nhân về tính ưu việt của một hệ thống đa đảng. Ông bị bắt vào tháng Mười năm
1992 vì muốn chuyển ra nước ngoài tập truyện phê phán chính sách nhà nước,
khiến ông bị khởi tố về tội tuyên truyền chống nhà nước Xã hội chủ nghĩa. Vào
tháng Tư năm 1993, ông bị xử 10 năm tù kèm theo 4 năm quản chế. Mặc dù vậy, sau
đó ông vẫn tiếp tục duy trì thái độ bất đồng chính kiến, và viết một cuốn hồi
ký ghi lại quãng thời gian mười năm trải qua các nhà tù khác nhau. Năm 2007,
ông gia nhập Khối 8406, một nhóm cổ vũ cho dân chủ.
Năm 2011, công an khám nhà Huỳnh Ngọc Tuấn và tịch thu một máy
tính, các phụ kiện máy tính và nhiều sổ tay, vở viết. Ông bị phạt 100 triệu
đồng Việt Nam (khoảng 5.000 đô la Mỹ) về tội dùng công nghệ thông tin hoạt động
tuyên truyền chống nhà nước. Công an gây sức ép khiến Huỳnh Ngọc Tuấn không thể
tìm được việc làm. Hai người con ông Huỳnh Ngọc Tuấn là Huỳnh Thục Vy và Huỳnh
Trọng Hiếu cũng là những người viết blog nổi tiếng. Họ cũng phải chịu sự theo
dõi, đe dọa, thẩm vấn và các hình thức sách nhiễu khác của công an, như bị thu
máy chụp hình và điện thoại di động.
“Ở VN chi phối mọi mối quan hệ xã hội không phải là Luật pháp mà
là ý chí của Đảng CS. Đảng CS có toàn quyền tuyệt đối trong mọi quyết định, từ
những việc có liên quan đến vận mệnh quốc gia, tương lai dân tộc cho đến kinh
tế, văn hóa và đời sống của nhân dân. Đảng CS vừa có trong tay sức mạnh “cứng”
như nhà tù, công an hùng hậu, quân đội đông đảo và cả hệ thống “Pháp luật” để
phục vụ cho quyền uy đó. Và họ có cả “quyền lực mềm” như: nguồn tài nguyên quốc
gia, hệ thống báo chí, đài phát thanh, truyền hình, giáo hội quốc doanh… cho
nên họ có thể kiểm soát và chi phối xã hội bằng sức mạnh của quyền lực “cứng”
hoặc sử dụng quyền lực “mềm” như chiếc đũa thần chỉ đạo từ trên cao, và dân
chúng bị biến thành một bầy cừu, một thứ con rối mà không hề hay biết hoặc hay
biết nhưng bất lực hoặc đồng lõa.” – Huỳnh Ngọc Tuấn, 2012
Huỳnh Thục Vy
Con gái ông Huỳnh Ngọc Tuấn, Huỳnh Thục Vy là một người viết blog
chính trị trẻ tuổi có nhiều bài viết được phổ biến rộng rãi trên mạng. Vì có
cha là tù nhân chính trị, Huỳnh Thục Vy sớm phải chịu sự kỳ thị từ thời thơ ấu.
Đến cuối năm 2008, cô bắt đầu đăng một số bài viết trên trang web Đàn Chim Việt
ở nước ngoài. Các bài viết của Huỳnh Thục Vy đề cập đến nhiều vấn đề chính trị,
xã hội và đề cao một hệ thống chính trị đa đảng, tự do và dân chủ, và kêu gọi
những người trẻ tuổi quan tâm hơn đến chính trị và xã hội. Dù chỉ tự học về
luật, nhưng Huỳnh Thục Vy nổi lên như một nhân vật vận động cho một xã hội pháp
quyền, và viết nhiều bài ủng hộ những nhà hoạt động pháp lý bị bỏ tù vì các
tham gia các hoạt động ôn hòa.
Sau khi tư gia của gia đình họ Huỳnh bị khám xét, sách vở và máy
tính bị tịch thu (như đã kể ở phần trên), Huỳnh Thục Vy bị phạt hành chính 85
triệu đồng Việt Nam (khoảng 4,250 đô la Mỹ). Cũng giống như cha mình, sức ép
của công an khiến Huỳnh Thục Vy gặp nhiều trở ngại khi đi tìm việc làm để sinh
sống.
“Ở Việt Nam, đi bầu cử là một chuyện không thể không làm – dù có
muốn hay không. Đơn giản vì chuyện bầu bán ở đây không có gì quan trọng bởi nó
hoàn toàn không thay đổi hay ảnh hưởng gì đến bất cứ vấn đề lớn nhỏ nào liên
quan đến quốc gia ở tầm vĩ mô, nó cũng chẳng liên quan gì đến đời sống của từng
cộng đồng dân cư cụ thể nào…
“Im lặng trước nghịch lý chính là đồng ý với sự nghịch lý đang
diễn ra và điều ấy là thiếu trách nhiệm với bản thân mình, cũng như thiếu tinh
thần xã hội với đất nước. Chúng ta phải lựa chọn cho chính mình một xã hội tiến
bộ, trong đó quyền bầu cử, ứng cử phải được diễn ra trong công bằng, dân chủ và
tự do đúng nghĩa.” – Huỳnh Thục Vy, 2011
Nguyễn Hữu Vinh
Nguyễn Hữu Vinh (Jean Baptiste Nguyễn Hữu Vinh hoặc J.B Nguyễn Hữu
Vinh) là một blogger Công giáo nổi tiếng, vận động cho tự do tôn giáo và các
quyền cơ bản của con người. Ông viết về các vấn đề được công luận quan tâm
nhiều, ví dụ như nạn cưỡng chế đất đai, nạn bạo hành của công an, chính sách hà
khắc của chính quyền, và các hành động đàn áp tôn giáo và tự do tôn giáo. Ông
cũng nổi tiếng với loạt phóng sự năm phần tả chi tiết phiên xử phúc thẩm nhà hoạt động pháp lý nổi tiếng,
Ts. Cù Huy Hà Vũ. Ngoài ra, Nguyễn Hữu Vinh còn sáng tác thơ và
truyện ngắn bình về các vấn đề chính trị và xã hội. Trong số các bài viết năm
2012 trên blog của ông có truyện trào phúng bốn kỳ nhan đề “Gặp Tổng thống
Obama” với nhân vật chính là tác giả, gặp được Obama trong mơ và hai người trao
đổi về các vấn đề như tự do ngôn luận và tự do báo chí.
Nguyễn Hữu Vinh bị theo dõi gắt gao, đe dọa, thẩm vấn và tạm giữ.
Ông từng hai lần bị côn đồ lạ mặt tấn công: lần thứ nhất vào tháng Giêng năm
2010, khi đưa tin công an ngược đãi giáo dân trong vụ tranh chấp đất đai giữa
giáo xứ Đồng Chiêm và chính quyền địa phương; lần sau, vào tháng Bảy năm 2012,
sau khi đưa tin trên blog về các cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc ở Hồ Hoàn
kiếm, Hà Nội. Hồi tháng Tám năm 2012, chính quyền cấm Nguyễn Hữu Vinh rời Việt
Nam để đưa mẹ đi chữa bệnh tại Singapore.
Con đường hàng tỉnh tôi đi
Sáu mươi năm ấy có gì đổi thay?
Bên đường, biệt thự đang xây
Ống tiêm, kim chích vứt đầy lối xưa
Mấy đứa nghiện hút vật vờ
Cháu con các cụ ngày xưa đi cày
Mấy đứa nghiện hút vật vờ.
Là con các cụ ngày xưa đi cày
Hỏi sao ra nông nỗi này
Thưa rằng, dự án đổi thay từng giờ
Bờ xôi ruộng mật khi xưa
Đã thành dự án cho vừa lòng quan
Nửa mơ, nửa tỉnh bàng hoàng
Nông thôn đổi mới, tan hoang từng nhà
Nông dân, người chủ khi xưa
Thành dân lưu lạc, vật vờ hôm nay
Dân oan tăng trưởng từng ngày
Trước làm nông nghiệp, ngày nay… thị thành – Nguyễn Hữu Vinh, 2012
Phạm Minh Hoàng
Phạm Minh Hoàng (bút danh Phan Kiến Quốc) từng giảng dạy khoa học
ứng dụng tại Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh. Trên blog, ông viết về
các vấn đề chính trị và xã hội, như quyền của người lao động, nạn hủy hoại các
di tích văn hóa trên khắp đất nước và nạn ô nhiễm môi trường. Ông mở các khóa
dạy kỹ năng “mềm” cho thanh niên, dạy họ cách xây dựng lòng tự tin và hình
thành thế giới quan khoa học để chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai. Theo báo
chí nhà nước, Phạm Minh Hoàng bị quy là đã dạy thanh niên về bất phục tùng dân
sự trong các khóa học này.
Phạm Minh Hoàng bị bắt ngày 13 tháng Tám năm 2010 vì bị quy cho là
có quan hệ với một đảng bị chính quyền Việt Nam cấm đoán là Việt Tân, tổ chức
từng âm mưu nổi dậy chống cộng sản nhưng sau này đã chuyển hướng sang đấu tranh
ôn hòa. Tổ chức Theo dõi Nhân quyền không thấy chứng cứ nào cho thấy Phạm Minh
Hoàng đã ủng hộ hay tham gia bạo động chống chính phủ. Ngược lại, theo chính
báo chí nhà nước, “tội” của Phạm Minh Hoàng là đã viết “33 bài xuyên tạc chính sách
và đường lối của Đảng và Nhà nước.” Ông bị Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí
Minh xử ngày mồng 10 tháng Tám năm 2011 về tội “hoạt động nhằm lật đổ chính
quyền nhân dân.” Ông bị kết án theo điều 79 của bộ luật hình sự Việt Nam với
mức án ba năm tù giam, kèm theo ba năm quản chế. Trong phiên
xử phúc thẩm ngày 29 tháng Mười Một năm 2011, Tòa án Nhân dân Tối
cao giảm mức án dành cho ông xuống còn 17 tháng, nhờ đó Phạm Minh Hoàng được
thả ngày 13 tháng Giêng năm 2012. Tuy nhiên, ông hiện đang trong thời gian quản
chế ba năm, và không được rời khỏi địa bàn phường đang cư trú.
“Trong một thời gian dài, VN là nơi có giá nhân công thuộc hàng rẻ
nhất thế giới. Điều này đã hấp dẫn các nhà đầu tư, chủ yếu là các ngành thâm
dụng lao động. Đến nay, VN đã trở thành nơi gia công lớn trong khu vực. Hệ quả
của giá nhân công rẻ là đời sống công nhân ngày càng tồi tệ. Từ đó làm nảy sinh
mâu thuẫn, tranh chấp, ngừng việc tập thể…
“Nếu nhà nước không có những cơ chế bảo vệ người lao động mà mãi
chạy theo con số tăng trưởng thì những xung đột này sẽ chẳng bao giờ chấm dứt
và VN sẽ mãi mãi chẳng bao giờ thoát khỏi kiếp gia công với những rủi ro, những
bất trắc, những lệ thuộc mà chúng ta vẫn thường thấy.
“Để trả giá cho việc ổn định chính trị và tăng trưởng kinh tế,
nông dân và công nhân là nạn nhân đã đành, nhưng còn một tác hại vô cùng quan
trọng là vấn đề ô nhiễm môi trường đã đang và sẽ hủy hoại sức khỏe của hàng
triệu người trong những năm tháng tới.” – Phạm Minh Hoàng, 2009
Vũ Quốc Tú
Vũ Quốc Tú (bút danh Uyên Vũ) là một nhà báo tự do và blogger. Ông
viết cho báo chí của nhà nước trong thập niên 1990 và bắt đầu viết blog từ giữa
những năm 2000. Vũ Quốc Tú là thành viên sáng lập của Câu
lạc bộ Nhà báo Tự do, được thành lập vào tháng Chín năm 2007 với mục
đích vận động cho tự do ngôn luận và báo chí độc lập. Sau khi ra đời, trong mấy
tháng đầu tiên, các thành viên của câu lạc bộ liên tiếp đưa tin về những chuyện
hoặc sự kiện bị chính quyền và báo chí nhà nước ỉm đi hoặc lờ đi. Ví dụ như, họ
đưa tin về những cuộc đình công tự phát của công nhân khu công nghiệp Bình
Dương, về vụ xử các nhà bất đồng chính kiến nổi tiếng như Lê Thị Công Nhân và
Nguyễn Văn Đài, các vụ biểu tình ngoài đường phố phản đối Thế Vận Hội Bắc Kinh
năm 2008, các vụ tranh chấp đất đai giữa nhà thờ Công giáo và chính quyền địa
phương, và các vụ biểu tình của sư sãi Miến Điện năm 2007. Ba thành viên khác
của Câu lạc bộ Nhà báo Tự do cũng đã từng được nhận giải thưởng
Hellman/Hammett, là các blogger: Nguyễn Văn Hải (bút
danh Điếu Cày),Phan Thanh Hải (bút danh Anh Ba Sài Gòn
hay Anhbasg) và Tạ Phong Tần, cả ba người đều đang
phải ngồi tù vì đã thực thi quyền tự do ngôn luận.
Vũ Quốc Tú viết về các vấn đề xã hội, kinh tế và chính trị. Ông là
người điểm sách cuốn “Trại Súc vật” của Orwell, và các tập thơ bất đồng chính
kiến của Trần Vàng Sao và Bùi Chát. Ông cũng lên tiếng bênh vực cho cây bút
đồng nghiệp Nguyễn Văn Hải đang bị tù đày.
Vũ Quốc Tú sống cùng vợ là Lê Ngọc Hồ Điệp, người viết blog với
bút danh Trăng Đêm. Hai vợ chồng họ đã bị công an sách nhiễu trắng trợn, từ
theo dõi gắt gao đến thẩm vấn và đánh đập. Vào ngày mồng 1 tháng Năm năm 2010,
công an tạm giữ Vũ Quốc Tú và Lê Ngọc Hồ
Điệp ở sân bay Tân Sơn Nhất Thành phố Hồ Chí Minh khi họ chuẩn
bị lên máy bay đi Băng Cốc nghỉ tuần trăng mật. Công an câu lưu và thẩm vấn họ
trong suốt mấy tiếng đồng hồ và cấm họ xuất cảnh, viện dẫn lý do cần bảo vệ an
ninh quốc gia. Công an cũng gây sức ép ngăn không cho Vũ Quốc Tú tìm được việc
làm.
“…chúng tôi tham gia biểu tình cũng là một cách bày tỏ thái độ một
cách ôn hòa. Nhưng nhiệt tình của thanh niên Việt Nam từ Hà Nội đến Sài Gòn đã
bị từ chối, các cuộc biểu tình ôn hòa tắt ngấm. Tôi mất việc đến hôm nay, nhiều
người khác mất chỗ ở, mất việc làm kiếm sống. Những người hăng say nhất lại bị
gặp khó khăn nhiều nhất. Có người bỏ nước ra đi… Những tấm lòng yêu nước nhìn
nhau e dè. Nhưng tôi vẫn tin, dù chỉ là những cánh én nhỏ nhoi, những người
thanh niên đầy sức sống ấy đã báo hiệu là Mùa Xuân của tổ quốc Việt Nam đang
về.” – Vũ Quốc Tú, 2009.
HRW gửi Dân Làm Báo
No comments:
Post a Comment
Thanks for your Comment