Sent: Saturday, 22 December 2012 2:42 AM
Subject:  BIẾT QUA VỀ HỎA TIỂN

 

 

 

BIẾT QUA VỀ HỎA TIỂN

tka23 post

Hỏa tiển Redstone của chương trình Mercury

Mô hình hỏa tiển

(Hán-Việt: hỏa tiễn) là một vũ khí bay, có hoặc không có điều khiển, chỉ sử dụng một lần, chuyển động nhờ sức đẩy theo nguyên tắc phản lực do khí phụt ra từ động cơ hỏa tiển  (xem thêm Định luật 3 Newton).

Trong tiếng Anh, người ta phân biệt hai loại hỏa tiển .

• Loại thứ nhất là rocket  dùng nhiên liệu rắn và không có điều khiển.
• Loại thứ hai là missile, có thể dùng nhiên liệu rắn hoặc lỏng và có hệ điều khiển.

Tuy nhiên, sự phân biệt này chỉ áp dụng đối với trường hợp các vũ khí,  chứ không áp dụng đối với các hỏa tiển dân sự hoặc hỏa tiển dùng để phóng phi thuyền  lên quỹ đạo.

Có rất nhiều loại hỏa tiển  và có nhiều cỡ khác nhau, từ loại rất nhỏ đến các loại  lớn như các hỏa tiển  dùng để phóng các phi thuyền.

 Từ nguyên

Từ ngữ Hán-Việt "hỏa tiễn"("hỏa" có nghĩa "lửa", "tiễn" có nghĩa " mũi tên"). Hỏa tiễn ban đầu là những mũi tên buộc liều cháy. Mũi tên được phóng đi (chẳng hạn bằng cung) đem theo lửa để đốt mục tiêu. Loại "hỏa tiễn" này khác hoàn toàn với hỏa tiễn hiện nay: lấy "hỏa" đẩy "tiễn" đi. Người ta đã dùng từ "tên lửa" hay "hỏa tiễn" để chỉ thứ đạn phản lực chỉ vì chúng cũng để lại cái đuôi sáng  như hỏa tiễn thời cổ.

 Các thành phần căn bản

• Đầu đạn: là thành phần chứa chất nổ (chất nổ ,đầu đạn hạt nhân), hiệu quả của hỏa tiển  phụ thuộc vào hiệu quả tiêu diệt mục tiêu của đầu đạn tại mục tiêu xác định.
• Thân có hình dạng khí động: Là hình dạng thiết kế tạo cho thân hỏa tiển có lực cản không khí nhỏ nhất để có thể bay xa.
• Hệ thống điều khiển: Là hệ thống giữ cho hỏa tiển ổn định trong khi bay (con quay, cánh hỏa tiển) và tác động làm thay đổi hướng và độ cao của hỏa tiển  theo tín hiệu nhận được từ hệ thống chỉ huy ,để bay đến mục tiêu cần tiêu diệt.
• Hệ thống dẫn đường:lazer, ra đa,cảm ứng hồng ngoại
• Hệ thống đẩy: Là hệ thống cung cấp lực đẩy cho hỏa tiển , thông thường nó là các động cơ phản lực....
• Cơ cấu bảo hiểm và điểm hỏa: Là bộ phận làm cho đầu đạn của hỏa tiển hoạt động tại một thời điểm nhất định theo yêu cầu.
• Hệ thống cung cấp điện: Là hệ thống tạo ra điện thế cung cấp cho các hệ thống làm việc như: hệ thống dẫn hướng, hệ thống điều khiển, cơ cấu bảo hiểm và điểm hỏa hoạt động, v.v..
• Nhiên liệu: nhiên liệu rắn, hydro lỏng , oxi lỏng ,cồn ...

 Phân loại haỏ tiển

Có thể phân loại theo nhiều tiêu chuẩn :

Theo công dụng

• Hỏa tiển chiến đấu
• Hỏa tiển huấn luyện
• Hỏa tiển  nghiên cứu khoa học
• Hỏa tiển vũ trụ để du hành vũ trụ (còn gọi là hỏa tiển  mang, hỏa tiển  đẩy hay hỏa tiển  chuyển tải)

 Theo hệ thống điều khiển

• Hỏa tiển có điều khiển: quỹ đạo bay hoặc các tham số khác được hiệu chỉnh trong khi bay,  có thể được điều khiển theo nhiều phương thức như theo chương trình cài đặt sẵn (tự lập), điều khiển từ xa, tự dẫn...
• Hỏa tiển  không điều khiển: không có tác động nào hiệu chỉnh quỹ đạo và các tham số khi bay.

Theo số tầng

Hình ví dụ về hỏa tiển  nhiều tầng

• Hỏa tiển  một tầng
• Hỏa tiển nhiều tầng

Khi hỏa tiển  đang họat động,  nhiên liệu giảm dần, khiến cho trọng lượng vô ích (phần vỏ của bình chứa nhiên liệu ) tăng dần lên. Vì thế càng về cuối hành trình, hiệu suất sức đẩy của hỏa tiển  giảm đi. Vì thế khi thiết kế hỏa tiển, thùng nhiên liệu được ráp bởi nhiều phần (gọi là các tầng), và chúng được vứt khỏi hỏa tiển  khi nhiên liệu trong phần đó vừa cạn

Do vậy loại hỏa tiển  này phần cánh dẫn hướng thường nằm ở phía trước, và trên mỗi tầng đều có các cánh ổn định để thay thế cho các cánh trên các tầng bị mất

 Theo đầu đạn

• Hỏa tiển mang đầu đạn hạt nhân
• Hỏa tiển  mang đầu đạn thông thường

 Theo tầm hoạt động

• Hỏa tiển tầm ngắn
• Hỏa tiển tầm trung
• Hỏa tiển tầm xa
• Hỏa tiển vượt đại châu (còn gọi là hỏa tiển  đạn đạo liên lục địa có thể bắn đến mọi điểm trên Trái Đất)

SRBM - Short Range Ballistic Missile < 1,000 km

MRBM - Medium Range Ballistic Missile 1,000-2,500 km

IRBM - Intermediate Range Ballistic Missile 2,500-3,500 km

LRICBM - Limited Range Intercontinental Ballistic Missile 3,500-8,000 km

FRICBM - Full Range Intercontinental Ballistic Missile 8,000-12,000 km

(Theo http://www.fas.org/)

Theo  nhiệm vụ

• Hỏa tiển chiến lược: là loại hỏa tiển đạn đạo loại lớn mang đầu đạn hạt nhân sức huỷ diệt  lớn dùng để huỷ diệt các thành phố, cơ sở hạ tầng... của đối phương, sự huỷ diệt của nó có vai trò quyết định kết cục chiến tranh. Đương lượng nổ của đầu đạn hỏa tiển  chiến lược phải tính bằng megaton.
• Hỏa tiển  chiến thuật: mang đầu đạn hạt nhân để tiêu diệt các lực lượng quân sự của đối phương trong một khoảng chiến trường nhỏ hẹp, đương lượng nổ chỉ tính bằng kiloton.

Theo đặc tính quỹ đạo và đặc điểm cấu tạo

• Hỏa tiển  đạn đạo (còn gọi là  đường đạn): là loại hỏa tiên có phần lớn quỹ đạo tuân theo phương trình của vật dưới tác động của trường trọng lực. Loại hỏa tiển  này không bị tác động bởi lực nâng khí động học, thường được phóng thẳng đứng vượt ra khỏi tầng khí quyển đậm đặc và xâm nhập vũ trụ như một phi thuyền.
• Hỏa tiển hành trình còn gọi là hỏa tiển  cruise,  hỏa tiển  có cánh hay hỏa tiển  tuần kích: là loại hỏa tiển  có bay trong phạm vi tầng khí quyển thấp, luôn chịu tác động của lực nâng khí động học, bay theo cao độ địa hình.

 Theo nơi phóng và vị trí mục tiêu

• Hỏa tiển đất đối đất
• Hỏa tiển  đất đối không
• Hỏa tiển đất đối hải
• Hỏa tiển hàng không (gồm 3 loại: Hỏa tiển không đối không, Hỏa tiển không đối đất, Hỏa tiển không đối hải)
• Hỏa tiển hải đối không

 Theo đối tượng tác chiến

• Hỏa tiển phòng không
• Hỏa tiển chống tăng
• Hỏa tiển  chống ra-đa
• Hỏa tiển chống Hỏa tiển
• Hỏa tiển chống ngầm (còn gọi là ngư lôi)

BKTT