Khi tội ác mang khuôn mặt bình thường

 

Khi tội ác mang khuôn mặt bình thường

Song Chi

Hầu như ngày nào cũng vậy, báo chí Việt Nam đều có thông tin về những vụ tội phạm hình sự, gọi chung là “cướp, giết, hiếp” các kiểu. Ðiều đáng lo ngại là càng ngày đối tượng phạm tội càng đa dạng và trẻ hóa.

‘Sát thủ’ Lê Văn Luyện, chưa đủ 18 tuổi, giết cả một gia đình chủ tiệm vàng ở Bắc Giang. (Hình: Báo Pháp Luật Sài Gòn)

Một trong những vụ án làm rúng động dư luận xã hội trong năm 2011 là vụ gia đình một chủ tiệm vàng ở Bắc Giang bị giết chết để cướp tài sản. Khi phạm tội, sát thủ Lê Văn Luyện chưa đến 18 tuổi.

Trong vụ hiếp dâm một nữ sinh rồi giết chết, thả trôi sông ở Thanh Hóa vào ngày 11 tháng 8 năm 2012, hung thủ Lê Tuấn Anh chỉ mới 16 tuổi, đã thản nhiên nói với các điều tra viên: “Cháu có họ hàng với sát thủ Lê Văn Luyện”!

Cũng trong tháng 8 năm 2012, cũng ở Thanh Hóa, do cần tiền để trả nợ, Trần Quang Ðức, một học sinh lớp 11 đã đột nhập vào nhà hàng xóm, khi bị phát hiện Ðức đã chém chết chị chủ nhà. Trần Quang Ðức sinh năm 1995, lúc phạm tội 17 tuổi...

Cũng vì muốn cướp tiền, Lê Hải Lộc ở Cần Thơ đã sát hại một người quen bằng 16 nhát dao, vụ án xảy ra vào năm 2011, khi đó Lê Hải Lộc mới 15 tuổi...

Mức độ dã man, không còn chút tính người của các vụ án cũng ngày càng tăng.

Trong vụ Lê Văn Luyện, hung thủ không chỉ giết hai vợ chồng chủ tiệm vàng, mà còn chặt gần đứt lìa cánh tay của bé gái 8 tuổi con chủ nhà và không tha cả đứa trẻ mới 18 tháng.

Hung thủ Trần Quang Ðức cố tình chém liên tiếp đến chết người hàng xóm đang mang thai 5 tháng.

Vì hận tình, hay vì ghen ghét đố kỵ mà Trần Nhật Linh, sinh năm 1993 ở Quảng Bình đã điên cuồng đâm đến 95 nhát dao vào người bạn gái đang mang thai tháng thứ 8 khiến nạn nhân tử vong. Kẻ sát nhân cũng là một người mẹ, có đứa con nhỏ 18 tháng!

Một vụ án khác cũng khiến mọi người bàng hoàng vì mức độ thương tâm và tàn nhẫn. Hung thủ Ðặng Trần Hoài ở Hà Ðông, Hà Nội đã nhẫn tâm giết hại một cháu bé mới 4 tuổi bằng 12 nhát dao, sau đó còn thực hiện hành vi đồi bại với cô chị mới 8 tuổi của bé...

Không chỉ tàn nhẫn với người dưng, rất nhiều vụ án trong đó hung thủ sẵn sàng ra tay tàn độc với những người thân yêu nhất.

Như vụ bà Trần Thúy Liễu ở Long An đổ xăng giết người chồng từng chung sống bao nhiêu năm và có hai mặt con, vì mâu thuẫn về tiền bạc do bà Liễu đánh bạc nợ nần. Vụ án khiến dư luận chú ý một phần vì nạn nhân là một phóng viên nổi tiếng, chuyên viết về mảng phóng sự điều tra xã hội của báo Người Lao Ðộng.

Vì mâu thuẫn trong tranh chấp tài sản, tối ngày 9 tháng 9 năm 2012, Phạm Việt Cường, thường trú tại TP. Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa đã dùng xăng đốt 11 thành viên trong họ hàng. Tất cả đều bị phỏng, sau đó 4 người bị tử vong, kể cả mẹ của Cường.

Bị chửi mắng khi xin tiền cha mẹ để trả nợ, ngày 24 tháng 6 năm 2012, Lưu Văn Thắng, Hà Nội đã dùng dao đâm cả cha lẫn mẹ tổng cộng 39 nhát khiến cả hai tử vong.

Chỉ vì vợ không đưa tiền cũng không đưa điện thoại di động để đi cầm cố đánh bạc, ngày 28 tháng 4 năm 2012, Nguyễn Văn Hiệp ở xã Ứng Hòa, Hà Nội đã đạp chết người vợ đang mang thai 5-6 tháng, bỏ lại đứa con lớn chưa đầy 2 tuổi...

Và còn nhiều, nhiều nữa. Những vụ án giết người tình, chồng giết vợ, vợ giết chồng, cha mẹ giết con, con giết cha mẹ, anh em, họ hàng giết nhau... Ðôi khi vì tiền, vì lợi lộc vật chất, nhưng lắm khi chỉ vì những mâu thuẫn vặt vãnh trong sinh hoạt hàng ngày. Thậm chí chỉ vì những lý do không đâu vào đâu.

Mới đây nhất, là hai vụ án có liên quan đến các sinh viên là thành phần ít nhiều có hiểu biết.

Vụ thứ nhất, một sinh viên trường Ðại Học Kinh Doanh và Công Nghệ Hà Nội đã bị một trong 4 nam sinh khác rút dao đâm chết ngay tại phòng học ngày 19 tháng 12 chỉ vì một câu nói bênh người bạn bị cho là nhìn “đểu” các hung thủ!

Cũng trong ngày 19, một sinh viên khác của trường Ðại Học Bình Dương khi đi ăn đêm với bạn đã gặp nhóm đối tượng có mâu thuẫn trước đó và bị một đối tượng chưa rõ danh tính đâm chết...

Những vụ án mạng kiểu như vậy khiến dư luận bàng hoàng vì nhiều nguyên nhân, như đã nói ở trên. Thứ nhất, mức độ đa dạng, trẻ hóa của hung thủ. Hung thủ có thể là bất cứ ai, thuộc thành phần nào trong xã hội, kể cả có học, con nhà tử tế.

Trừ một số ít đã từng có tiền án tiền sự hay là kẻ cờ bạc, nghiện rượu sa vào nợ nần dẫn đến cần tiền hoặc có những mối quan hệ không chính danh gây phiền phức buộc phải “giải quyết”. Phần lớn trong số họ trước khi phạm tội ác đều là những con người bình thường, có lý lịch “sạch”, không có dấu hiệu gì về bệnh tâm thần.

Vậy mà một khi phạm tội, những con người mới ngày hôm qua còn là những học sinh, sinh viên hiền lành, người cha người mẹ người con đàng hoàng, vụt trở thành sát thủ máu lạnh, sẵn sàng xuống tay tàn độc tới cùng để phi tang dấu vết.

Ðôi khi chính những vụ án có tính chất bộc phát và từ những lý do “lãng xẹt” như hai vụ sinh viên bị giết kể trên chẳng hạn, làm người ta sợ hãi hơn cả những vụ án có sự tính toán kỹ từ trước, hoặc có động cơ tình, tiền, thù oán cá nhân. Vì như thế có nghĩa là sinh mạng con người thật mong manh, rẻ rúng.

Ðã có rất nhiều câu hỏi đặt ra trước tình trạng tội ác ngày càng gia tăng trong xã hội Việt Nam, và cũng đã có nhiều nhà tâm lý học, xã hội học, nhà giáo... thử đưa ra những câu trả lời.

Có nguyên nhân từ môi trường xã hội ngày càng nhiễu loạn, trong đó cái xấu cái ác sự không tử tế cứ ngang nhiên tồn tại, sinh sôi nảy nở, trong lúc cái đẹp, cái thiện, sự tử tế ngày càng trở nên hiếm hoi, bất bình thường.

Cái môi trường xã hội đó mà những điều phi lý phi nhân nhất lại được dung dưỡng, khiến con người, nhất là những thành phần bị lép vế, thiệt thòi trong xã hội thường xuyên cảm thấy bức bối, uất ức mà phải kìm nén.

Những năm gần đây, kinh tế Việt Nam lại bị tuột dốc, lạm phát phi mã, đồng tiền mất giá, công ăn việc làm trở nên khó khăn hơn, không chỉ người nghèo mà ngay nhiều đại gia cũng “chết” vì nợ nần, phá sản.

Sức ép của việc chạy theo cơm áo gạo tiền mỗi ngày, cộng với một cuộc sống không hề được đảm bảo bởi bất cứ một chính sách an sinh xã hội hay sự hỗ trợ nào từ phía nhà nước khiến tâm lý con người càng thêm bất an.

Với tâm lý đó, nếu là người ít hiểu biết hoặc bồng bột, thiếu suy nghĩ thì chỉ cần một món lợi nhỏ hoặc một mâu thuẫn nhỏ, những dồn nén ẩn ức bao lâu sẽ bộc phát thành hung hãn, thành tội ác.

Bên cạnh đó, giáo dục Việt Nam từ lâu đã bị dư luận phê phán là lạc hậu, chỉ nhăm nhăm nhồi nhét một mớ kiến thức sách vở theo kiểu học để đi thi, để lấy bằng. Nặng về lý thuyết yếu về thực hành, yếu phần dạy về kỹ năng sống, các phương pháp tư duy độc lập cho học sinh, đặc biệt hoàn toàn thiếu vắng một triết lý giáo dục nhân bản.

Một nền giáo dục như vậy khó mà đào tạo ra những con người có lý tưởng sống đẹp, giàu lòng nhân ái, tự do, độc lập trong tư duy, có sự sáng tạo, bay bổng. Môi trường giáo dục bây giờ cũng bị vẩn đục bởi đủ thứ tệ nạn, hình ảnh người thầy và mối quan hệ thầy trò không còn được như ngày xưa.

Không tìm thấy lý tưởng sống, niềm tin vào chính quyền, vào pháp luật, cũng không tìm được chỗ dựa tinh thần vào trường lớp, thầy cô. Nếu gia đình cũng lại quá bận rộn, không quan tâm nhiều đến con cái, con người càng bơ vơ, dễ phạm pháp nếu yếu lòng.

Sực nghĩ đến vụ thảm sát kinh hoàng bằng súng tại trường tiểu học Sandy Hook, bang Connecticut, Mỹ, làm ít nhất 27 người, trong đó có 20 trẻ em thiệt mạng vào ngày 14 tháng 12 vừa qua. Hung thủ, mới 20 tuổi, được cho là không bình thường. Ở Mỹ thỉnh thoảng những vụ thảm sát bằng súng như vậy lại xảy ra.

Chợt nghĩ, nếu Việt Nam mà cũng được phép sử dụng súng hay chỉ cần việc mua bán vũ khí rẻ và dễ dàng hơn một chút thì không biết chừng số vụ thảm sát bằng súng và số người chết còn kinh hoàng hơn nước Mỹ.